Hồng Nga tường thuật từ tỉnh Hà Tây

	Có khoảng 120 em được nuôi dưỡng trong làng Hữu Nghị

Trong số đó không chỉ có các cựu chiến binh từng tham chiến mà cả con cái của họ.

Một số em hiện đang được nuôi dưỡng tại làng Hữu Nghị Việt Nam của hội Cựu chiến binh.

Nghe tường thuật

Đường từ trung tâm Hà Nội tới làng Hữu Nghị nằm ở huyện Hoài Đức, tỉnh Hà Tây lầm bùn trong cơn mưa dầm đầu xuân.

Trẻ em trong làng về ăn Tết với gia đình tuần này cũng đang dần dần trở lại. Chẳng mấy hôm nữa, là ngôi làng sẽ lại đông đúc, rộn rã tiếng trẻ như thường lệ.

Dị tật

Tại một khu nhà ở trong làng, các em đang ngồi xem vô tuyến khi khách đến. Trai gái, độ tuổi khác nhau nhưng em nào cũng có nét gì đó bất thường.

	Em Quang hy vọng học việc để về giúp gia đình

Trong làng có sáu khu nhà ở như thế này, mỗi nhà chứa khoảng 20 em, đều bệnh tật.

Ban quản lý nói rằng các em bị nhiễm chất độc màu da cam từ cha mẹ, là những người từng tham gia chiến tranh.

Ông Đặng Vũ Dũng, giám đốc làng Hữu Nghị, giải thích các em được chuyển tới làng sau khi đã có các đánh giá tại các cấp y tế cơ sở rằng cha mẹ các em là cựu chiến binh đã bị nhiễm chất độc hóa học từ thời chiến tranh.

"Cũng bởi vì chiến tranh qua đã lâu rồi, nên hiện nay đã xuất hiện thế hệ thứ ba bị ảnh hưởng của chất độc da cam."

Ông Dũng cho biết, trong số 120 em được nuôi trong làng, có tới 2/3 là bị thiểu năng trí tuệ, công việc chăm sóc đòi hỏi vô cùng kiên trì.

Tuy nhiên cũng có em bị dị tật về hình thể, nhưng trí tuệ phát triển bình thường và được học văn hóa, học nghề để sau này có thể quay trở lại cuộc sống xã hội một cách tương đối bình thường.

Em Lê Đức Quang, quê ở Thanh Hóa, tuy đã 18 tuổi nhưng bé như trẻ sáu, bảy tuổi.

Em cho biết gia đình em có bảy người con, ba người sinh trước khi cha em đi bộ đội thì lành lặn nhưng bốn anh em sinh ra sau khi cha giải ngũ về thì đều dị tật.

	Em Hòa đã hơn 20 tuổi nhưng như trẻ 12, thích múa võ

Quang khá khéo tay, trang hoàng góc phòng ở của mình rất đẹp, và là một trong số các em sẽ được dạy nghề để khi trở về có thể đóng góp giúp gia đình.

Trách nhiệm

Trong khoảng mười năm, quân đội Hoa Kỳ đã rải khoảng trên 70 triệu lít chất khai quang xuống Việt Nam, chủ yếu là tại các tỉnh phía Nam.

Đại diện các nạn nhân chất độc da cam của Việt Nam năm 2004 đã khởi kiện các công ty hóa chất Mỹ, vốn cung cấp chất khai quang trong quân đội thời kỳ chiến tranh.

Thế nhưng, qua hai lần xét xử, tòa án Hoa Kỳ đều bác đơn của các nạn nhân Việt Nam với lý do không đủ chứng cứ. Hiện nay còn chưa rõ tại tòa Thượng thẩm các nạn nhân chất da cam của Việt Nam có giành được quyền theo đuổi vụ kiện này hay không.

Tuy nhiên, giáo sư Nguyễn Trọng Nhân, phó chủ tịch quỹ hỗ trợ nạn nhân chất độc da cam của VN nói, việc trợ giúp cho các nạn nhân cần được tiến hành càng sớm càng tốt.

Danh, Mỹ
Ông bạn Dân Việt nhớ dùm cho (việc này hình như đã nói nhiều lần rồi) là việc bồi thường cho cựu chiến binh Mỹ, là do 2 bên điều đình và thỏa thuận ngoài tòa án chứ không phải phán quyết của tòa án, nghĩa là người ta muốn cho xong việc để tránh tốn kém và mất thời giờ thêm, chứ không xác định ai lỗi ai phải, ai thắng ai thua cả.

Ông có thể hỏi thế tại sao kỳ này công ty Mỹ không chịu điều đình với bên nguyên? Có lẽ họ cũng ớn chứ, vì ngoài những người đứng đơn còn có 4 triệu người lấp ló phía sau nữa, rồi ai dám chắc phía sau nữa lại không có thêm nhiều triệu nữa đi theo, rồi Lào, Kampuchia cũng theo luôn, chẳng có chứng cớ cụ thể, cứ bệnh là lấy màu da cam ra làm nguyên nhân, thì họ phá sản mất.

Tòa án đòi hỏi bên nguyên chứng minh là bệnh tật thực sự do chất da cam gây ra, ông không thể nói là đương nhiên được mà phải chứng minh bằng y học có kiểm chứng đàng hoàng. Nếu ông bạn có chứng cớ thì bổ sung vào hồ sơ cho GS Nhân tiếp tục kháng án tiếp, chứ cứ nói suông thế này thì làm sao mà thắng được đây.

U49, TP HCM
Một số giới chức quân sự của Hoa Kỳ trước đây đã ra lệnh sử dụng chất độc màu da cam trong cuộc chiến xâm lược Việt Nam, thì ngày nay họ phải có trách nhiệm với quân lệnh mà họ đã đưa ra, và có thể nói họ có thể tự tha thứ mình bằng cách làm mọi việc có thể để giúp đỡ những nạn nhân chất độc màu da cam mà họ gây ra, và để được tiêu diêu nơi miền cực lạc.

Không nêu tên
Dân chủ là một việc phải tiến hành đấu tranh. Kể cả đảng cộng sản cũng đang ý thức là phải mưu cầu dân chủ giàu mạnh văn minh cho Việt Nam theo cách mà họ cho là đúng. Những người cổ võ cho dân chủ đa nguyên cũng đang ủng hộ một tiến trình dân chủ để người dân có tiếng nói trong xã hội.

Việc kiện ra tòa các công ty hóa chất Mỹ là một hành động dân chủ và dĩ nhiên người kiện phải tập hợp cho đủ các lập luận, lý lẽ để thuyết phục các quan tòa Mỹ. Chúng tôi ủng hộ dân chủ và ủng hộ đồng bào tôi thắng lợi trong cuộc chiến pháp lý với các công ty hóa chất Mỹ. Trong gia đình chúng tôi có người bị ảnh hưởng của chất độc da cam nhưng không phải vì vậy mà chúng tôi không lên tiếng về hiện tình dân chủ hóa đất nước.

Người Sài Gòn
Các bạn đừng thắc mắc Mỹ vô tình, mà hãy xem lại cách đi kiện của VN đi, không có nghiên cứu khoa học cụ thể,chỉ dựa trên những hình ảnh của những người bị di tật mà nói thì làm sao thắng người ta. Hiện nay trên tất cả các đồng ruộng Việt Nam, người nông dân hằng ngày vẫn rải rất nhiều thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ đó thôi. Nhhững người bị ảnh hưởng của chất độc kia là do dioxin hay do thuốc trừ sâu, phải nghiên cứu khoa học, lý giải bằng chứng cứ cụ thể thì mới nói người ta được.

Minh, TP HCM
Hóa chất Mỹ đã hủy hoại cả một thế hệ người Việt Nam. Họ chấp nhận đền bù cho những cựu binh lính Mỹ bị ảnh hưởng bởi dioxin là xem như đã công nhận ảnh hưởng nghiêm trọng của chất độc da cam. Thế nhưng họ vẫn thẳng thừng chối bỏ trách nhiệm của mình đối với dân tộc Việt Nam. Dân chủ nằm ở đâu, nhân quyền nằm ở đâu khi công lý rõ ràng như vậy lại bị gạt bỏ?

Long, Hà Nội
Chúng ta đang kêu gọi phía Mỹ có trách nhiệm hơn về vấn đề nạn nhân chất độc màu da cam. Còn chúng ta trách nhiệm của Chính phủ và xã hội trong những năm qua đối với các cựu chiến binh, nữ thanh niên xung phong và người dân như thế nào. 1 - Có những gia đình có tới 3 -4 đứa con bị tật nguyền - vậy tại sao không có tổ chức, cá nhân nào tư vấn, khuyên họ dừng sinh con? để con số lên tới 4 triệu người.

2 - Trớ trêu thay, những người tham gia chiến đấu bị nhiễm chất độc màu da cam lại không được coi là thương binh mặc dù con cái họ là minh chứng xác đáng nhất?

3 - Tại sao phải chờ đến bây giờ - sau 32 năm chiến tranh kết thúc và số nạn nhân ảnh hưởng tăng tới 4 triệu nguời thì việc này mới được các cấp các ngành vào cuộc? Bộ quốc Phòng - Bộ Y tế - Mặt trận Tổ quốc đã vô cảm bỏ rơi họ suốt từng đó năm.

NXT, TP HCM
Thưa anh bạn Nguyễn Minh Quân,TPHCM.VN hiện nay là đang đi kiện các công ty hoá chất Mĩ chứ không phải kiện CP Mĩ đâu mà anh bạn bảo là qua việc đó thể hiện CP Mĩ tôn trọng quyền con ngừơi là sao?Nếu Mĩ cho phép VN kiện CP Mĩ thì khi đó mới là tôn trọng quyền con người ( mà cái này thì không bao giờ xảy ra ). Nếu tôn trọng quyền con ngừơi thì CP Mĩ đã không sử dụng chất độc màu da cam trong chiến tranh rồi.

Trong chiến tranh VN, nhất là trong trận Mậu Thân thì binh lính hai bên chết là chuyện thừơng,CP VNCH & Mĩ chỉ cần cởi quân phục của mấy cái xác chết thu đựơc sau trận chiến ra khoác lên áo thường dân là có vài vụ "thảm sát" để tố cáo CS rồi, ai biết được trong số mấy cái xác trong những vụ "thảm sát" không có xác của Quân Giải phóng. Ngay cả vụ Mĩ Lai, Sơn Mĩ nếu không có đầy đủ nhân chứng vật chứng để chứng minh binh lính Mĩ là tội phạm thì không khéo các nhà dân chủ cũng đổ cái vụ " thảm sát " này lên đầu ĐCSVN rồi.

Đối với anh bạn KB, Virginia và Ẩn Danh , Mai Nam đúng là "Không bằng cầm thú", giờ này trong suy nghĩ của họ vẫn còn phân biệt giữa CS với QG, giữa Miền Nam với MIền Bắc. ĐCS chẳng lẽ không phải là người VN. Quý vị nào nói không có đủ bằng chứng về tác hại của chất độc da cam thì chứ mua vài lít chất độc da cam về đổ lên người xem sao?Tôi mong anh bạn KB, Virginia và Ẩn Danh, Mai Nam, Huy Phan hãy là nguời đi đầu thí nghiệm trước.

Mr Ball, Saigon
Có ý kiến nói rằng: Bị đâm không thể kiện ông thợ rèn làm ra con dao; Tương tự, bị bắn không thể kiện nhà sản xuất súng! Việt Nam muốn kiện thì nên kiện Chính phủ Hoa Kỳ chứ không thể kiện các nhà sản xuất chất khai quang.

Nguyen Anh Thu, Hoa Ky
Ngay từ năm 1984 mỗi năm Hoa Kỳ đã chi cho cả triệu Mỹ kim để nghiên cứu về chất độc da cam ở VN, thế nhưng năm 1995 khi những mẫu máu và tài liệu mang về để ngiên cứu thì lại bị tịch thu tại phi trường VN. Theo báo chí trong nước thì VN ô nhiễm, dùng bừa bãi thuốc bảo vệ thực vật, trong đó có thuốc trừ sâu trừ cỏ, nên đã gây thảm hoạ cho con người và môi sinh. Do đó chuyện ngộ độc xảy ra như cơm bữa.

Hoa Kỳ thì muốn giúp các nhà khoa học VN thẩm định và xét nghiệm một cách hiệu quả ảnh hưởng của chất Dioxin trên con người" nhưng phía VN thì ông Nguyễn Trọng nhân cho rằng "Với số tiền thay vì tiêu tốn cho việc nghiên cứu sự ô nhiễm của Dioxin, thì tốt hơn Hoa Kỳ nên dùng để giúp đỡ ngay bây giờ cho các nạn nhân". Theo tạp chí Mỹ, tờ New Scientist, thì Viện Nghiên Cứu Sức Khoẻ Môi Trường Quốc Gia Hoa Kỳ đã bị hủy bỏ lý do là "không có sự hợp tác cần thiết từ phí CSVN". Nếu xét về khoa học thì vụ kiện này VN thua là cái chắc. Nếu có được bồi thường chút đỉnh thì vì lý do nhân dạo và chính trị mà thôi.

Ẩn danh
Vấn đề chất độc màu da cam liên quan dến chính trị, nó không đơn giản lắm đâu. Nó cũng có thể xem là điểm khuyết của những người có liên quan và trách nhiệm đến vụ việc. Nhưng có một điều mà không ai có thể phủ nhận là trong các lần thiên tai xảy ra trong nước, người Việt ở hải ngoại đều có đóng góp giúp đỡ các nạn nhân. Ngoài ra còn có số tiền hàng tỉ đô la mà người Việt gởi về cho thân nhân họ hàng năm. Đây cũng có thể nói là sự đóng góp lớn lao của họ. Việc lên tiếng ủng hộ vụ kiện cho các nạn nhân có nên làm hay không thì cũng nên suy nghĩ lại.

Vả như ai cũng ủng hộ vụ kiện này và kết quả là Việt Nam mình thắng kiện. Các công ty hóa chất Mỹ sẽ trả cho các nạn nhân 1 tỉ đôla, liệu các nạn nhân có hoàn toàn nhận được số tiền đó, hay thực tế họ chỉ được nhận vài xu? Và phần lớn số còn lại sẽ bị rơi rớt dọc đường cũng như tiền và lương thực cứu trợ các nạn nhân lũ lụt???

Chất da cam
Các Công Ty thuốc lá của Mỹ có khi nào nói rằng họ đã chủ ý hại con người thông qua việc sản xuất thuốc lá đâu ?! Thế mà vẫn bị toà tuyên buộc bồi thường cho tác hại của thuốc lá do họ sản xuất ra. Quý vị thẩm phán sử dụng ô tô có khi nào nói rằng quý vị sử dụng có chủ ý để gây ô nhiễm môi trường hoặc là giết người thông qua gây tai nạn giao thông không?! nhưng quý vị buộc phải đóng phí gây ô nhiễm cho xe quý vị đang sử dụng, những xe xả khí thải quá mức của quý vị sẽ không được lưu hành. Quý vị phải bồi thường khi gây tai nạn cho người khác, mặc dù quý vị nói rằng quý vị không chủ ý gây tai nạn.

Vậy thì việc bị đơn sử dụng chất da cam nói không chủ ý hại dân thường, trong lúc môi trường sống và tính mạng sức khoẻ con người bị hủy hoại nghiêm trọng do việc sử dụng chất da cam này gây ra môi tr[]5ng thì quý vị lại miễn tội cho họ. Vậy là trái luật , trái đạo đức và trái với chuẩn mực của nền văn minh nhân loại rồi. Đấu tranh cho nhân quyền chính là đấu tranh này đây.

Dân Việt
Các CCB Mỹ đã được bồi thường, các ngài đã nhận ra tội ác đó là sự thật rồi chứ? Tại sao vẫn cố tình làm ngơ với các nạn nhân người Việt Nam chúng tôi. Đấy là đạo đức của chế độ các ngài chăng?

Anh Trung, HN
Xin mời các bạn đã từng tham gia diễn đàn BBC về dân chủ, nhân quyền ở Việt Nam có ý kiến về vấn đề nhân đạo này. Kính!

Mai Nam, VN
VN nên kêu gọi các nhà khoa học Mỹ và thế giới tới làng Hữu Nghị nghiên cứu tìm ra nguyên nhân đích thực của số trẻ em dị tật đáng thương này. Nếu có bằng chứng đich thực, thì toà án Mỹ sẽ buộc phải nhận đơn. Họ bác đơn vì còn thiếu những gì trong thủ tục, do vậy chưa thể đưa ra xử và tranh tụng. Một việc đơn giản và dễ hiểu vậy mà ông GS Nhân không biết hay sao? Thế giới thiếu gì những nhà khoa học công tâm sẵn sàng làm sáng tỏ sự thật. Chớ có vội tin mấy ông luật sư xin cãi hộ để kiếm tiền của VN.

Trung Trung, Berlin
Tòa đã phán quyết mấy lần rồi mà phía VN vô tình hay cố ý không muốn hiểu? Xét về lý thì chúng ta đã thua rất đậm. Lí lẽ của VN quá lỏng lẻo, vậy mà đi kiện người ta. Không hiểu những người vác đơn đi kiện suy nghĩ thế nào trước khi đến New York đây?

Hong Linh, Hà Nội
Một nước được coi là mẫu mực cho văn minh thế giới như Mỹ lại đang hành xử một cách hết sức man rợ với con người. Còn những người Việt Nam suốt ngày hô hào những điều tốt đẹp cho Việt Nam trên BBC thì chưa thấy có tiếng nói hay hành động nào, ngay cả tại phần bình luận của bài này.