Hội đồng Bảo an muốn quân của UN sẽ thay thế lực lượng của AU

Lời yêu cầu đưa ra trong lúc có các quan ngại đang tăng về một chiến dịch tấn công kéo dài một tuần của quân đội Sudan ở vùng phía tây đất nước.

Tuần trước, một nghị quyết của Liên hiệp quốc với ý định thay thế lực lượng gìn giữ hòa bình của AU bằng 17 ngàn lính của Liên hiệp quốc đã bị Khartoum từ chối.

Còn Liên hiệp quốc cảnh báo về một “thảm họa mới do con người gây ra” ở Darfur, vốn đã bị tàn phá bởi chiến tranh.

Hàng trăm ngàn người đã chết và hàng triệu người mất nhà cửa kể từ năm 2003 trong cuộc chiến giữa quân chính phủ và phe nổi dậy đang đòi quyền tự trị.

Nhà phân tích về Châu Phi của BBC Martin Plaut nói tuyên bố bất ngờ này của Khartoum là dấu hiệu cho thấy hiện chính quyền đang có kế hoạch giải quyết phe nổi dậy bằng biện pháp quân sự.

Hoa Kỳ làm trung gian cho một hiệp định hòa bình hồi tháng Năm, nhưng lại chỉ được ký giữa chính phủ với một trong ba nhóm nổi dậy chính ở Darfur.

‘Không trung thực’

Lính của AU đang cố gắng quản lý khu vực này nhưng họ có ít quyền hành, tiềm lực thiếu, với quân số chỉ có bảy ngàn quân, trong một khu vực rộng bằng cả nước Pháp.

Sứ mạng của họ chỉ đến cuối tháng Chín là hết hạn còn chính phủ Sudan thì không muốn tiếp tục việc này.

Đó không phải là quyết định của Sudan. Nó đã được chỉ định từ trước bởi chính Liên minh Châu Phi. Họ nói rằng đến cuối tháng Chín, họ không thể tiếp tục nhiệm vụ ở Darfur,” người phát ngôn Bộ Ngoại giao Sudan nói.

“Cùng lúc đó, họ không có quyền gì để chuyển giao nhiệm vụ cho Liên hiệp quốc hay bất kỳ phe phái nào. Quyền này thuộc về chính phủ Sudan.”

Còn theo ông Alex De Waal, tư vấn cho AU ở Darfur, phát biểu đó là “không trung thực”.

Ông cho BBC hay rằng AU đã “chính xác yêu cầu chuyển giao sứ mệnh này cho Liên hiệp quốc.”

Đối đầu

Tuần trước, Liên hiệp quốc đã thông qua một nghị quyết cho phép một lực lượng lớn hơn của Liên hiệp quốc thay thế quân của AU vào cuối nhiệm kỳ, nhưng nghị quyết này phải được Sudan đồng tình, còn chính quyền Khartoum thì kiên quyết từ chối.

Tổng thống Sudan Omar al-Bashir miêu tả yêu cầu triển khai lực lượng của Liên hiệp quốc như là “một phần của một mưu đồ toàn diện nhằm lấy đi chủ quyền của đất nước”, những lời này được hãng thông tấn Suna của Sudan đưa hôm Chủ nhật.

	Lính của Sudan hiện đang vào khu vực Darfur

Chính phủ thay vì chấp nhận nghị quyết Liên hiệp quốc lại muốn gởi mười ngàn quân tới Darfur, nhưng Liên hiệp quốc và các nhóm nhân quyền trong khu vực đã bày tỏ lo ngại về vấn đề này.

Những người tị nạn, quân nổi dậy ở Darfur và Hoa Kỳ từ lâu đã cáo buộc quân đội Sudan hậu thuẫn cho dân quân Ả-rập Janjaweed trong một cuộc “diệt chủng” chống lại dân Châu Phi da đen trong khu vực này.

Sudan chối bỏ điều này và nói vấn đề đã bị đẩy quá lên vì các mục đích chính trị.

Các nhà phân tích nói việc gửi quân Liên hiệp quốc tới khu vực mà không có sự đồng thuận của Khartoum thực tế là nhiệm vụ bất khả thi, và hiện còn vài lựa chọn khác cho việc này.