Nền dân chủ Hong Kong bị xói mòn với việc thay đổi quy định tại ngoại hầu tra

Luật an ninh quốc gia mà Trung Quốc áp lên Hong Kong gần hai năm trước đã làm thay đổi hoàn toàn cục diện chính trị của vùng lãnh thổ này.

Quyền tự do ngôn luận đã bị hạn chế, các nhóm xã hội dân sự đã giải thể và chỉ những ứng viên được Bắc Kinh chuẩn thuận mới có thể ra tranh cử.

Luật cũng đã đảo lộn một số nguyên tắc pháp lý lâu đời - mà một trong những thay đổi căn bản nhất có liên quan tới việc tại ngoại hầu tra.

Trưởng đặc khu Hong Kong Carrie Lam không ra tranh cử nhiệm kỳ hai

Hong Kong: Gương mặt cảnh sát dẹp biểu tình làm 'tư lệnh' chống Covid

Hong Kong: Cảnh sát bắt giữ sáu người từ hãng tin độc lập Stand News

Trước đây, các bị cáo thường sẽ được tự do cho đến khi ra tòa, nhưng theo luật an ninh quốc gia, họ sẽ bị giam giữ sau khi bị ra cáo buộc.

Những người chỉ trích nói rằng việc giam giữ trước khi xét xử như thế làm xói mòn nguyên tắc suy đoán vô tội cho đến khi bị chứng minh là có tội, và được đưa ra nhằm bẻ gãy ý chí của những người bị buộc tội.

"Chính quyền Hong Kong đã tạo ra một hệ thống giam giữ dài hạn trên thực tế mà không qua xét xử," Eric Lai, nhà nghiên cứu hệ thống pháp luật của vùng lãnh thổ này từ Đại học Georgetown, Hoa Kỳ, nói.

Một phiên tòa dự kiến ​​sẽ mở tại Hong Kong vào thứ Năm để làm rõ một số vấn đề được đề cập tới, liên quan đến những thay đổi về bảo lãnh tại ngoại hầu tra.

Phiên điều trần liên quan đến 47 bị cáo, bị cáo buộc với các tội danh liên quan đến kỳ bầu cử sơ bộ ở Hong Kong hồi 7/2020 nhằm chọn các ứng viên tranh cử cấp địa phương.

Hong Kong gỡ tượng tưởng niệm vụ thảm sát Thiên An Môn

Hong Kong: Phái 'yêu TQ' thắng to nhưng chỉ 30% cử tri chịu bỏ phiếu

Trong số các nhà hoạt động ủng hộ dân chủ được biết đến nhiều nhất ở Hong Kong bị ảnh hưởng bởi quy định này có Hoàng Chi Phong (Joshua Wong), Hà Quế Lam (Gwyneth Ho) và Trương Khả Sâm (Sam Cheung).

Họ bị bắt vào tháng 1/2021. Tại phiên điều trần để xin tại ngoại hầu tra hai tháng sau đó, hơn 30 người đã bị tạm giam, và họ đã bị ngồi trong tù kể từ đó tới nay.

Phiên điều trần vào thứ Năm dự kiến ​​sẽ thảo luận về tiến trình của vụ việc. Phiên tòa thực sự có thể sẽ không được mở từ nay cho tới năm sau.

Theo Samuel Bickett, một nhà hoạt động là luật sư từ Hoa Kỳ, việc tiếp tục bị giam giữ không biết tới khi nào đang bào mòn quyết tâm của các bị cáo trong việc phản đối những lời buộc tội chống lại họ.

Gần đây, ông đã phải ngồi tù hai lần ở Hong Kong - một lần hồi năm ngoái và một lần trong năm nay - và đã nói chuyện với nhiều người trong tù, bị buộc tội vi phạm an ninh quốc gia.

"Mùa hè năm ngoái, khi mới vào tù được vài tháng, hầu hết họ đều lạc quan và nói rằng họ sẽ đấu tranh chống lại các cáo buộc," ông nói.

"Sau đó, năm nay khi tôi kết nối lại với họ một lần nữa trong tù, tâm trạng của họ đã thay đổi. Họ thực sự xuống tinh thần."

Ông Bickett, người bị tù vì hành hung một sĩ quan cảnh sát và hiện đã trở lại Hoa Kỳ, tin rằng nhà chức trách đang cố tình nghiền nát các bị cáo.

"Họ tống người ta vào tù mà không đưa ra xét xử về bất kỳ điều gì, cứ để chờ đợi, chờ đợi và chờ đợi - cho đến khi người ta chịu nhận tội," ông nói.

Eric Lai, từ Đại học Georgetown, cho biết các tội không liên quan tới việc tham gia biểu tình trước đây sẽ được xử lý trong thời gian không quá một năm.

Ông cũng cho rằng chính quyền Hong Kong trước sự xúi giục của Bắc Kinh, đang cố tình tiến hành truy tố với các tội danh quy định tại luật an ninh quốc gia.

"Họ chỉ muốn tống người ta vào tù càng sớm càng tốt, mà đó không phải là công lý," ông nói.

Theo nghiên cứu do ông Lai và hai đồng nghiệp thực hiện, đã có 183 người bị bắt giữ tại Hong Kong theo luật an ninh quốc gia trong thời gian từ 7/2020 đến tháng Ba năm nay.

Ba phần tư trong số 113 người bị buộc tội đã bị từ chối cho tại ngoại hầu tra.

Trong số tất cả những người bị bắt, cho đến nay mới chỉ có chín người bị kết án.

Không ngạc nhiên gì, Bộ Tư pháp Hong Kong bác bỏ việc ​​cho rằng những thay đổi đối với quy định về tại ngoại hầu tra đã làm xói mòn công lý ở vùng lãnh thổ này.

"Đơn xin tại ngoại hầu tra trong các trường hợp liên quan đến hành vi phạm tội gây nguy hiểm đến an ninh quốc gia đã được xử lý công bằng," Bộ này nói trong một tuyên bố gửi BBC.

Bộ Tư pháp cho biết có những quốc gia khác có hệ thống pháp luật tương tự, theo đó có một số trường hợp đơn xin tại ngoại hầu tra sẽ bị bác chứ không được chấp thuận.

Bộ nó phủ nhận việc sử dụng chiến thuật trì hoãn để giữ các bị cáo trong tù.

Không dễ để có thể tiếp cận với những người bị cáo buộc tội phạm an ninh quốc gia ở Hong Kong để hỏi quan điểm của họ.

Rất khó để nói thẳng thắn khi còn đang ở trong tù. Và số ít những người đã được tại ngoại thì bị cấm nói về trường hợp của họ.

Giới chức đã áp đặt các hạn chế đưa tin đối với các phiên tòa, và không công khai nhiều chi tiết về vụ việc.

Samuel Bickett cho biết các cai ngục thậm chí đã ngăn việc ông cố gắng nói chuyện với Joshua Wong trong nhà tù Stanley, nơi cả hai cùng bị giam giữ.

Trong các bài đăng trên mạng xã hội, gia đình của một số người bị buộc tội đã tiết lộ những đoạn ngắn về cuộc sống của những người thân yêu của họ đang bị mất tích.

Vợ của Sam Cheung thường xuyên đăng ảnh đứa con của họ được sinh ra trong khi người cha đang bị giam giữ.

Vợ của "Tóc Dài" Lương Quốc Hùng (Leung Kwok-hung) - người cũng bị cáo buộc đã tham dự kỳ bầu cử sơ bộ, thường xuyên đăng bài về chồng mình.

Nhưng những nhà vận động ủng hộ dân chủ ở Hong Kong, những người chỉ cách đây vài năm vẫn thường xuyên xuất hiện trước công chúng, nay đang dần mờ nhạt đi.

Emilia Wong, bạn đời của nhà hoạt động bị giam giữ Ventus Lau, nói với một phóng viên rằng các bị cáo cảm thấy kiệt sức và bị bắt im tiếng.