Nga-Trung gia hạn hiệp ước hữu nghị 2001 để 'nương tựa lẫn nhau'?

Nguồn hình ảnh, Reuters

Chụp lại hình ảnh, Trong một cuộc gặp trước thời đại dịch Covid, Chủ tịch Tập gọi Tổng thống Putin là "người bạn tốt nhất của tôi"

Gặp sức ép từ Hoa Kỳ và Nato, Trung Quốc và Nga đã đồng ý gia hạn Hiệp ước láng giềng hữu nghị ký 20 năm trước nhằm tạo thế đứng chung.

Hai lãnh đạo tối cao của Trung Quốc và Nga đã đồng ý qua đường video việc gia hạn Hiệp ước láng giềng hữu nghị và hợp tác thân thiện, ký 20 năm trước, tạo thế đứng chung trước sức ép từ Phương Tây.

Nhân dịp này, theo các báo Trung Quốc hôm 28/06/2021, Tổng thống Vladimir Putin đã gửi lời chúc mừng ngày sinh nhật 100 của Đảng Cộng sản Trung Quốc (01/07) qua trao đổi trực tuyến với Chủ tịch Tập Cận Bình.

Theo trang The Independent ở Anh (28/06), đây là dịp "thể hiện sự đoàn kết của Nga và Trung Quốc khi căng thẳng với Phương Tây tăng lên".

Hai lãnh đạo Nga và Trung Quốc còn nhân dịp này, phê phán "việc dùng các hoạt động nhân danh nhân quyền, dân chủ để tạo bất ổn" trên thế giới.

Họ cũng nói Trung Quốc và Nga "muốn tạo ra công lý toàn cầu".

'Hình mẫu cho muôn đời sau'?

Quyết định của lãnh đạo hai bên sẽ khiến hiệp ước tự động được gia hạn thêm 5 năm từ tháng 2/2022, theo Tass.

Nhưng ý nghĩa của quan hệ này có chiều sâu và độ dài hơn thế, theo quan điểm của Trung Quốc.

Nguồn hình ảnh, AFP

Chụp lại hình ảnh, Trung Quốc chuẩn bị cho 'Ngày Sinh Nhật Đảng 01/07' năm nay

Trang Global Times trích lời lãnh đạo ngành ngoại giao TQ, ông Vương Nghị khẳng định hôm đầu tháng 6 rằng "quan hệ hữu nghị Trung Quốc - Nga là thứ quý báu cần để lại có các thế hệ sau".

Nói về hiệp định Nga- Trung, ông Vương Nghị cho rằng đây là văn bản "định hình quan hệ kiểu mới giữa các cường quốc Nga và Trung Quốc trong 20 năm qua".

Quan hệ này luôn dựa vào "sự ủng hộ lẫn nhau, tôn trọng các lợi ích cốt lõi của nhau, vì hòa bình trên thế giới và vì trách nhiệm quốc tế chung".

Còn trang Global Times thì trích lời một số nhà quan sát cho rằng "trọng tâm toàn cầu nay đặt vào việc cuộc trao đổi Tập Cận Bình - Putin có làm thay đổi quan hệ song phương hay không, nhất là khi chính quyền Biden có thể chia rẽ thành công quan hệ này, vì đối tác Nga - Trung là mối đe dọa cho Mỹ".

Trang báo này cũng nói sau các lệnh trừng phạt, cấm vận với Nga xung quanh vấn đề Ukraine, và việc hải quân Nga và Anh "làm căng thẳng gia tăng ở Biển Đen gần đây" thì quan hệ với Trung Quốc lại càng trở nên quan trọng cho Nga và cho hoà bình thế giới.

Global Times cũng nhắc hai nước đều cần hiệp định này, vì Nga "đang đối mặt với sức ép từ Nato muốn mở rộng về phía Đông, và việc tranh giành vùng ảnh hưởng ở Trung và Đông Âu".

"Còn TQ hiện cũng đang có thách thức an ninh và phát triển như làm sao bảo vệ được chủ quyền ở biển Hoa Đông và Nam Hải", tờ báo của Đảng CS TQ viết.

Hồi tháng 3/2021, hai bộ trưởng Ngoại giao của Nga và Trung Quốc cùng lên án trừng phạt của phương Tây, sau khi EU, Anh, Mỹ và Canada trừng phạt một số quan chức vì vi phạm nhân quyền với người thiểu số Uighur.

Đón Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tại Quế Lâm, Quảng Tây, ông Vương Nghị nói "một số ít thế lực phương Tây đồng loạt lên sân khấu biểu diễn, bôi nhọ và chỉ trích Trung Quốc".

Còn ông Lavrov nói "quyết định đơn phương" của EU đã "hủy diệt" quan hệ với Nga.

Chụp lại video, 100 năm thành lập ĐCS TQ: Thay đổi xã hội qua năm tháng

Quan hệ 'mất cân bằng'?

Từng là đối thủ của Mỹ, Liên Xô là đại cường có tầm ảnh hưởng toàn cầu nhưng hậu thân của nó, nước Nga đã yếu đi nhiều.

Sau nhiều năm phát triển, Trung Quốc đã là nền kinh tế gấp đôi Nga, đạt 3,9 nghìn tỷ USD, theo dự phóng cho năm 2021 của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).

Kinh tế Nga tuy có tăng trưởng nhưng chỉ còn ở mức 1,7 nghìn tỷ USD, và nợ công của các vùng miền, các nước cộng hòa thuộc Liên bang vượt quá 56% GDP.

Nga cũng có hai bạn hàng thương mại lớn nhất là Khu vực đồng euro, và Trung Quốc, nhưng quan hệ chính trị với EU lại tiếp tục có căng thẳng.

Một số nhà quan sát tin rằng việc gắn bó với TQ có thể đem lại an ninh cho Nga nhưng về dài hạn đây là mối giao thương bất bình đẳng vì Nga cần cả tiền và công nghệ cao từ Trung Quốc.

Kinh tế Mỹ hiện vẫn ở con số 6 nghìn tỷ USD và chính giới nước này đang công khai ra các chính sách chặn nguồn cung ứng công nghệ cao cho Trung Quốc.

Xem thêm: