Các chương trình quảng bá về xét nghiệm HIV mới tập trung vào các nhóm có nhiều rủi ro

Thông điệp này được đưa ra tại hội nghị ba ngày về HIV/AIDS được tổ chức tại Phnom Penh, thủ đô Campuchua, nơi đại diện của các nước tại khu vực châu Á nhóm họp để bàn thảo cùng các tổ chức quốc tế nhằm giúp chính phủ các nước trong vùng tăng cường dịch vụ xét nghiệm HIV và tư vấn y tế cho người có HIV.

Vậy các dịch vụ này tại Việt Nam đang được tổ chức như thế nào?

BBC đã phỏng vấn trưởng đại diện UNAIDS có văn phòng tại VN, ông Eamonn Murphy, người đang dự hội nghị:

Eamonn Murphy: Dịch vụ xét nghiệm HIV và tư vấn cho người có HIV có ở Việt Nam và đang trong giai đoạn được mở rộng. Cũng giống như các nước khác trong vùng thì dịch vụ này sẵn có hơn tại các thành phố lớn và hiện còn chưa nhiều tại khu vực nông thôn.

Tuy nhiên khi ta nói là trong 10 người có HIV tại khu vực châu Á Thái Bình Dương chỉ có một người biết là mình đang nhiễm virus này thì điều này có nghĩa rằng có nhiều người lựa chọn là không đi xét nghiệm xem mình có HIV hay không và cũng có thể là do dịch vụ đó chưa có tại khu vực họ sống.

BBC:Hiện có khoảng 64 000 trẻ em có HIV trong khu vực và đa phần là tại Campuchia, Ấn độ và Thái Lan, ông đánh giá thực trạng nhiễm HIV ở trẻ em ở Việt Nam như thế nào?

Hiện tại người có HIV tại Việt Nam tập trung vào các nhóm có nhiều rủi ro như người tiêm chích ma túy hay hành nghề mại dâm.

Tuy nhiên điều đáng quan tâm là đa số những người có HIV ở Việt Nam là những người còn trẻ và nếu họ không đi xét nghiệm xem mình có HIV hay không thì khi họ lập gia đình và sinh con thì khả năng con cái của họ bị nhiễm và số này tăng lên sẽ khá cao.

Do đó việc xét nghiệm theo chúng tôi là hết sức cần thiết. Sở dĩ người ta chưa đi xét nghiệm là bởi lo ngại là sẽ bị phân biệt đối xử và bị kỳ thị và đó là một trong những thách thức lớn mà chúng ta phải đối diện và giải quyết. Tuy nhiên cũng cần phải nói rằng nếu có điều kiện xét nghiệm HIV cho trẻ sơ sinh và trẻ em để phát hiện sớm thì sẽ tốt bởi có thể có các phương án hỗ trợ về y tế và chăm sóc cho các em này.

BBC:Tại Việt Nam hiện ngày càng có thêm các cuộc hội thảo về chống phân biệt và kỳ thị, thế nhưng dường như chưa có nhiều hoạt động quảng bá cho nhu cầu xét nghiệm HIV.

Chính phủ Việt Nam cũng như các tổ chức đối tác như các NGO đang nỗ lực làm việc cùng nhau nhằm tránh HIV/AIDS lan truyền từ các nhóm có nhiều rủi ro sang các nhóm người khác.

Các chương trình quảng bá về xét nghiệm HIV chưa được phổ biến trên toàn quốc mà mới tập trung vào các nhóm có nhiều rủi ro mà thôi   Eamonn Murphy

Nói các khác đi là chúng tôi vẫn đang tập trung vào những nhóm có nhiều rủi ro và động viên họ xét nghiệm HIV bởi nếu khống chế ngay được từ nhóm này thì sẽ giúp ngăn lan sang diện rộng.

Do đó tại Việt Nam, chúng ta thấy các chương trình quảng bá về xét nghiệm HIV chưa được phổ biến trên toàn quốc mà mới tập trung vào các nhóm có nhiều rủi ro mà thôi.

BBC:Một trong những khuyến nghị của UNAIDS là công cuộc phòng chống dịch bệnh này sẽ có hiệu quả hơn nếu giới lãnh đạo các nước làm gương và chủ động tham gia vào các hoạt động phòng chống HIV/AIDS. Ông có nghĩ là cấp lãnh đạo tại Việt Nam như Thủ tướng chẳng hạn có nên công khai đến xét nghiệm HIV để cổ vũ nỗ lực này?

Tôi hoàn toàn ủng hộ nỗ lực như vậy bởi tại Việt Nam có rất nhiều qui định, chính sách, luật lệ phòng chống HIV/AIDS nhưng đến khi đi vào thực hiện thì cũng có khá nhiều vấn đề.

Cho nên việc để giới lãnh đạo, chính khách tiếp xúc nhiều hơn với những người có HIV trên các phương tiện truyền thông là rất cần thiết trong nỗ lực giảm kỳ thị và phân biệt đối xử.

Điều quan trọng là phải đưa ra được thông điệp là những người có HIV không phải là những người đáng trách. Việc nhận biết được tình trạng HIV của một người là hết sức thiết yếu cho y tế công cộng. Nó có tác dụng đưa ra các chế độ điều trị nhằm kéo dài cuộc sống và có những can thiệp y tế kịp thời .