Nga bỏ phiếu cải cách hiến pháp của Tổng thống Putin

Cử tri Nga bắt đầu bỏ phiếu về cải cách hiến pháp có thể cho phép Tổng thống Vladimir Putin nắm quyền thêm hai nhiệm kỳ nữa.

Cuộc bỏ phiếu chính thức dự kiến diễn ra vào 1/7, nhưng nhà chức trách cho biết họ đã mở các phòng phiếu sớm một tuần để ngăn tình trạng quá đông đúc giữa lúc đại dịch Covid-19.

Nhà hoạt động phe đối lập Alexei Navalny tuyên bố những thay đổi sẽ cho phép ông Putin trở thành "tổng thống trọn đời".

Tuy nhiên, ông Putin tuyên bố những thay đổi này sẽ đảm bảo sự ổn định cho nước Nga.

Mặc dù ông Putin không công khai nói rằng ông sẽ tái tranh cử vào năm 2024 khi nhiệm kỳ hiện tại của ông kết thúc, ông nói rằng điều quan trọng là ông có sự lựa chọn.

"Nếu không, tôi biết rằng trong hai năm, thay vì có sự làm việc bình thường ở tất cả các cấp của nhà nước, mọi con mắt sẽ đổ dồn vào việc đi kiếm những người kế nhiệm tiềm năng," ông nói trong một cuộc phỏng vấn vào đầu tuần này.

Mọi người đang bỏ phiếu cho điều gì?

Những thay đổi lớn sẽ giới hạn tổng thống chỉ ngồi ghế hai nhiệm kỳ mỗi nhiệm kỳ sáu năm, thay vì hai nhiệm kỳ liên tiếp và đặt lại thời điểm bắt đầu tính để ông Putin có thể tiếp tục tại chức sau năm 2024.

Ngoài khả năng mở đường để ông lãnh đạo nước Nga cho đến năm 2036 - những sự thay đổi này sẽ trao quyền cho tổng thống bổ nhiệm các thẩm phán và công tố viên hàng đầu để được thượng viện Nga phê chuẩn.

Các cải cách này cũng sẽ gia cố các biện pháp bảo thủ trong hiến pháp, bao gồm lệnh cấm hôn nhân đồng tính và khẳng định "niềm tin vào Chúa" của nước Nga.

Và những thay đổi kinh tế cũng sẽ được qui định, bao gồm cả mức lương tối thiểu và điều chỉnh lương hưu nhà nước phù hợp với lạm phát.

Khoảng 110 triệu cử tri từ Kaliningrad từ bờ biển Baltic đến Kamchatka trên Thái Bình Dương đủ điều kiện để bỏ phiếu. Giới chức đang cung cấp khẩu trang và nước khử trùng tay tại các điểm bỏ phiếu trên toàn quốc.

Phóng viên BBC Sarah Rainsford ở Moscow nói rằng đối với điện Kremlin thì số cử tri đi bầu đông là hết sức quan trọng.

Giới chức cũng xác nhận rằng những người có hộ chiếu Nga ở miền đông Ukraine do phe ly khai kiểm soát cũng sẽ được phép bỏ phiếu.

Năm ngoái, Tổng thống Putin đã giúp dân tại đây dễ dàng lấy hộ chiếu Nga và nhà chức trách Nga ước tính khoảng 150.000 người ở các khu vực Luhansk và Donetsk do phiến quân nắm giữ có thể đi bỏ phiếu.

Phát ngôn viên Kremlin 'dương tính', ông Putin bị chỉ trích

Giới chỉ trích nói gì?

Ông Navalny, một thủ lĩnh phe đối lập tại Nga, đã gọi việc bỏ phiếu là vụ "đảo chính" và "vi phạm hiến pháp". Một số người cho rằng ông Putin đang cố bám quyền, hoặc tự cho mình một lựa chọn để tiếp tục nếu không thể tìm được người kế nhiệm phù hợp.

Cựu đặc vụ KGB 67 tuổi đã lãnh đạo nước Nga trong 20 năm, trong cả hai ghế tổng thống và thủ tướng. Nhưng mức độ được lòng dân của ông đã giảm trong những năm gần đây do khó khăn kinh tế và cải cách gây tranh cãi lớn đối với hệ thống lương hưu.

Ông Putin vào tháng Một công bố các cải cách đối với hiến pháp năm 1993 của Nga và đã được thông qua tại cả hai viện của quốc hội ở Moscow. Nhưng tổng thống nói một cuộc bỏ phiếu công khai sẽ mang lại sự thay đổi về tính hợp pháp và ban đầu lên lịch cho cuộc bỏ phiếu vào tháng Tư trước khi trì hoãn lại do sự bùng phát của đại dịch Covid-19.

Các nhà hoạt động đã tổ chức tuần hành để phản đối cuộc bỏ phiếu cùng tháng nhưng chính quyền đã cấm biểu tình với lý do cấm tụ họp công cộng trong bối cảnh Covid-19. Một trang web được thiết lập để thu thập chữ ký của những người phản đối việc bỏ phiếu đã bị tòa án ra lệnh đóng.

Các chính trị gia cao cấp trên toàn nước Nga đã ủng hộ những thay đổi này, và giới quan sát tin là có rất ít nghi ngờ rằng biện pháp này sẽ được thông qua. Các bản sao của tân hiến pháp đã được bày bán trong các hiệu sách của Nga.

Nhiều người đã đặt câu hỏi về thời điểm của cuộc diễu hành kỷ niệm chiến thắng Thế chiến Hai của Nga. Hàng chục ngàn binh lính đã diễu hành qua Moscow vào hôm thứ Tư - bất chấp lệnh cấm tập trung đông người theo quy định giãn cách - chỉ một ngày trước khi bỏ phiếu được bắt đầu.

Dịch Covid-19 thì sao?

Đại dịch đã làm sứt mẻ thêm uy tín của ông Putin.

Nga có số ca nhiễm bệnh cao thứ ba trên toàn thế giới, với 613.994 ca được xác nhận và 8.605 ca tử vong - mặc dù giới chỉ trích tin rằng số người chết thực sự cao hơn nhiều.

Số liệu mới nhất được công bố vào thứ Năm cho thấy có 7.113 ca nhiễm được trong 24 giờ qua. Vào tháng Năm, Nga thông báo hơn 10.000 ca nhiễm mới mỗi ngày trong hơn một tuần.