Thủ tướng Đức Gerhard Schroeder phải bay sang gặp thủ tướng Jean-Claude Juncker của Luxembourg để bàn về cuộc khủng hoảng EU

Chiều ngày 02.06, Thủ tướng Đức Gerhard Schroeder có kế hoạch bay sang gặp thủ tướng Jean-Claude Juncker của Luxembourg để bàn về cuộc khủng hoảng EU.

Thủ tướng Jean-Claude Juncker của Luxembourg, nước hiện là chủ tịch luân phiên của EU nói: “Chúng ta đang rơi vào một vị trí nguy hiểm”.

Còn Chủ tịch Ủy hội châu Âu Jose Manuel Barroso thì vẫn kiên quyết nói, ít ra là trong cuộc trả lời phỏng vấn với chương trình Newsnight của BBC lúc 22:30 tối 01.06, rằng các nước EU còn lại cần tiếp tục bỏ phiếu về hiến pháp.

Ông Barroso sẽ gặp các lãnh đạo nghị viện châu Âu ngay trong ngày thứ Ba tới để bàn về tình hình.

Gần 61.6% cử tri Hà Lan đã bác bỏ hiến pháp EU, khoảng 38.4% thì ủng hộ. Đó là phần trăm tính vào tổng số 62% cử tri tham gia cuộc trưng cầu dân ý hôm 01.06.

Các phóng viên tại ‘thủ đô EU’ là Brussels nói không khí tại đây sáng ngày thứ Năm thật ảm đạm.

Tình hình đặt ra những câu hỏi sâu sắc cho tất cả chúng ta về tương lai EU   Bộ trưởng Ngoại giao Anh Jack Straw

Toàn cảnh châu Âu

Còn tại Latvia, nghị viện đã thông qua hiến pháp châu Âu với số phiếu 71 trên 5 ngày thứ Năm 02.06, đưa số nước ủng hộ bản hiến pháp lên 10.

Chuyện này cho thấy hai xu hướng trái ngược nhau về hiến pháp EU ở Đông và Tây Âu.

Nhưng hiến pháp EU, thực chất là một hiệp ước đã được tất cả 25 chính phủ thành viên ký vào, cần được toàn bộ 25 nước thông qua, hoặc bằng bỏ phiếu trong nghị viện, hoặc qua trưng cầu dân ý.

Nay mọi con mắt đổ dồn vào nước Anh, quốc gia sẽ làm chủ tịch luân phiên từ nửa sau năm nay.

Ngoại trưởng Anh Jack Straw phát biểu rằng việc hiến pháp EU bị bác bỏ hai lần, ở Pháp hôm 29.05 và ở Hà Lan ngày hôm qua “đặt ra những câu hỏi sâu sắc cho tất cả chúng ta về tương lai của Liên hiệp châu Âu”.

Một số báo Anh bình luận rằng tuyên bố của ông Jack Straw có thể được hiểu theo ý rằng thủ tướng Tony Blair chưa thể quyết định có để dân Anh trưng cầu dân ý về hiến pháp này hay không.

Ông Blair đang đắn đo xem phải làm gì với hiến pháp châu Âu

Anh và châu Âu

Nay nhiều dân biểu cả thuộc đảng cầm quyền và đảng đối lập đồng thanh nói ‘Hiến pháp đã chết’ và chẳng có lý do gì để mở trưng cầu dân ý nữa.

Đảng Liên hiệp Anh Độc lập (UKIP) vốn chống EU thì đề nghị vẫn mở trưng cầu dân ý nhưng để hỏi dân Anh xem họ có muốn EU như một thể chế chính trị hay chỉ là một khu vực mậu dịch tự do.

Tờ International Herald Tribune sau khi đưa tin Balan có số người ủng hộ EU đông đảo vào loại nhất EU nay có thể đóng vai trò thúc đẩy liên kết châu Âu sau khi Pháp bác bỏ hiến pháp.

Nếu những chuyện như vậy xảy ra thì tương lai EU có thể bị ̣đe dọa bởi sự phân rẽ giữa hai xu hướng liên kết tập trung và liên kết phân quyền. Người ta nay lại nói về ‘mâu thuẫn’ giữa EU nòng cốt (Pháp, Đức, Hà Lan, Ý) và EU mở rộng (các nước Đông Âu).

Trong vòng mấy tháng tới, vai trò của Anh và thái độ của nước Anh lại càng quan trọng vì Luân Đôn có nhiều cơ hội quyết định cán cân nghiêng về bên nào.