Ông Ian Paisley và Martin McGuinness cùng cam kết hợp tác

Các chức vụ đứng đầu trong cơ quan điều hành mới, chia sẻ quyền lực, được phân cho những người trước đây từng là kẻ thù không đội trời chung.

Chức Thủ hiến được trao cho Mục sư dòng Tin lành, Ian Paisley, người luôn mạnh mẽ ủng hộ việc sát nhập Bắc Ireland về với Anh Quốc; và vị phó Thủ hiến là ông Martin McGuinness, người có liên hệ chặt chẽ với chiến dịch bạo lực của tổ chức IRA nhằm phá vỡ mối liên hệ với Anh để thống nhất toàn bộ nước Ireland.

Tham dự buổi lễ tại Belfast, ông McGuinness nói sự kiện hôm thứ Ba là mang tính lịch sử; ông McGuinness nói đây là điểm khởi đầu mới và kêu gọi người dân Bắc Ireland cùng chung sức đương đầu với thử thách.

Lịch sử

Tổ chức Quân đội Cộng hoà Bắc Ireland, hay IRA, tự coi mình là thế hệ tiếp nối phong trào nổi dậy đòi độc lập của người Công giáo tại miền nam Ireland cách đây hơn 60 năm nhằm phản đối sự cai trị của Anh Quốc.

Họ đã có chiến dịch bạo lực chống lại Anh Quốc cũng như các thành viên trong phong trào Tin lành muốn sát nhập với Anh. IRA đã từng cam kết sẽ không bao giờ từ bỏ sự nghiệp thống nhất đất nước Ireland.

Ở mặt trận bên kia, các thành viên theo đạo Tin lành của phong trào thân Anh, DUP, cũng ngoan cố không kém và luôn coi mình là một phần của Anh Quốc. Họ kịch liệt phản đối IRA, cả về chính trị cũng như quân sự.

Vào đỉnh điểm cuộc xung đột, tức là vào cuối thập niên 60 và các thập niên 70, 80, Bắc Ireland chìm trong bạo lực.

Bạo lực còn tràn sang các thành phố, thị trấn tại Anh, và khi đó không ai dám mơ tưởng đến một giải pháp chính trị.

Các chính phủ của Anh thời đó từ chối liên lạc với IRA cũng như các đồng minh chính trị của họ, và gọi IRA là phe khủng bố.

Đột phá

	Quốc hội Bắc Ireland

Tuy nhiên, bước đột phá được đưa ra vào năm 1998, khi Thủ tướng Anh Tony Blair gạt ra một bên các chính sách thời trước và ngồi xuống đàm phán cùng các chính trị gia của cả hai phe và đạt được thoả thuận chia sẻ quyền lực cho Bắc Ireland tại Quốc hội cũng như cơ quan điều hành cao nhất.

Mặc dù vậy, nỗ lực chia sẻ quyền lực ban đầu nhanh chóng bị bao trùm bởi sự bất tín, khi phe thân Anh từ chối đối thoại với phe IRA, và IRA cũng không chịu giải giáp.

Tuy nhiên, dần dần, bức tranh chính trị thay đổi, sau khi các tù nhân chính trị được thả và bạo lực giảm dần.

Sau khi ông Tony Blair đưa ra tối hậu thư vào tháng Tư năm ngoái, IRA đã giải giáp và ủng hộ một lực lượng cảnh sát mới tại Bắc Ireland.

Ông Paisely của phe thân Anh cũng chấp nhận việc chia sẻ quyền lực này.

Do đó, việc cả hai cựu thù cùng ngồi xuống hợp tác với nhau được giới quan sát coi là một cột mốc lịch sử.