Bộ trưởng Jack Straw thăm VN từ 11 đến 13/09

Trong chuyến thăm lần đầu tiên Việt Nam ông đã dành cho bbcvietnamese.com một cuộc phỏng vấn trước khi rời Hà Nội hôm 13/09 với nội dung như sau:

Bộ trưởng Jack Straw: Chuyến thăm lần này đối với tôi quan trọng trên nhiều cấp độ. Trước hết là để mở rộng và làm sâu thêm quan hệ giữa hai chính phủ. Sau đó là để tăng cường hiểu biết giữa nhân dân hai nước.

Trước chuyến thăm của tôi thủ tướng VN đã tới Anh hồi tháng Ba. Theo thỏa thuận giữa hai thủ tướng về quan hệ giữa VN và Anh quốc, năm lĩnh vực hợp tác đã được xác định: thương mại, phát triển, giáo dục, chính sách đối ngoại và tư pháp.

Tôi có nhiệm vụ thúc đẩy hợp tác về tư pháp nhưng cũng đề cập tới các lĩnh vực khác như đối ngoại và các chủ đề khác mà hai bên cùng quan tâm.

Hôm thứ Năm tôi đã tiếp kiến ông thủ tướng và ông đã ngỏ ý muốn Anh quốc giúp đỡ nhiều hơn trong lĩnh vực giáo dục và kinh nghiệm về môi trường. Tôi cũng có hội đàm với bộ trưởng tư pháp VN và hai bên đã bàn về một thỏa thuận hỗ trợ tư pháp song phương về cả các vấn đề hình sự, dân sự và thương mại.

Những người quan tâm tới uy tín của VN, như tôi chẳng hạn, cho rằng quan trọng là làm sao để người dân Anh quốc nghĩ tới VN là nghĩ tới những điều tốt đẹp, chứ không phải nghĩ tới hành động của một nhóm nhỏ tội phạm.

Thứ Sáu, tôi tới thăm một nhà tù ở Hà Nội, nơi giam giữ khoảng 500 tù nhân chủ yếu là nữ. Sau đó tôi có cuộc gặp với Bộ trưởng Công an và chúng tôi đã ký hiệp định chuyển giao người bị kết án phạt tù. Theo hiệp định này, người Việt bị án tù tại Anh có thể được chuyển về thực hiện nốt án phạt tại Việt Nam và ngược lại.

BBC: Thưa ông, dường như Anh quốc đang rất quan ngại về tình trạng tội phạm người Việt tại Anh?

Bộ trưởng Jack Straw: Chúng tôi rất quan ngại về tình trạng đó, thí dụ không còn nghi ngờ gì về việc các phần tử tội phạm người Việt đang thống lĩnh thị trường trồng và buôn bán cần sa. Với hoạt động này, họ đã phạm tội hai lần.

Trước hết là phạm tội đối với luật pháp Anh quốc và điều này sẽ bị trừng phạt. Nhưng cũng chính họ đã phạm tội làm xấu đi uy tín của người Việt ở nước ngoài. Những người quan tâm tới uy tín của VN, như tôi chẳng hạn, cho rằng quan trọng là làm sao để người dân Anh quốc nghĩ tới VN là nghĩ tới những điều tốt đẹp, chứ không phải nghĩ tới hành động của một nhóm nhỏ tội phạm.

BBC: Ông đánh giá thế nào về quan hệ Anh – Việt hiện nay?

Bộ trưởng Jack Straw: Chúng tôi rất nỗ lực trong việc tăng cường quan hệ với VN. Việt Nam giữ vị trí quan trọng trong chính sách của chính phủ Anh quốc. Bản thân ông thủ tướng Anh rất quan tâm thúc đẩy quan hệ giữa hai nước. Do vậy mà tôi nghĩ rằng phía VN cũng nhận thấy chúng tôi đang dành nhiều thời gian, sức lực và hỗ trợ tinh thần cho VN.

BBC: Liệu ông Gordon Brown có tới thăm Việt Nam trong tương lai hay không, thưa ông?

Bộ trưởng Jack Straw: Tôi không chắc ông Brown có thể thăm VN hay không và lúc nào vì lịch trình vô cùng bận rộn. Nhưng tôi biết ông ấy rất muốn thăm VN và vấn đề chỉ là tìm một khoảng trống trong thời gian biểu. Các bạn cũng biết, một ông thủ tướng thì chắc chắn rất bận. Nhưng tôi sẽ chuyển tới ông Brown ý kiến của tôi khi tôi quay về nước, rằng ông ấy nên thăm VN.

BBC: Anh quốc có kế hoạch giúp Việt Nam hoàn thiện Luật Báo chí. Ông có biết về trường hợp bắt giữ hai nhà báo hồi tháng Năm hay không?

Tôi sẽ không bao giờ nói với các nước rằng họ phải làm thế này hay thế nọ vì đó là cách nước Anh đã làm.

Bộ trưởng Jack Straw: Tôi có nghe thông tin về vụ đó và tôi biết đã có các thảo luận với chính phủ Việt Nam về chủ đề này, thí dụ trong khuôn khổ đối thoại thường kỳ với Liên hiệp châu Âu nó được dành nhiều thời gian để bàn bạc.

Luật về báo chí và quyền tiếp cận thông tin rất quan trọng trong bất kỳ xã hội nào. Thế nhưng viết luật ra sao còn phụ thuộc vào các yếu tố như lịch sử và bối cảnh pháp luật của từng nước. Tôi sẽ không bao giờ nói với các nước rằng họ phải làm thế này hay thế nọ vì đó là cách nước Anh đã làm.

Chúng tôi sẽ chỉ trình bày về các kinh nghiệm của chúng tôi, có điều tốt và có cả điều chưa tốt mà từ đó Việt Nam có thể rút ra kinh nghiệm cho mình.

BBC: Ông không nghĩ rằng quan điểm đó có thể bị nhìn nhận như sự yếu ớt của nước Anh trong việc thúc đẩy các giá trị của mình hay sao?

Bộ trưởng Jack Straw: Tôi không nghĩ như vậy và tôi không cho rằng đứng lên ghế rồi hò hét chỉ trích người khác là một cách thuyết phục tốt. Cách này cũng không bao giờ có hiệu quả cả.

BBC: Ông đã từng giữ vị trí bộ trưởng Ngoại giao. Xin ông chia sẻ suy nghĩ về vai trò ngày càng mạnh của Hoa Kỳ và Trung Quốc trong khu vực châu Á.

Bộ trưởng Jack Straw: Các nước lớn bao giờ cũng là các quốc gia có ảnh hưởng nhiều nhất. Tại khu vực này, Trung Quốc là nước có ảnh hưởng lớn từ xưa tới nay. Trong quá khứ Việt Nam cũng mất một thời gian dài mới có thể đánh đuổi được Trung Quốc ra khỏi nước Việt Nam.

Trung Quốc là sức mạnh thống lĩnh ở khu vực, nhất là khi xét tới tầm vóc của lãnh thổ và của nền kinh tế Trung Quốc. Việt Nam không thể tránh khỏi không phụ thuộc vào Trung Quốc trong chừng mực nào đó.

Thế nhưng trong chừng mực nào đó thì trong thế giới ngày nay các nước đều phụ thuộc vào nhau. Kinh tế Anh quốc chẳng hạn cũng phụ thuộc nhiều vào kinh tế châu Âu và Hoa Kỳ.

Trung Quốc đang ở vị trí rất dễ bị thương tổn trong liên quan tới các hoạt động kinh tế tại Mỹ. Nếu Hoa Kỳ hắt hơi thì chính Trung Quốc sẽ cảm cúm vì hàng triệu việc làm ở Trung Quốc bị ảnh hưởng.

Về phía Hoa Kỳ thì nước này trong những năm 50-60-70 đã tham gia rất tích cực vào khu vực châu Á. Quan tâm của Hoa Kỳ tại đây sẽ luôn luôn được duy trì, vì nước này cũng là một quốc gia Thái Bình Dương. Nhiều người ở châu Âu quên rằng Mỹ là quốc gia trong khu vực Thái Bình Dương.

BBC: Ông có biết về việc Trung Quốc gây áp lực tới một số công ty nước ngoài đang tìm hiểu cơ hội hoạt động tại khu vực biển Đông, thí dụ công ty Anh BP?

Bộ trưởng Jack Straw: Tôi có nghe thông tin về việc đó nhưng không có bình luận gì.