Các phe nhóm Shia và Sunni đã có những vụ đụng độ bạo lực

Rõ ràng có nhiều người phản đối sự hiện diện của liên quân tại Iraq, thế nhưng cũng có nhiều người ủng hộ. Bà Yousra Al Hakeem, một phụ nữ 40 tuổi người Shia nói, "Tin tôi đi, hương vị của tự do mà chúng tôi lần đầu tiên được hưởng trong đời cho thấy đây là một chiến thắng lớn cho người dân Iraq."

"Đừng tin những ai nói rằng thời gian dưới chế độ Saddam tốt hơn ngày nay. Điều đó không đúng, vì bây giờ ai cũng cảm thấy tự do."

Ba năm trước đây, ngay cả những người chỉ trích quyết định xâm lược Iraq cũng cảm thấy ấn tượng trước tốc độ và sự hiệu quả của chiến thắng quân sự của Mỹ.

Nhưng, đúng như rất nhiều người chỉ trích đó đã từng nói, việc xâm lược một nước dễ dàng hơn nhiều so với việc khôi phục lại đất nước đó.

Nhiều vấn đề trong tái thiết

Những vấn đề xuất hiện ngay từ khi chính quyền Saddam Hussein sụp đổ. Việc thiếu kế hoạch và thiếu quân lính Hoa Kỳ dẫn tới tình trạng cướp bóc vô độ và khoảng trống chính trị.

Sau đó lại còn tình trạng nổi dậy mà ban đầu Washington cho là không quan trọng lắm, nhưng nó vẫn gia tăng đến bây giờ.

Những người chỉ trích nói tình hình đã khác đi rất nhiều nếu các quan chức Mỹ không giải tán quân đội Iraq và đảng Ba'ath cầm quyền, cũng như giữ khoảng cách với hàng ngàn người Hồi giáo dòng Sunni trong tiến trình chính trị.

Các nhà ngoại giao Mỹ nói các chính trị gia Iraq cũng phải gánh vác trách nhiệm trong việc thiếu sự lãnh đạo và quá tập trung vào phe phái.

Dĩ nhiên cũng có những thành công. Người dân Iraq đã đi bỏ phiếu ba lần với số lượng đông kể từ khi ông Saddam Hussein sụp đổ.

Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy người dân Iraq vẫn lạc quan về tương lai, cho dù có tình hình bạo lực trong suốt ba năm vừa qua.

Và sau rất nhiều sai sót ban đầu, Hoa Kỳ dường như cũng đang tạo ra được những tiến bộ trong việc huấn luyện một quân đội Iraq mới - là điều kiện chủ chốt để cho Mỹ và các nước khác cuối cùng sẽ rút quân đi.

Tuy nhiên, sự ổn định về chính trị, sự thịnh vượng về kinh tế và quan trọng nhất là tình hình an ninh thì vẫn còn rất mong manh.

Những yếu tố này có lẽ là những bước thử nghiệm quan trọng nhất để xem liệu cuộc chiến tại Iraq có là một ván bài táo bạo hay là một thảm họa về ngoại giao.

Iraq đang có nội chiến?

Iraq đang ở trong một cuộc nội chiến với hàng chục người chết vì xung đột mỗi ngày, cựu Thủ tướng Iyad Allawi nói với BBC.

Ông nói rằng Iraq chưa đạt tới điểm mà nội chiến không thể ngăn chặn được nhưng cảnh báo rằng nếu nước này không gượng dậy được, xung đột sắc tộc sẽ lan ra các nước khác.

Anh và Mỹ đã nhiều lần bác bỏ chuyện Iraq đang có nội chiến nhưng ông Allawi nói rằng không có cách nào khác để mô tả xung đột sắc tộc bạo lực hiện nay.

"Mỗi ngày trung bình từ 50-60 người thiệt mạng trên toàn đất nước - nếu đây không phải là nội chiến thì chỉ có Thượng đế mới biết nội chiến là gì," ông nói.

Tuy nhiên các phân tích gia nói rằng phát biểu của ông Allawi là một phần của những toan tính chính trị trong lúc đàm phán về việc lập chính phủ mới ở Iraq đang diễn ra.

Bộ trưởng Quốc phóng Anh John Reid nhấn mạnh rằng khủng bố đã không đạt được mục tiêu đẩy Iraq vào một cuộc nội chiến.