Ông Chuck Hagel là Thượng nghị sỹ tiểu bang Nebraska

Ông Chuck Hagel, một cựu binh Việt Nam và nay là Thượng Nghị sỹ đại diện cho tiểu bang Nebraska nói ông quan ngại về các vụ xét xử những nhà bất đồng chính kiến gần đây nhưng ông nhấn mạnh nên tập trung vào việc giải quyết khác biệt.

Ông trả lời phỏng vấn Nguyễn Hùng của ban Việt ngữ tại phòng làm việc của ông tại Washington.

Chuck Hagel: Tôi nghĩ rằng quan hệ Việt Mỹ đã phát triển rất ấn tượng trong mấy năm vừa qua. Một điều có thể thấy rõ là Hoa Kỳ ủng hộ Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới, vốn là điều mà cá nhân tôi ủng hộ mạnh mẽ.

Trao đổi thương mại giữa hai nước có tầm quan trọng đối với cả hai nước, đối với khu vực và thế giới. Ông có thể thấy rằng sự tăng trưởng trao đổi thương mại giữa hai bên cho thấy hai nước ngày càng hợp tác chặt chẽ hơn.

Chúng tôi có những khác biệt và nhân quyền là một trong những vấn đề, một vấn đề quan trọng nhưng cũng không phải là vấn đề duy nhất. Tôi nghĩ rằng các mối quan hệ phải luôn được đánh giá trong bối cảnh chung của toàn bộ những yếu tố trong quan hệ.

Dĩ nhiên Hoa Kỳ luôn tin vào sự tôn trọng nhân quyền và khuyến khích sự tôn trọng nhân quyền ở mọi nơi. Điều này là một phần của chính sách ngoại giao của chúng tôi.

	Ông Hagel đã tiếp phóng viên ban Việt ngữ tại văn phòng

Hoa Kỳ không thể áp đặt ý muốn của chúng tôi đối với bất kỳ quốc gia nào và chúng tôi không bao giờ nên làm như vậy. Chúng tôi không thể áp đặt tiêu chuẩn, giá trị và hình thức chính phủ của chúng tôi đối với bất kỳ nước nào. Nhưng chúng tôi có thể lên tiếng ủng hộ tự do của mỗi cá nhân.

BBC:Cá nhân ông cảm thấy như thế nào khi Việt Nam đưa ra xét xử một loạt các nhà bất đồng chính kiến trong thời gian vừa qua?

Chuck Hagel: Chúng tôi quan ngại về hành động này của chính phủ Việt Nam. Hồi tháng mười năm ngoái khi tôi sang thăm Việt Nam tôi đã trao đổi vấn đề này với các quan chức cao cấp trong chính quyền ở cả Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh.

Đây thực sự là một vấn đề mà chúng tôi cần thảo luận và tôi hy vọng rằng khi hai nguyên thủ quốc gia gặp gỡ điều này sẽ là một phần nghị trình thảo luận.

BBC:Chúng tôi có nói chuyện với một số nhà nghiên cứu Việt Nam và họ nói rằng Thượng viện và Hạ viện cảm thấy bị phản bội, ông có nghĩ rằng đây là nhận xét đúng và hợp lý không?

Tôi nghĩ rằng sự minh bạch, thành thật và cởi mở luôn là những điều rất quan trọng trong bất kỳ mối quan hệ nào. Như tôi đã nói các quyền tự do cá nhân trong đó quyền tự do thể hiện ý kiến cá nhân của mình trong khuôn khổ pháp luật là điều căn bản của nhân quyền.

Nhưng chúng ta phải nhìn nhận các khác biệt theo hướng là các khác biệt này sẽ được giải quyết như thế nào. Có rất nhiều lĩnh vực mà chúng ta có sự đồng thuận, nhiều lĩnh vực chúng ta đang hợp tác tốt và chúng ta phải dựa vào đây để xây dựng sự tin cậy và hiểu biết lẫn nhau để giải quyết những vấn đề hai bên có quan điểm khác nhau.

BBC:Sau những động thái gần đây của các dân biểu và sau quyết định gặp gỡ những người khác biệt quan điểm với chính phủ Việt Nam của Tổng thống Bush, ông có nghĩ rằng Hoa Kỳ sẽ có những hành động khác nữa nếu không có những thay đổi ở Việt Nam trong vấn đề này?

Chuck Hagel: Tôi không thể nói thay cho các dân biểu hay Tổng thống Bush được nhưng đó là trách nhiệm và quyền hạn của các quan chức được bầu ra và phục vụ trên cơ sở dân chủ và tự do thể hiện ý kiến phải gặp gỡ với những người bất đồng chính kiến ở khắp nơi trên thế giới. Chúng tôi vẫn thường xuyên làm như vậy và sẽ phải tiếp tục.

Sự minh bạch, thành thật và cởi mở luôn là những điều rất quan trọng trong bất kỳ mối quan hệ nào.   Ông Chuck Hagel

Đây không thể được xem là một hành động không trung thành mà thực tế là chúng tôi, những người Mỹ, những công dân của thế giới và chúng tôi khuyến khích tự do ở mọi nơi trên thế giới.

Tôi không thấy có gì sai, thậm chí tôi thấy đó là sự lơ là trách nhiệm của các dân biểu và của Tổng thống nếu chúng tôi không gặp những người khác biệt quan điểm với các chính phủ. Ở Hoa Kỳ chúng tôi cũng có những cá nhân không đồng ý với chính phủ và họ cần phải như vậy và đó là điều đúng thôi.

BBC:Theo ông Chủ tịch Việt Nam sẽ được đón tiếp như thế nào ở Hoa Kỳ?

Chuck Hagel: Tôi nghĩ rằng ngài sẽ được đón tiếp với sự tôn trọng và lịch sự nhất mực. Ông sẽ tới Hoa Kỳ và đây là điều quan trọng và có tính lịch sử. Tôi nghĩ rằng ông sẽ được đón tiếp nồng ấm. Như tôi đã nói, đương nhiên chúng tôi có những khác biệt và nhân quyền là một trong các khác biệt đó.

BBC:Bây giờ chúng tôi muốn hỏi ông về thời gian ông ở Việt Nam hồi năm 1968, ông có ở đó khi diễn ra sự kiện Mậu Thân không?

Chuck Hagel:Có, khi đó tôi có mặt ở đó phục vụ trong Sư đoàn bộ binh số 9.

BBC:Và ông nghĩ thế nào về sự trải nghiệm của ông ở Việt Nam?

Chuck Hagel:Chiến tranh không bao giờ là trải nghiệm hay ho và tốt lành. Đó là trải nghiệm kinh khủng cho cả hai bên. Trong chiến tranh không có vinh quang mà chỉ có sự đau khổ. Dĩ nhiên người Việt Nam chịu nhiều đau khổ. Người Mỹ chiụ nhiều thương vong, gần 60.000 người bỏ mạng và 200.000 người bị thương và hơn một triệu người Việt nằm xuống. Đó là kinh nghiệm đau thương trong chiến tranh như chiến tranh vẫn luôn luôn thế.

	TNS Chuck Hagel đã phục vụ ở Việt Nam

BBC:Ông đã trực tiếp chiến đấu và thấy sự chết chóc ở cả hai phía?

Chuck Hagel: Đúng như vậy, tôi cầm súng giữa chiến trường và bị thương hai lần. Tôi chiến đấu cùng em trai tôi và chúng tôi cùng bị thương. Cậu ấy bị thương ba lần. Chúng tôi thấy nhiều cái chết, nhiều sự tàn phá.

BBC:Và trải nghiệm đó đã thay đổi con người ông như thế nào?

Chuck Hagel: Bất kỳ trải nghiệm nào như chiến tranh thay đổi hoàn toàn một cá nhân. Nó làm cho chiến tranh không chỉ là điều trìu tượng hay là một chính sách mà là thực tế. Nó kết nối sự đau khổ của con người với thực tế và hậu quả của chiến tranh.

Riêng đối với tôi, nó làm tôi thêm tin tưởng rằng toàn bộ nhân loại phải làm tất cả những gì có thể để tránh xảy ra chiến tranh. Chiến tranh phải luôn là lựa chọn cuối cùng.

BBC:Hiện nay một trong những hậu quả của chiến tranh là chất độc màu da cam và thứ hai này sẽ diễn ra phiên xử phúc thẩm vụ kiện chất độc da cam ở New York. Ông nghĩ thế nào về vấn đề này? Ông có nghĩ rằng các nạn nhân Việt Nam sẽ có ngày được bồi thường như các cựu chiến binh Hoa Kỳ không?

Chuck Hagel: Đây là vấn đề đã kéo dài quá lâu và nó đáng được chú ý tới, nó đáng được tòa xét xử và chúng ta sẽ xem tòa sẽ xét xử như thế nào. Chúng tôi đều hy vọng và ủng hộ một giải pháp mà theo đó các cá nhân chịu ảnh hưởng và bị bệnh tật bởi chất da cam được nhận những đền bù xứng đáng.

BBC:Ông có cho rằng chính phủ Hoa Kỳ có thể làm nhiều hơn để giúp đỡ những người được gọi là nạn nhân chất độc da cam ở Việt Nam hay không?

Chuck Hagel: Chúng tôi đã cử những nhóm làm việc sang Việt Nam và chúng tôi sẽ luôn có những nhóm như vậy. Hiện vấn đề đang ở tòa và chúng ta hãy chờ xem tòa sẽ phán quyết như thế nào trong tuần tới.

tranvanha, Sài Gòn
Tôi cho rằng một số ý kiến mà tôi được xem ở đây rất là hẹp và cá nhân, tôi cũng cho rằng các lãnh đạo sai lầm trên thế giới đã từng mang những ý kiến cá nhân hẹp hòi như vậy. Bạn Lê Quang cho rằng: "Hãy lập uỷ ban người Việt tại Mỹ hay cộng đồng hải ngoại để đối thoại với chính quyền hơn là một uỷ ban chống đối, không mang lại lợi ích gì cả". Là không có cơ sở,vì bạn không cho biết là ủy ban đối thoại này có được Hà Nội đối thoại và tôn trọng không? bạn chẳng còn nhớ về các cuộc đối thoại xxàm của các phe liên hợp bốn bên tại trại David sao? luận điệu " chống đối không mang lại lợi ích gì cả" là hẹp hòi Lê Quang à! Có thể nhờ đó mà các ngài lãnh đạo phải xem lại mình. Quá cá nhân khi Phi Long tự cho rằng BBC xấu mà không cần biết ý kiến của đa số người đọc. Không thể tìm những câu hỏi nhằm khoe mẽ ở đây được bạn à! Bạn nói C.Hagel đang nhẩy vào cái gọi là "vừa đánh vừa đàm", bạn quá tự tin với kinh nghiệm bị thương hai lần của mình đấy, chúng tôi lại có câu "nhất quá tam" mà gởi bạn.

Châu Quỳnh, VN
30 năm vẫn không đươc vô hộ khẩu nhân quyền ở đâu?

Tintin, Hà Tiên, VN
Rất nhiều người Mỹ ủng hộ Việt Nam là cựu binh đã từng tham chiến tại Việt Nam và đã hy sinh xương máu của họ ở chiến trường. Tôi thiết nghĩ những người nầy họ ý thức được sự tàn bạo của cuộc chiến và muốn đóng góp trí tuệ và sức lực của họ cho Việt Nam có sự tiến bộ nhanh chóng về mọi lĩnh vực trong đó có cả tự do (đúng nghĩa) và nhân quyền, chứ không phải họ ủng hộ chính sách mà Đảng Cộng Sản Việt Nam đang áp dụng trên quê hương Việt Nam.

YBHN, Việt Nam
Tự hỏi, trong thời mở cửa ở VN như hiện nay, nhất là WTO, tại sao phóng viên báo chí truyền thông trong nước không thể có được 1 bài phỏng vấn nào ra trò như BBC tiếng Việt vẫn làm. May chăng chỉ có phóng viên đưa tin nhân dịp các lãnh đạo ra nước ngoài hoặc phỏng vấn trong nước. Chủ đề ít nhất không phải vấn đề nhân quyền.

Nguyen, Việt Nam
Gửi anh Phi Long, VN. Qua cách viết của anh thì một người kém hiểu biết đến như thế nào đi nữa cũng đều biết ý anh muốn đả kích người khác. Người ta viết thẳng thừng ra cho anh xem thì anh bảo người ta gài này, gài nọ. Còn ông nào nhắc đến nhân quyền VN thì anh lại giãy lên, thế là sao? Mà ông thấy ở VN thực sự có tự do ngôn luận không? Báo chí là của ai? Các phương tiện thông tin đại chúng là của ai? Phục vụ cho ai? Ai ký không cho thành lập cơ quan báo chí tư nhân?

Lê Quang, tpHCM
Ông ấy là một người lính Mỹ. Nhưng rõ ràng ông ấy đã có một cái nhìn rất độ lượng và bao dung về cuộc chiến. Chiến tranh không ai muốn cả đã quá đau thương mất mát rồi, người Mỹ đã quên tại sao chúng ta những con người cùng dòng máu lại cấu xé lẩn nhau như vậy. Đọc bài viết khác tôi hoan nghênh ý tưởng đối thoại giữa 2 bên hơn là đối đầu. Chỉ có dân Việt Nam khổ thôi. Hãy lập uỷ ban người Việt tại Mỹ hay cộng đồng hải ngoại để đối thoại với chính quyền hơn là một uỷ ban chống đối, không mang lại lợi ích gì cả.

Phi Long, VN
Qua mẩu đối thoại giữa BBC và Ông Chuck, một người kém hiểu biết nhất cũng có thể biết được phóng viên của BBC luôn đặt ra các câu hỏi để gợi ra những cái không tốt về Việt Nam. Nhưng Mr Chuck là người khôn ngoan hơn, ông nhìn nhận vấn đề rất khách quan. Ông xứng đáng là một nghị sỹ Hoa Kỳ.