Chris Hogg Phóng viên BBC News ở Bắc Kinh

	Năm nay sẽ có thêm sáu triệu rưỡi sinh viên ra trường

Giới chuyên gia nói lượng cung quá nhiều trong khi thiếu các chỗ làm việc "cao cấp" gây ra nhiều khó khăn, và đợt sa thải hàng loạt cùng các vụ đóng cửa doanh nghiệp trong vài tháng qua khiến tình hình thêm xấu.

Cung-cầu

Thủ tướng Ôn Gia Bảo nói với họ là vấn đề việc làm cho sinh viên tốt nghiệp đang là "nghị trình hàng đầu của chính phủ".

Sẽ có chừng sáu triệu rưỡi sinh viên tốt nghiệp tìm việc làm trong năm tới ở Trung Quốc.

Chính phủ nói sẽ tìm cách tạo ra 9 triệu chỗ làm việc cho họ cùng những người đã tốt nghiệp từ trước nhưng vẫn chưa có chỗ làm việc.

Nhiệm vụ đó không dễ dàng, vì tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc dự kiến sẽ giảm xuống dưới 8%, là ngưỡng mà nhiều chuyên gia cho là tối thiểu cần thiết để tạo ra thêm đủ việc làm.

Các sinh viên tốt nghiệp sẽ phải đối mặt với ba vấn đề. Thứ nhất là kinh tế chậm lại kéo theo ít chỗ để làm việc.

Thứ hai là làn sóng thải hồi khắp nơi đẩy thêm nhiều người có kinh nghiệm vào thị trường tìm việc làm hơn những năm trước, cạnh tranh với các sinh viên mới ra trường.

Làm việc trái ngành  Cuối cùng tôi phải đi thực tập trong ngành chẳng liên quan gì tới các môn học chính của tôi   Sinh viên ra trường Tào Tiên San

Thứ ba là còn khá nhiều sinh viên tốt nghiệp từ các năm trước, bây giờ vẫn tiếp tục thất nghiệp.

Hi vọng

Ví dụ như cô Tào Tiên San, đang học ngành quản trị và quy hoạch triển lãm ở Trường kinh tế Thượng Hải.

Cô nói ai cũng nghĩ cô sẽ dễ kiếm việc sau ngày tốt nghiệp, vì Thượng Hải sẽ tổ chức triển lãm World Expo năm 2010.

Nhưng bất kể cô đã dự hàng chục buổi phỏng vấn tuyển mộ ở các hội chợ việc làm, đến nay vẫn chưa tìm được công việc vừa ý.

"Cuối cùng tôi phải đi thực tập", cô nói "trong ngành chẳng liên quan gì tới ngành học chính của tôi".

Mỗi tháng cô được trả 230USD, nhiều hơn nhiều bạn cùng học, phải chấp nhận các công việc chỉ được một nửa lương như vậy, nhưng vẫn còn ít hơn số lương cô muốn.

"Có thể tôi sẽ quay lại trường làm luận án thạc sĩ vì cuộc sống khó khăn quá", cô nói "hi vọng là sẽ dễ kiếm việc hơn với bằng cấp cao hơn".

Đào tạo

Trung Quốc thành công trong quá trình phát triển hệ thống đào tạo cao cấp trong những năm gần đây, có lẽ là quá thành công.

Khoảng 6% nguồn nhân lực có trình độ đại học, ít hơn nhiều nước phát triển, nhưng đối với nhu cầu của thị trường lao động thì quá nhiều.

Cô Sandra Hồ từ công ty nhân sự BFE HS nói thị trường lao động không kịp phát triển.

	Vẫn còn sinh viên ra trường từ các năm trước không tìm đươc việc làm

"Sinh viên từ các trường đại học hàng đầu tất nhiên vẫn kiếm được việc làm lương cao", cô giải thích "nhưng đa phần sinh viên chỉ có thể hài lòng với bất kỳ công việc nào họ kiếm được".

Cô Hồ nói các công ty có thể tiết kiệm bằng cách tuyển mộ nhân viên nhiều kinh nghiệm bị các công ty khác thải hồi hàng loạt.

"Họ muốn người có kinh nghiệm hơn vì không thích trả nhiều tiền để huấn luyện cho sinh viên tốt nghiệp đại học", cô nói.

Chi phí cao

Sinh viên Trung Quốc hiện đang chấp nhận những việc mà trước đây họ không muốn nhận.

Nhưng như vậy lại kiếm không đủ tiền để chi trả trong cuộc sống, mà quan trọng nhất là các khoản nợ của sinh viên.

Một sinh viên nữa cũng sẽ tốt nghiệp năm nay, cô Teresa Yan, học ngành báo chí trường Quốc tế học Thượng Hải, nói thị trường cho phóng viên và PR rất kém.

"Tôi không phải là dân Thượng Hải", cô nói "cho nên cuộc sống sẽ rất khó khăn nếu tất cả những việc làm tôi có thể kiếm được chỉ là một việc với mức lương 150USD một tháng - duy nhất một công việc thực sự được chào hàng".

Chính phủ nói đang tìm việc cho những người như cô và cho công nhân nhập cư bị buộc phải về quê sau khi các nhà máy bị đóng cửa là hai nhiệm vụ đồng thời hàng đầu.

Nguy cơ rối loạn

Lý do thì quá dễ hiểu, họ sợ xã hội bất ổn. Số lượng sinh viên rất lớn, tốt nghiệp mà không có việc làm, lại mang nợ nần, có thể kéo theo rắc rối.

Chính quyền Trung Quốc đang muốn tránh rắc rối bằng mọi giá.