NATO tăng cường phòng thủ sau khi drone Nga xâm nhập Ba Lan

Nhiều quốc gia NATO đang điều binh lính, pháo binh và hệ thống phòng không tới bảo vệ sườn phía đông của khối.

Động thái này diễn ra sau khi thiết bị bay không người lái (drone) của Nga tiến vào không phận Ba Lan – một động thái mà quốc gia này nói là chưa từng có tiền lệ.

Vào rạng sáng hôm 10/9, ba chiếc drone của Nga đã bị bắn hạ sau khi bay vào không phận Ba Lan.

Một số drone khác rơi xuống đất và sau đó được tìm thấy ở nhiều khu vực phía đông nước này.

Ba Lan đã yêu cầu triệu tập một phiên họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về vụ việc, dự kiến diễn ra vào 19 giờ GMT ngày 12/9 (khoảng 2 giờ sáng ngày 13/9 giờ Việt Nam).

Phản ứng với vụ xâm phạm không phận này, Hà Lan và Cộng hòa Séc cho biết sẽ gửi lực lượng phòng thủ tới Ba Lan, trong khi Litva sẽ tiếp nhận một lữ đoàn của Đức và thêm những lời cảnh báo về đạn lạc từ các cuộc tấn công của Nga nhằm vào Ukraine.

Đức cũng tuyên bố sẽ "tăng cường hiện diện dọc biên giới phía đông của NATO" và kéo dài, mở rộng các hoạt động tuần tra trên không phận Ba Lan.

Sau đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thông báo nước này sẽ điều ba máy bay chiến đấu Rafale tới hỗ trợ bảo vệ không phận Ba Lan.

"Chúng ta sẽ không khuất phục trước sự đe dọa ngày càng tăng của Nga," ông Macron nói.

Tổng thống Mỹ Donald Trump, thời gian qua đã cố gắng nhưng không thành trong việc làm trung gian chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, nói với báo chí hôm 11/9 rằng vụ xâm phạm bị cáo buộc có thể đã xảy ra "do nhầm lẫn".

"Tôi không hài lòng với toàn bộ tình hình chút nào, nhưng hy vọng mọi chuyện sẽ sớm kết thúc," ông Trump nói.

Phát biểu trước quốc hội hôm 11/9, Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan, ông Wladyslaw Kosiniak-Kamysz, liệt kê các cam kết hỗ trợ từ các đối tác, nói rằng phía Hà Lan sẽ triển khai hệ thống phòng không, pháo binh và 300 binh sĩ, trong khi Cộng hòa Séc sẽ gửi trực thăng và 100 binh sĩ.

Ông cũng nói thêm rằng Pháp và Vương quốc Anh có thể triển khai máy bay để bảo vệ sườn đông của NATO.

"Ba Lan đã nhiều lần chỉ nhận được những lời kêu gọi đoàn kết và các cử chỉ sáo rỗng trong suốt lịch sử của mình," ông Kosiniak-Kamysz nói. "Hôm nay, chúng tôi có những tuyên bố cụ thể."

Dù trước đây từng có trường hợp drone và tên lửa Nga xâm nhập vào một số quốc gia thành viên NATO, nhưng đây là vụ việc nghiêm trọng nhất kể từ khi Nga xâm lược toàn diện Ukraine vào tháng 2/2022.

Điện Kremlin nói rằng họ không có gì để bình luận thêm về những cáo buộc nói Nga cố tình châm ngòi căng thẳng ở Ba Lan.

Tuy nhiên, nhiều lãnh đạo Ba Lan và châu Âu tin rằng vụ xâm phạm này là có chủ đích.

"Hành động khiêu khích của Nga... không gì khác ngoài một nỗ lực kiểm tra khả năng của chúng ta," Tổng thống Karol Nawrocki của Ba Lan nói, lặp lại quan điểm những đồng cấp Đức và Pháp.

Tuy nhiên, giới chuyên gia vẫn chưa đồng thuận về việc Moscow có cố tình phóng drone vào Ba Lan hay không.

Hôm 11/9, Tư lệnh tối cao của NATO Alexus Grynkewich thừa nhận rằng hiện vẫn chưa rõ hành động này có chủ ý hay không, và thậm chí con số chính xác các drone đã xâm nhập không phận Ba Lan vẫn đang được xác minh.

Tuy vậy, trước tâm lý lo lắng ngày càng tăng ở các quốc gia giáp biên với Nga, cả NATO lẫn Ba Lan đều không muốn mạo hiểm.

Warsaw sẽ áp đặt các hạn chế đối với drone và các hoạt động hàng không cỡ nhỏ dọc biên giới phía đông với Belarus và Ukraine, trong khi Latvia tuyên bố sẽ đóng cửa vùng trời phía đông của mình trong một tuần.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đề nghị cung cấp hướng dẫn và huấn luyện cho các đại diện quân sự phương Tây về cách đối phó các cuộc không kích của Nga - điều mà lực lượng phòng không Ukraine phải thực hiện gần như hằng đêm.

Ông Zelensky cũng kêu gọi thiết lập một hệ thống phòng không chung để tạo "lá chắn trên không" bảo vệ châu Âu nhằm đáp trả hành vi "ngạo ngược" của Nga.

Càng khiến lo ngại tăng cao ở một số khu vực thuộc Đông Âu là cuộc tập trận quân sự chung quy mô lớn giữa Belarus và Nga, mang tên Zapad 2025, dự kiến bắt đầu hôm 12/9.

Ba Lan đã có dự định đóng cửa biên giới vào 00:00 giờ địa phương hôm 11/9 "vì lý do an ninh quốc gia… liên quan đến cuộc tập trận Zapad", mà nước này gọi là "rất khiêu khích".

Nga đã kêu gọi chính quyền Ba Lan mở lại biên giới với Belarus, cảnh báo rằng việc đóng cửa "sẽ gây tổn hại nghiêm trọng" tới hoạt động kinh doanh và tự do đi lại.

"Chúng tôi kêu gọi Warsaw suy nghĩ về hậu quả của những bước đi mang tính phá hoại như vậy và sớm xem xét lại quyết định," người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói.

Các cuộc tập trận Zapad trước đó đã được tổ chức vài tháng trước khi chiến tranh tại Ukraine bùng nổ và huy động tổng cộng khoảng 200.000 binh sĩ.

Theo lãnh đạo cơ quan tình báo quân sự Litva Mindaugas Mazonas, cuộc tập trận năm nay sẽ có quy mô nhỏ hơn, với tối đa khoảng 30.000 binh sĩ tham gia.

Phản ứng của ông Trump trước vụ xâm nhập drone đến nay vẫn khá dè dặt.

"Chuyện gì đang xảy ra với việc Nga vi phạm không phận Ba Lan bằng drone vậy? Đây rồi!" ông viết trên mạng xã hội vào ngày 10/9 mà không nói cụ thể.

Tổng thống Karol Nawrocki của Ba Lan cho biết ông và ông Trump đã điện đàm "như một phần trong chuỗi tham vấn với các đồng minh" và rằng cuộc trao đổi đã "tái khẳng định sự đoàn kết của chúng tôi".