Xe tự lái tiến chậm mà chắc về phía tương lai

Mike Johns không ngờ rằng chuyến trở về từ thành phố Los Angeles ở bang California đến thành phố Scottsdale ở bang Arizona vào tháng 12/2024 của mình lại trở thành hiện tượng nổi bật trên mạng.

Để ra sân bay, anh đã đặt một chiếc taxi không người lái và cảm thấy thích thú khi bước lên xe dưới ánh mắt tò mò của những người xung quanh.

Nhưng rồi anh đã nhận được nhiều sự chú ý hơn mong đợi. Johns bị chiếc xe chở lòng vòng trong bãi đỗ, trong khi những người xung quanh đứng dõi theo.

Chuyến đi cùng dịch vụ xe tự hành không người lái Waymo đã không diễn ra như mong muốn, và anh không có cách nào để khắc phục tình hình – trong khi chuyến bay thì sắp cất cánh.

Johns đã quay lại trải nghiệm này và đoạn video nhanh chóng lan truyền mạnh mẽ, thậm chí được phát trên các đài truyền hình khắp thế giới, làm dấy lên những hoài nghi mới về xe tự lái và mức độ sẵn sàng của chúng đối với hành khách trong thế giới thực.

"Tại sao chuyện này lại xảy ra với tôi vào sáng thứ Hai cơ chứ?" Johns than thở trong video do anh tự quay.

Cuối cùng, một giọng nói vang lên bên trong xe, hướng dẫn anh mở ứng dụng Waymo để giành lại quyền kiểm soát phương tiện.

Waymo, công ty thuộc sở hữu của Alphabet – tập đoàn mẹ của Google, nói với BBC rằng họ đã nhanh chóng phát hành bản cập nhật phần mềm để khắc phục sự cố.

Công ty khẳng định hệ thống tự lái của họ "tốt hơn con người trong việc tránh các vụ va chạm dẫn đến chấn thương, kích hoạt túi khí và tránh các vi phạm dẫn đến giấy phạt của cảnh sát".

Tuy nhiên, trải nghiệm của Johns không phải là lần đầu tiên Waymo phải can thiệp.

Năm ngoái, công ty đã triệu hồi hơn 600 xe sau khi một chiếc đâm vào cây cột bên đường.

Vào tháng 5/2024, Cơ quan An toàn Giao thông Xa lộ Quốc gia Mỹ (NHTSA) cũng đã mở cuộc điều tra về 22 vụ việc liên quan đến xe Waymo.

Các dịch vụ đối thủ của Waymo cũng gặp trắc trở trên con đường hướng tới tương lai không người lái.

Tháng 12 năm ngoái, tập đoàn ô tô Mỹ General Motors (GM) đã đóng cửa công ty con Cruise, đơn vị chuyên phát triển xe tự lái.

GM cho biết sự thay đổi về chiến lược này xuất phát từ đòi hỏi về "thời gian và nguồn lực đáng kể cần có để mở rộng quy mô hoạt động".

Trước đó, vào tháng 10/2023, một chiếc xe của Cruise đã đâm vào một người đi bộ và kéo lê nạn nhân hơn 6 mét, khiến bà ta bị thương nặng.

Vào tháng 2/2024, có thông tin cho biết dự án xe tự lái được đồn đoán từ lâu của Apple đã bị hủy bỏ.

Uber cũng đã từ bỏ tham vọng phát triển xe tự lái vào năm 2020.

Tuy nhiên, một số ông lớn vẫn tiếp tục cuộc đua, bao gồm Zoox – công ty con của Amazon, nhà sản xuất chip Nvidia và Tesla của Elon Musk.

Dù vậy, Waymo vẫn là đơn vị dẫn đầu tại Mỹ. Công ty hiện đang vận hành dịch vụ taxi tự lái tại Phoenix (Arizona), San Francisco, Los Angeles (California) và Austin (Texas), đồng thời hứa hẹn sẽ sớm mở rộng sang Atlanta (Georgia) và Miami (Florida).

Vậy tại sao Waymo thành công trong khi nhiều đối thủ khác ở Mỹ lại thất bại?

"Có ba yếu tố: con người, tài chính và quy trình," Sven Beiker – giảng viên tại Trường Kinh doanh Stanford và giám đốc điều hành của Silicon Valley Mobility, một công ty tư vấn ô tô – lý giải.

Ông chỉ ra rằng trong nhiều năm qua, Waymo đã thu hút được các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực xe tự lái, có sự hậu thuẫn tài chính từ Alphabet – công ty mẹ của Google, và ngày càng hoàn thiện phương pháp tiếp cận.

"Họ thực sự tuân thủ mọi quy trình, trở thành một đơn vị có trách nhiệm... phối hợp chặt chẽ với cơ quan quản lý để đảm bảo sản phẩm được triển khai an toàn," ông Beiker nói.

Vậy tiếp theo sẽ là gì?

Theo ông Philipp Kampshoff, đồng lãnh đạo mảng Ô tô và Lắp ráp toàn cầu tại tập đoàn tư vấn McKinsey, các khu vực có thời tiết thuận lợi có lẽ sẽ được triển khai dịch vụ xe tự lái trước.

Đó là các bang miền Nam nước Mỹ như Texas và Florida – những nơi Waymo đã có kế hoạch hoạt động.

"Taxi tự hành vẫn hoạt động tốt hơn trong điều kiện thời tiết khô ráo. Phần lớn chúng vẫn gặp khó khăn khi di chuyển trong tuyết dày," ông Kampshoff đánh giá.

Ông cũng lưu ý rằng pin của xe tự lái hoạt động hiệu quả hơn trong điều kiện ấm áp, điều này đặc biệt quan trọng vì những chiếc xe này tiêu tốn rất nhiều năng lượng để vận hành hệ thống máy tính tích hợp.

"Khi mọi yếu tố này hội tụ, trong nửa sau của thập niên 2020, chúng ta sẽ thấy các thành phố nối tiếp nhau được triển khai dịch vụ xe tự lái, sau đó là quá trình mở rộng quy mô trong chính các thành phố đó," ông nói.

Đó sẽ là một quá trình chậm rãi.

"Triển khai công nghệ này thực sự là một quá trình đòi hỏi nhiều nhân lực, bao gồm cả việc lái xe thủ công ở mức độ đáng kể," ông Beiker giải thích.

"Người ta cần cho những chiếc xe này chạy thử trên các tuyến đường nơi chúng sẽ được triển khai, lặp đi lặp lại nhiều lần, và ở một mức độ nhất định, cần chỉnh sửa dữ liệu thủ công," ông nói thêm.

Bên cạnh đó, lo ngại về an toàn cũng có thể làm chậm tiến độ.

"Điều này chỉ có thể diễn ra nếu không xảy ra các vụ tai nạn nghiêm trọng. Nếu có một tai nạn lớn xảy ra, nhiều hoạt động trong số này sẽ bị đình chỉ ngay lập tức," ông Kampshoff cảnh báo.

Đối với những công ty phát triển xe tải tự lái, vấn đề an toàn thậm chí còn đáng lo ngại hơn.

"An toàn là mối quan tâm hàng đầu của chúng tôi," David Liu, CEO của Plus – công ty phát triển phần mềm lái tự động cho xe tải, hợp tác với các tập đoàn toàn cầu như Amazon, Hyundai, Volkswagen và Scania – cho biết.

"Theo tôi, xe tải tự hành và các phương tiện tự hành nói chung phải an toàn hơn đáng kể so với xe do con người điều khiển," ông Liu nhấn mạnh.

"Con người lái xe rất tốt, nhưng không hoàn hảo. Hầu hết các vụ tai nạn xảy ra là do tài xế mất tập trung. Công nghệ thì không gặp vấn đề đó," ông giải thích.

"Taxi lái tự động chủ yếu hoạt động trong thành phố, nơi có tốc độ thấp, trong khi xe tải thường di chuyển trên đường cao tốc với tốc độ cao hơn."

"Vì vậy, chúng tôi cần phát triển một bộ công nghệ khác, giúp xe tải có tầm quan sát rộng hơn và có thể xử lý tốt cự ly phanh dài," ông nói thêm.

Để hình dung về tương lai của xe tự lái, có lẽ nên theo dõi những bước tiến ở Trung Quốc.

Tại thành phố Vũ Hán, hơn 500 xe tự lái đang được công ty Baidu vận hành.

Trên toàn quốc, xe tự lái được cho là đang hoạt động tại 16 thành phố và được 19 nhà sản xuất thử nghiệm.

"Cạnh tranh chắc chắn là nhiều hơn... Có khoảng bốn đến năm công ty ở Trung Quốc có mô hình rất giống Waymo," ông Beiker cho biết.

Hiện ông đang thực hiện một nghiên cứu về việc triển khai taxi tự lái trên toàn cầu, được cơ quan đổi mới Vinnova của Thụy Điển tài trợ.

Trở lại thành phố Scottsdale, Mike Johns suy ngẫm về trải nghiệm của mình cũng như quá trình triển khai xe tự lái.

"Một điều quan trọng là tất cả chúng ta đang tham gia vào một cuộc thử nghiệm có trả phí. Tóm lại là họ đang vừa làm vừa sửa lỗi, theo từng thành phố. Và đó chính là một vấn đề," anh nhận xét.