Ông Trump do dự cấp Tomahawk, Nga tuyên bố chiếm thêm lãnh thổ Ukraine

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky dường như đã trắng tay ra về sau cuộc gặp tại Nhà Trắng khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông chưa sẵn sàng cung cấp các tên lửa hành trình Tomahawk mà Ukraine đang mong muốn.

Sau cuộc gặp song phương diễn ra trong không khí thân mật, ông Zelensky cho biết hai bên đã trao đổi về vấn đề tên lửa tầm xa, nhưng quyết định không đưa ra tuyên bố nào "vì Hoa Kỳ không muốn có sự leo thang".

Sau cuộc gặp, ông Trump lên mạng xã hội kêu gọi Kyiv và Moscow "dừng lại ở vị trí hiện tại" và kết thúc chiến tranh.

Cuộc gặp giữa ông Trump và ông Zelensky diễn ra một ngày sau khi tổng thống Mỹ điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin, và hai bên đồng ý sẽ gặp nhau tại Hungary trong thời gian tới.

Ông Zelensky tin rằng việc sử dụng Tomahawk để tấn công vào các cơ sở dầu mỏ và năng lượng của Nga sẽ làm suy yếu nền kinh tế thời chiến của ông Putin một cách nghiêm trọng.

Dù không bác bỏ khả năng này, song giọng điệu của ông Trump tại Nhà Trắng hôm 16/10 tỏ ra khá dè dặt.

"Hy vọng là sẽ không cần đến; hy vọng chúng ta có thể chấm dứt chiến tranh mà không phải nghĩ tới Tomahawk," tổng thống Mỹ nói, đồng thời nhấn mạnh rằng nước Mỹ cũng cần những loại vũ khí này.

Ông Trump khẳng định việc gửi tên lửa "sẽ là một bước leo thang, nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục thảo luận về vấn đề này".

Khi được BBC hỏi liệu mối đe dọa từ tên lửa Tomahawk có phải lý do khiến ông Putin đồng ý gặp Trump hay không, ông Trump đáp: "Mối đe dọa đó là điều tốt, nhưng mối đe dọa ấy luôn tồn tại."

Trong khi đó, ông Zelensky gợi ý rằng Ukraine có thể trao đổi thiết bị bay không người lái lấy Tomahawk – điều khiến ông Trump cười và gật đầu.

Ông Zelensky cũng ca ngợi vai trò của ông Trump trong việc giúp Trung Đông đạt được giai đoạn đầu của thỏa thuận hòa bình, đồng thời gợi ý rằng Tổng thống Mỹ có thể tận dụng đà này để giúp chấm dứt cuộc chiến tại Ukraine.

Sau cuộc gặp, khi được một phóng viên hỏi liệu ông có nghĩ ông Putin thực sự muốn đạt được thỏa thuận hay chỉ đang "câu giờ" bằng kế hoạch gặp Trump tại Budapest, Hungary, ông Zelensky trả lời: "Tôi không biết," nói thêm rằng khả năng Ukraine có được Tomahawk khiến Nga "lo sợ vì đó là loại vũ khí rất mạnh."

Khi được hỏi liệu ông có rời Washington với tâm thế lạc quan hơn về việc Ukraine sẽ nhận được Tomahawk hay không, ông nói: "Tôi nhìn nhận vấn đề một cách thực tế."

Trong một bài đăng trên X, ông Zelensky cho biết ông đã gọi điện cho một số lãnh đạo châu Âu để chia sẻ chi tiết cuộc gặp với ông Trump, đồng thời khẳng định "ưu tiên hàng đầu hiện nay là bảo vệ nhiều sinh mạng nhất có thể, đảm bảo an ninh cho Ukraine và củng cố sức mạnh chung của toàn châu Âu."

Thủ tướng Anh Keir Starmer cho biết cuộc điện đàm với các lãnh đạo châu Âu có "hiệu quả", đồng thời cam kết rằng "Anh sẽ tiếp tục gửi viện trợ nhân đạo và hỗ trợ quân sự."

Trong thời gian gần đây, ông Trump tỏ ra cởi mở hơn với ý tưởng bán Tomahawk, dù ông Putin cảnh báo rằng động thái này có thể khiến quan hệ Mỹ-Nga thêm căng thẳng.

Hôm 16/10, ông Trump nói rằng "đã đạt được nhiều tiến triển" trong cuộc điện đàm với ông Putin, và hai bên đồng ý sẽ sớm gặp nhau tại Hungary.

Khi được hỏi liệu ông Zelensky có tham gia cuộc gặp này hay không, ông Trump - trước khi bắt đầu cuộc gặp với tổng thống Ukraine - nói rằng giữa ông Putin và ông Zelensky "có những hiềm khích".

"Chúng tôi muốn tạo sự thoải mái cho tất cả các bên," ông nói. "Chúng tôi sẽ tham gia theo nhóm ba bên, nhưng có thể tổ chức tách biệt,".

Ông khẳng định thêm rằng ba nhà lãnh đạo "phải cùng ngồi lại với nhau."

Ông Trump cho biết cuộc điện đàm, lần đầu giữa ông và ông Putin kể từ giữa tháng Tám – "rất hiệu quả", đồng thời tiết lộ các nhóm của Washington và Moscow sẽ gặp nhau vào tuần tới.

Ông Trump từng hy vọng một hội nghị thượng đỉnh trực tiếp tại Alaska vào tháng Tám là đủ để thuyết phục ông Putin tham gia các cuộc đàm phán hòa bình toàn diện nhằm chấm dứt chiến tranh, song cuộc gặp đó đã không đem lại bước đột phá rõ rệt.

Hai người đã có một cuộc trò chuyện vài ngày sau đó, khi ông Trump tạm dừng một cuộc họp với ông Zelensky và các lãnh đạo châu Âu để gọi điện cho ông Putin.

Tại Ukraine hôm 17/10, BBC đã phỏng vấn một cặp vợ chồng đang sửa chữa cửa hàng nhỏ của họ ở ngoại ô Kyiv – địa điểm bị tên lửa Nga phá hủy vào tháng trước.

Khi được hỏi về cuộc gặp thượng đỉnh sắp tới giữa ông Trump và ông Putin, người chủ cửa hàng tên Volodymyr nói: "Chúng tôi trân trọng mọi sự giúp đỡ."

Nhưng ông lùi lại khi nước mắt trào ra. Sau một lúc lặng đi, ông lấy lại bình tĩnh và nói tiếp:

"Sự thật và dân chủ sẽ chiến thắng, còn khủng bố và cái ác sẽ biến mất," ông nói. "Chúng tôi chỉ muốn được sống, không muốn đầu hàng - chúng tôi chỉ muốn họ để chúng tôi yên."

Nga tuyên bố gia tăng kiểm soát Ukraine

Bộ Quốc phòng Nga hôm thứ 17/10 cho biết quân đội nước này đã giành quyền kiểm soát thêm ba ngôi làng ở miền đông Ukraine - một thuộc vùng Dnipropetrovsk và hai ở vùng Kharkiv, phía đông bắc, gần biên giới Nga.

Quân đội Ukraine xác nhận giao tranh đang diễn ra quanh ít nhất hai khu định cư trong số đó, song không thừa nhận việc để mất bất kỳ ngôi làng nào.

Theo thông báo của Bộ Quốc phòng Nga, Nga đã kiểm soát được Pryvillia ở vùng Dnipropetrovsk, khu vực quân đội nước này đã tạo củng cố được vị trí trong những tuần gần đây.

Cũng bị chiếm là các làng Pishchane, gần thị trấn Kupiansk - nơi gần như đã bị phá hủy hoàn toàn và được Nga xem là mục tiêu trong chiến dịch tiến quân về phía tây - và Tykhe, nằm sát bên trong biên giới Nga.

Nga vẫn đang tiến công từng bước một ở miền đông Ukraine, chủ yếu là ở vùng Donetsk, nơi diễn ra phần lớn các cuộc giao tranh.

Moscow cũng tìm cách chiếm thêm khu vực ở vùng Kharkiv và đã tiến vào một số ngôi làng ở phía đông nam Dnipropetrovsk.

Trong báo cáo buổi tối, Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine cho biết Pishchane là một trong nhiều ngôi làng mà quân Nga đang tìm cách tiến chiếm, nhưng nói rằng sáu trong số bảy cuộc tấn công tại khu vực này đã bị đẩy lùi.

Một ngày trước đó, thống đốc vùng Kharkiv cho biết Tykhe nằm trong số nhiều ngôi làng xảy ra tới 17 cuộc đụng độ gần biên giới với Nga.

Tổng thống Nga Vladimir Putin trong tháng này tuyên bố quân đội Moscow đang nắm thế chủ động trên toàn tuyến mặt trận - kéo dài hơn 1.250km theo ước tính của Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Ukraine.

Tuy nhiên, Tổng Tham mưu trưởng Oleksandr Syrskyi hôm 17/10 đã bày tỏ nghi ngờ về đánh giá của ông Putin, nói rằng các kế hoạch của Moscow nhằm chiếm giữ những trung tâm lớn "chưa được thực hiện và liên tục phải điều chỉnh, trì hoãn."

"Có thể khẳng định rằng binh sĩ Ukraine đã chặn đứng chiến dịch tấn công mùa xuân - mùa hè của đối phương và tiếp tục phá vỡ các kế hoạch tiếp theo của Điện Kremlin," ông Syrskyi viết trên trang Facebook của Bộ Tổng tham mưu.