Vì sao Đảng lại tiếp tục luân chuyển hàng loạt lãnh đạo, bí thư tỉnh ủy?

Hồi tháng Bảy, tên tuổi của ông Lê Quang Tùng, Tổng Thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội tràn ngập trên mạng xã hội khi ông lúng túng trong việc đọc dãy số 20.695.100.980.000 đồng.

Hôm nay, 27/9, truyền thông Việt Nam đồng loạt đưa tin ông không còn là Tổng Thư ký Quốc hội nữa.

Cụ thể, ông Tùng vừa được Bộ Chính trị điều động giữ chức Bí thư Thành ủy Cần Thơ, nhiệm kỳ 2025-2030 và được chỉ định tham gia Đảng ủy Quân khu 9.

Ông Tùng đến Cần Thơ để thay cho ông Đỗ Thanh Bình, người được Bộ Chính trị điều ra Hà Nội giữ chức Thứ trưởng Thường trực Bộ Nội vụ.

Động thái này được thực hiện trước thềm Đại hội Đảng bộ Thành phố Cần Thơ lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030 dự kiến diễn ra vào ngày 27/9.

Bí thư tỉnh ủy và thành ủy, cũng như các lãnh đạo chủ chốt của các địa phương đều do Bộ Chính trị chỉ định.

Việc điều động ông Đỗ Thanh Bình ra giữ chức Thứ trưởng Thường trực Bộ Nội vụ cũng dường như cho thấy ban lãnh đạo bộ này cũng sẽ có sự thay đổi.

Thông thường, trong một bộ (trừ các bộ Quốc phòng và Công an), sẽ chỉ có một ủy viên Trung ương Đảng, là người giữ chức bộ trưởng.

Bộ trưởng Nội vụ hiện tại là bà Phạm Thị Thanh Trà, và Thứ trưởng Thường trực Đỗ Thanh Bình đều là ủy viên Trung ương Đảng.

Diễn biến này cho thấy rất có thể bà Trà sẽ được Đảng phân công giữ một cương vị khác, và ông Bình có khả năng sẽ lên làm bộ trưởng thay bà Trà.

Cũng đã từng có trường hợp một bộ có hai ủy viên Trung ương Đảng, đó là khi ông Nguyễn Thanh Nghị rời chức Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang ra làm Thứ trưởng Bộ Xây dựng. Bộ trưởng khi đó là ông Phạm Hồng Hà, cũng là thành viên của Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Nhưng 6 tháng sau, ông Nghị thay ông Hà ngồi chiếc ghế lãnh đạo bộ này.

Luân chuyển và điều động cán bộ lãnh đạo cấp cao được giới quan sát đánh giá diễn ra với tần suất rất cao trong thời gian qua.

Động thái mới gây xôn xao gần đây là việc thay máu dàn lãnh đạo ở Thanh Hóa trong bối cảnh Đảng bộ tỉnh này dự kiến tổ chức Đại hội lần thứ 20.

Việt Nam vừa trải qua đợt sắp xếp các bộ ngành và sáp nhập các địa phương, vì thế tại một số tỉnh thành sáp nhập sẽ tổ chức đại hội lần thứ nhất, trong khi các tỉnh khác là lần thứ 20.

Sáng ngày 17/9, Trung ương đã điều động Phó bí thư tỉnh ủy Lâm Đồng là ông Nguyễn Hoài Anh về làm Phó bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa,.

Buổi chiều, ông này được bầu làm Chủ tịch UBND tỉnh, thay cho ông Đỗ Minh Tuấn, người vắng mặt bất thường trong thời gian qua.

Một tướng công an là Thiếu tướng Nguyễn Hồng Phong, Cục trưởng Cục An ninh nội địa (Bộ Công an) đã thay cho ông Lại Thế Nguyên trong vai trò Phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy.

Cả hai lãnh đạo Thanh Hóa là ông Tuấn và ông Nguyên đã bị Trung ương Đảng cho thôi chức vụ, trong đó ông Đỗ Minh Tuấn bị kỷ luật cách tất cả chức vụ trong Đảng.

Điều đó khiến cho bộ máy lãnh đạo chủ chốt của Thanh Hóa đang có nhiều thay đổi đáng kể trước thềm đại hội Đảng.

Lãnh đạo Đảng bộ tỉnh này lúc này có ông Nguyễn Doãn Anh, Bí thư Tỉnh ủy, từng là Thượng tướng, Phó tổng tham mưu trưởng quân đội, quê quán ở Hà Nội, và hai phó bí thư là ông Nguyễn Hoài Anh, quê ở Đà Nẵng, và ông Nguyễn Hồng Phong, quê ở Phú Thọ.

Thanh Hóa còn có một Giám đốc Công an tỉnh không phải người địa phương - Thiếu tướng Tô Anh Dũng, quê ở Hưng Yên.

Trong thời gian qua, Bộ Chính trị đã điều động và luân chuyển rất nhiều vị trí lãnh đạo chủ chốt của các tỉnh thành khác nhau.

Chẳng hạn, ông Đỗ Thanh Bình cũng chỉ mới ngồi ghế Bí thư Thành ủy Cần Thơ khoảng 8 tháng.

Trước đó, ông Bình là Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang, địa phương sáp nhập với An Giang đầu tháng Bảy, trở thành tỉnh mới là An Giang.

Ông Bình tiếp tục ngồi ghế bí thư Cần Thơ khi thành phố này sáp nhập thêm hai tỉnh là Sóc Trăng và Hậu Giang từ 1/7.

Việc điều ông Lê Quang Tùng về Cần Thơ thay ông Bình, vị trí Tổng Thư ký Quốc hội cũng cần phải có người thay thế.

Một trong những nhân vật đáng chú ý của các cuộc luân chuyển trong thời gian qua là ông Nguyễn Thanh Nghị, con trai cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.

Trước cuộc sắp xếp các bộ ngành, ông Nghị, khi đó đang là Bộ trưởng Xây dựng, được điều về TP HCM giữ chức Phó bí thư Thường trực Thành ủy TP HCM.

Bộ Xây dựng sau đó sáp nhập với Bộ Giao thông vận tải, trở thành Bộ Xây dựng.

Ông Nghị về TP HCM vào tháng 1/2025, và đến cuối tháng 8 vừa qua, lại được điều ra Hà Nội giữ chức Trưởng ban Chính sách và Chiến lược Trung ương.

Cùng ngày hôm đó, ông Trần Lưu Quang rời ghế trưởng ban Đảng để trở lại TP HCM nhận chức Bí thư Thành ủy TP HCM, thay người đồng hương Tây Ninh là ông Nguyễn Văn Nên, ủy viên Bộ Chính trị, được phân công làm Thường trực Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIV của Đảng.

Ông Quang, hồi đầu khóa 13, là Phó bí thư Thường trực Thành ủy TP HCM, nhưng sớm được điều ra Hải Phòng giữ chức Bí thư Thành ủy. Ông Quang sau đó trở thành Phó Thủ tướng trong chính phủ của ông Phạm Minh Chính, rồi được điều qua làm Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, tức ban Chính sách và Chiến lược hiện tại.

Việc luân chuyển và điều động cán bộ nằm trong chủ trương của Bộ Chính trị là bí thư tỉnh ủy không phải là người địa phương.

Ngày 14/4/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành Chỉ thị số 45-CT/TW (Chỉ thị số 45) về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 14 của Đảng.

Chỉ thị này nói rằng "cơ bản thực hiện chủ trương bố trí bí thư cấp uỷ cấp tỉnh không là người địa phương gắn với việc sử dụng, bố trí hài hoà nguồn cán bộ tại chỗ trong quy hoạch".

"Báo các đồng chí, hướng Bộ Chính trị tới là Bí thư tỉnh ủy, thành ủy không phải là người địa phương. Sẽ xử lý trong tuần này, tuần tới, còn khoảng 3 đơn vị nữa thôi là sẽ có việc luân chuyển, điều động dưới lên, trên xuống", Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nói trong Đại hội Đảng bộ Quốc hội lần thứ 1 vào ngày 24/9.

Điều này cũng đã được nhìn thấy trong kết quả của một số đại hội đảng bộ các tỉnh thành vừa qua.

Chẳng hạn, Bí thư Thành ủy Hải Phòng là ông Lê Tiến Châu, người vừa tiếp tục được chỉ định ngồi vào chiếc ghế này, quê ở Tây Ninh.

Trong khi đó, một loạt các tỉnh thành phố hiện vẫn có các bí thư là người địa phương.

Bí thư Thành ủy Đà Nẵng hiện tại là ông Lương Nguyễn Minh Triết, quê ở Quảng Nam, địa phương vừa sáp nhập vào Đà Nẵng để hình thành nên thành phố Đà Nẵng hiện tại.

Tương tự, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi hiện tại là bà Nguyễn Thị Quỳnh Vân là người địa phương. Hiện vẫn chưa rõ bà Vân có được luân chuyển hay không.

Ở Ninh Bình, ông Trương Quốc Huy, Bí thư Tỉnh ủy, vẫn thuộc diện người địa phương. Tương tự là ông Đặng Xuân Phong, Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ.

Một loạt các địa phương khác vẫn còn có bí thư là người trong tỉnh như ông Trịnh Xuân Trường ở Lào Cai, ông Hồ Quốc Dũng ở Gia Lai, ông Hoàng Quốc Khánh ở Sơn La hay ông Lê Ngọc Quang ở Quảng Trị.

Nếu thực hiện chủ trương luân chuyển bí thư tỉnh ủy như ông Trần Thanh Mẫn nói, khả năng các địa phương này cũng sẽ chứng kiến sự thay đổi về lãnh đạo chủ chốt trong thời gian tới.

Những sự luân chuyển và điều động này diễn ra trong bối cảnh các địa phương đang gấp rút chuẩn bị Đại hội Đảng bộ, cho thấy sự thay đổi trong ban lãnh đạo của các tỉnh thành.

Những diễn biến này cũng diễn ra trước thềm Đại hội Đảng lần thứ 14, dự kiến sẽ diễn ra vào đầu năm 2026, nơi một ban lãnh đạo mới sẽ được bầu ra.