Mức lương cũ không được điều chỉnh trong sáu năm

Theo nghị định 03 mới ra, bắt đầu từ ngày 01/02/2006 mức lương tối thiểu cho công nhân tại các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư trực tiếp sẽ được tăng từ 626.000 đồng/tháng lên 870.000 đồng/tháng cho các công ty ở nội thành Hà Nội và TP HCM; từ 556.000 đồng lên 790.000 đồng cho các doanh nghiệp ở ngoại thành.

Các cuộc đình công tuần rồi đã thu hút sự tham gia của hàng chục ngàn công nhân, có thể nói là quy mô lớn nhất từ trước tới nay.

Cả khối các doanh nhiệp FDI có gần một triệu công nhân làm việc.

Quá trình tái điều chỉnh lương cho công nhân doanh nghiệp FDI suốt từ 6 năm nay mới được thực hiện, một phần cũng vì quan ngại tăng lương cho công nhân sẽ "làm nhà đầu tư nước ngoài nản chí".

Tuy nhiên như ông Nguyễn Ngọc Mỹ, giám đốc CLB doanh nhân Việt kiều tại TP HCM đánh giá, lý do này không thực sự chính đáng.

Theo ông, vật giá tăng và mức sống đắt đỏ khiến cuộc sống của công nhân ngày càng eo hẹp.

Trái với công nhân trong khu vực nhà nước, công nhân doanh nghiệp FDI "chỉ có lương, không có bổng" nên việc họ đình công đòi tăng lương là phản ánh bức xúc đã lên tới cao điểm.

"Nếu điều chỉnh một các hợp lý, có sự thỏa thuận giữa nhà nước, doanh nghiệp và công nhân thì sẽ không dẫn tới vấn đề gì lớn trong lĩnh vực đầu tư nước ngoài".

Ông Mỹ cũng nhận xét, cho dù có lo ngại về giá nhân công tại Việt Nam nay không còn cạnh tranh so với nhiều nước khu vực, nhưng Việt Nam có thể bù lại bằng cách cải thiện chất lượng lao động.

"Đình công là chuyện bình thường xảy ra ở nhiều nước" ông Nguyễn Ngọc Mỹ nói, "điều quan trọng là có sự cân nhắc và điều chỉnh cho phù hợp với thực tế cuộc sống".

===================================

Một ý kiến
Những quyết định gần đây của Thủ tướng về mức lương tối thiểu chỉ được coi là các giải pháp tình thế, trong khi cần phải có những xử lý mang tính tổng quát, mà việc đó không chỉ đơn giản là cố cắm đại diện công đoàn vào liên doanh là đủ; vì đúng như đa phần công nhân ở những nơi có đình công đều than phiền đại diện công đoàn hoạt động như bù nhìn, thậm chí thiếu hiểu biết luật pháp/ hiểu biết cụ thể về quan hệ chủ-thợ/ và nhất là chẳng biết tí gì về cái gọi là 'nghệ thuật đàm phán' mỗi khi có xung khắc xảy ra.

Thêm nữa, đúng là bản thân các phía Việt Nam đang phải cố gắng khai thác yếu tố giá nhân công rẻ như là một lợi điểm để thu hút đầu tư, và thường bị một số nhà đầu tư như Đài Loan/ Tàu/ Hàn Kúc, và cả Sing lợi dụng, vì họ biết hồ sơ xin giấy phép của họ dễ dàng được thông qua khi chỉ cần nhấn mạnh rằng đã tạo ra nhiều công ăn việc làm cho địa phương. Trong khi đó, một số nhà đầu tư khác nghiêm túc hơn (trong đó có khá nhiều là các nhà sản xuất hay tập đoàn có tiếng của Nhựt) đều rất quan tâm đến kĩ năng lao động của thợ Việt nếu được đào tạo và đặt đúng trong môi trường lao động có chế độ phúc lợi rõ ràng với người lao động (họ coi sự nhanh nhạy và khéo tay của thợ Việt mới là lợi điểm, và nếu được kết hợp với kỉ luật tốt thì là tuyệt!)

Phía Việt Nam cần phải thấu đáo hơn khi xem xét các điều kiện cho người lao động trong các hồ sơ xin giấy phép đầu tư, nghĩa là phải tính đến các giải pháp mang tính kĩ thuật (chế độ phúc lợi/ đào tạo/...) thay vì là chỉ xem xét các giải pháp hành chính như đại diện công đoàn, hay đảng đoàn gì khác.

Ẩn danh
Thêm một chi tiết nữa là trong số các quy định cụ thể, có nêu điểm nếu tỷ lệ lạm phát (hay CPI) đạt con số 10% trở lên thì chủ (người quản lý lao động) phải có trách nhiệm điều chỉnh thu nhập cho người lao động để bù đắp. Mấy vị quản lý nhà nước ngồi soạn luật cho dân xài, nhưng có đi làm thuê cho đế quốc ngày nào đâu mà biết được những ngóc ngách như vậy...Than ôi, cả gần chục năm nay, nếu chủ lao động không có thiện ý thì người lao động tha hồ mà chịu trận thôi! Ai thương???

Nam, Sài Gòn
Công đoàn trong các công ty FDI chỉ là hình thức cho có luật. Chưa có cuộc đình công nào được tổ chức bởi công đoàn dù công nhân rất bức xúc trước các điều kiên làm việc. Vì nếu công đoàn tổ chức đình công thì họ sẽ bị đuổi việc do người trong công đoàn cũmg là người làm trong công ty. Do đó, điều luật đình công do công đoàn tổ chức là không tưởng, vậy thì ra luật này để làm gì? Công nhân Việt Nam không phải là những người thích đình công mà trái lại họ rất chịu đựng để làm việc cho miếng cơm manh áo của mình. Nhưng những bức xúc lâu ngày mà chẳng có ai lên tiếng cho không thể ở mãi trong đó được. Âu cũng là do sự đè nén quá mức ở cái chế độ XHCN ngu xuẩn này.

Hãy thay đổi tỷ giá đô la 13.910/USD theo tỷ giá chính thức của ngày nhận lương trong hợp đồng. Cái tỷ giá ngu xuẩn kia đã tồn tại gần 10 năm. Đừng lấy sức lao động của người dân mà theo đuổi sư kiềm chế lạm phát. Hãy nâng mức lương tối thiểu lên nhiều hơn nữa để mức sống người dân đỡ khổ. Đừng hô khấu hiệu “lao động Việt Nam rẻ” để thu hút đầu tư vì nó chỉ làm cho người ta coi thường công nhân Việt Nam và cả những người quản lý. Còn biết bao những điều cần phải làm để thu hút đầu tư, tạo công ăn việc làm cho người dân như cải cách các thủ tục hết sức phiền hà, số hoá các công việc mà không nhất thiết cứ phải bay ra Hà Nội thì công việc mới hoàn thành.

Đừng lấy số phận của người dân mà nuôi những cán bộ ngu, giá công nhân rẻ nhưng giá cước viễn thông, giá điện, các chi phí hải quan (bao gồm các khoản phải đưa không có trong luật) cứ ở trên trời thì thu hút đầu tư cái nỗi gì? “Dân giàu thì nước mới mạnh.” Một triết lý hết sức đúng đắn được nói biết bao nhiêu lần nhưng lại được áp dụng một cách sai lầm như là “Người trong đảng giàu thì nước mới sụp” hay “Dân nghèo thì Đảng mới vui.”

Long, TP HCM
Đình công trong các công ty FDI xẩy ra liên tục mấy tuần nay chứng tỏ một hiện tượng dân chủ đang được xuất hiện ở Việt nam. Đây là một dấu hiệu tốt cho phong trào đòi dân chủ mới ra đời ở Việt nam mặc dầu chỉ trong phạm vi FDI.

Khi mà hàng vạn con người tập trung lại đòi hỏi tăng lương thì cũng báo hiệu cho những đòi hỏi về nhân quyền, tự do, dân chủ và quyền làm người công dân mà đã 52 năm nay rồi ( 1954-2006) con người Việt Nam ở ngoài vỹ tuyến 17 không hề được biết đến. Mọi chuyện sẽ khởi đầu băng đình công.

Chính Anh, Hà Nội
Từ năm 1954 khi miền Bắc đi vào xây dựng XHCN cho đến nay, lần đầu tiên đình công được nhắc công khai và rộng rãi trên các phương tiện thông tin và cả phát biểu của các quan chức. Liệu có gì đó chưa đúng khi nói về lý thuyết kinh tế thị trường theo định hướng XHCN?

Rõ ràng là các nhà lý luận về học thuyết đang lúng túng khi những định nghĩa về sự bần cùng hoá của giai cấp công nhân, về bóc lột, về thặng dư, về chiếm hữu tư liệu sản xuất... lại đúng như nó đang diễn ra ở một nước XHCN.

Rất khó tìm ra được một điểm giao cắt giữa CNTB và CNXH vì thực ra đó là đường thẳng song song. Thị trường theo định hướng XHCN có lẽ chỉ là sự đánh tráo khái niệm hoặc cưỡng ép khái niệm bất chấp thực tế.

Có lẽ Viêtnam cần phải tìm ra một định nghĩa khác về mô hình phát triển. Đó là vấn đề cần tìm hiểu hơn là những nguyên nhân về tiền lương thấp, tiền ca kíp ngoài giờ...