Tổng thống đắc cử Barack Obama vừa bổ nhiệm tướng bốn sao người Mỹ gốc Nhật Eric Shinseki vào Nội các, phụ trách Bộ Cựu chiến binh.

Nhưng sự hiện diện của các nhân vật khác có liên quan đến châu Á trong nhóm cầm quyền của Obama mới thực sự nói lên đường hướng của Hoa Kỳ thời gian tới, với trọng tâm đặt vào quan hệ Mỹ - Trung.

Theo International Herald Tribune, Bộ trưởng Ngân khố Timothy Geithner được bổ nhiệm là người từng học về Trung Quốc và có sống tại nước này.

Trong nhóm chuyển giao quyền lực của ông Obama cũng có Jeffrey Bader, một chuyên gia về Trung Quốc.

Bà Susan Sirk có kinh nghiệm về vùng Đông Á thời Clinton sẽ nắm chức thứ trưởng ngoại giao chuyên về khu vực này.

Theo bình luận của Indira A.R. Lakshamanan trên International Herald Tribune, hiện có một số nhân vật đang được cân nhắc để chọn vào chức đại sứ Mỹ tại Trung Quốc.

Đó là John Thornton, từng giảng ở đại học Thanh Hoa, Richard Holbrooke, người có kinh nghiệm về quan hệ với Trung Quốc và cả Việt Nam.

Hai bên cùng có lợi

Phát biểu của Susan Sirk cho thấy quan điểm của ê-kíp Obama là khai thác quan hệ Mỹ - Trung vốn có tính tác động và phụ thuộc lẫn nhau để hai bên cùng có lợi.

	Timothy Geithner, người có kinh nghiệm về Trung Quốc cùng tân tổng thống Obama

Nhiệm vụ của ông Obama và các cộng sự là làm sao hợp tác với Trung Quốc một cách tốt nhất, trước hết là về kinh tế trong bối cảnh suy thoái toàn cầu.

Vấn đề đầu tiên Mỹ phải tính đến là tỷ giá hối đoái của đồng Nhân dân tệ với đôla, điều đang ảnh hưởng đến thương mại hai bên.

Hiện thặng dư mậu dịch của Trung Quốc trong quan hệ với Mỹ đã đạt gần hai nghìn tỷ đôla.

Còn theo bình luận của Sushil Seth trên báo Taipei Times hôm 8/12, Trung Quốc sẽ thách thức tân tổng thống Mỹ cả về thương mại và vấn đề Đài Loan.

Chủ tịch Hồ Cẩm Đào đã nhắc khéo nước Mỹ thời Obama về tầm quan trọng của Trung Quốc tại hội nghị APEC ở Peru vừa qua.

Ngoài kinh tế, vấn đề Bắc Triều Tiên và tham vọng hạt nhân của Iran cũng là những điểm Washington phải tính đến sự trợ giúp của Bắc Kinh.

Nhưng bài báo nói nếu Hoa Kỳ “thoát” được ra khỏi Iraq và Afghanistan sớm chừng nào thì sẽ đỡ tốn tiền từng đó và sẽ dần trách được sức ép của Bắc Kinh.

Tuy vậy, quan hệ này có hai chiều và Trung Quốc cũng phụ thuộc ghê gớm vào thị trường Mỹ.

Với một chính quyền do đảng Dân chủ nắm cả tòa Bạch Ốc và Capitol, Trung Quốc cũng khó hơn trong việc lợi dụng chia rẽ trong nội bộ Mỹ như thời Bush về các vấn đề quốc tế.

Hiển nhiên, Hoa Kỳ cũng sẽ tận dụng các lợi thế có sẵn về chính trị qua quan hệ với các đồng minh truyền thống ở vùng châu Á Thái Bình Dương.

Bởi thế, Bắc Kinh cũng vẫn cần Washington cho dù hai bên vẫn có thể có quan điểm khác nhau về nhân quyền, Đài Loan và Tây Tạng.