Bất chấp kêu gọi hòa bình của Trump, các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine tăng gấp đôi

Nga đã tăng hơn gấp đôi số lượng thiết bị bay không người lái và tên lửa phóng về phía Ukraine kể từ khi Tổng thống Donald Trump quay trở lại Nhà Trắng vào tháng Một – theo phân tích của BBC Verify – bất chấp việc ông Trump kêu gọi ngừng bắn.

Các cuộc tấn công vốn đã tăng dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden trong năm 2024, càng tăng vọt sau chiến thắng bầu cử của ông Trump vào tháng 11.

Kể từ khi ông Trump quay lại nắm quyền vào tháng Một, số vụ không kích Moscow thực hiện đạt mức cao nhất kể từ khi Nga phát động cuộc chiến.

Trong suốt chiến dịch tranh cử, ông Trump cam kết sẽ chấm dứt cuộc chiến chỉ trong một ngày nếu trở lại cầm quyền.

Thời điểm đó, ông Trump tuyên bố rằng cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine lẽ ra đã có thể tránh được nếu khi đó có một tổng thống mà Điện Kremlin "tôn trọng" nắm quyền.

Tuy nhiên, trong nỗ lực đạt được thỏa thuận ngừng bắn, ông đã bị giới chỉ trích cáo buộc là thiên vị Nga, và chính quyền của ông đã hai lần tạm dừng việc cung cấp đạn dược phòng không và các hỗ trợ quân sự khác cho Ukraine.

Việc tạm dừng hỗ trợ – được công bố vào tháng Ba và tháng Bảy và hiện đã được Tổng thống Trump cho triển khai trở lại – diễn ra trong bối cảnh Nga đều đặn gia tăng sản xuất tên lửa và thiết bị bay không người lái (drone).

Theo tình báo quân sự Ukraine, việc chế tạo tên lửa đạn đạo ở Nga đã tăng 66% trong vòng một năm qua.

Dữ liệu được BBC Verify xem xét – dựa trên các báo cáo hàng ngày do Không quân Ukraine công bố – cho thấy Nga đã phóng tổng cộng 27.158 loại vũ khí từ ngày 20/1 (khi nhiệm kỳ của ông Trump bắt đầu) đến ngày 19/7, so với 11.614 vũ khí được phóng trong sáu tháng cuối cùng của nhiệm kỳ Tổng thống Biden.

"Cuộc chiến tàn khốc này là hậu quả từ sự yếu kém của Joe Biden, và nó đã kéo dài quá lâu," Phó Thư ký báo chí Nhà Trắng, bà Anna Kelly, cho biết trong một tuyên bố gửi tới BBC Verify.

"Tổng thống Trump muốn chấm dứt sự giết chóc, và đó là lý do ông ấy đang bán vũ khí do Mỹ sản xuất cho các nước thành viên NATO, đồng thời đe dọa ông Putin bằng các loại thuế và trừng phạt cứng rắn nếu ông ta không đồng ý với một lệnh ngừng bắn."

Trong những tuần đầu tiên của nhiệm kỳ mới, Nhà Trắng đã đưa ra một loạt tuyên bố mang tính thiện chí, dường như nhằm thuyết phục Tổng thống Vladimir Putin tiến tới một thỏa thuận. Trong giai đoạn này, số vụ tấn công của Nga vào Ukraine tạm thời giảm nhẹ so với những tuần cuối nhiệm kỳ của ông Biden.

Tuy nhiên, đến tháng Hai, khi các nhà ngoại giao Mỹ do Ngoại trưởng Marco Rubio dẫn đầu gặp phái đoàn của Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tại hội nghị thượng đỉnh ở Riyadh, các cuộc tấn công đã bắt đầu gia tăng trở lại.

Các cuộc hội đàm này – mà ông Rubio cho là bước khởi đầu nhằm kết thúc chiến tranh – sau đó đã được nối tiếp bằng các cuộc thảo luận thông qua trung gian giữa các quan chức Ukraine và Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Các vụ tấn công lên đến đỉnh điểm vào đầu tháng trước, khi Moscow phóng 748 drone và tên lửa vào Ukraine trong ngày 9/7, theo dữ liệu từ Không quân Ukraine.

Đã có các báo cáo cho hay hơn một chục người bị thương và hai người thiệt mạng trong các đợt pháo kích dồn dập đó.

Mặc dù ông Trump đã nhiều lần bày tỏ tức giận trước các cuộc tấn công leo thang của Nga, nhưng sự phẫn nộ ngày càng tăng của ông dường như không tác động đến chiến lược của Moscow.

Vào ngày 25/5, Nga đã thực hiện cuộc tấn công bằng tên lửa và drone lớn nhất được ghi nhận tính đến thời điểm đó, khiến ông Trump tức giận hỏi: "Chuyện quái gì đang xảy ra với hắn ta [Putin] vậy?"

Kể từ đó, Nga đã vượt qua con số đó tới 14 lần trong các đợt tấn công tiếp theo.

Đáp lại, ông Trump đã yêu cầu Điện Kremlin phải đạt được thỏa thuận hòa bình với Ukraine trước ngày 8/8.

Số lượng vũ khí Nga xuyên thủng được hệ thống phòng không của Ukraine dường như đang gia tăng, khi các vụ nổ xung quanh thủ đô Kyiv trở thành một phần thường nhật trong cuộc sống của người dân thành phố.

"Mỗi lần đi ngủ, bạn không biết liệu mình có thức dậy được vào sáng hôm sau hay không, và điều đó không phải là một cuộc sống bình thường," nhà báo Dasha Volk, sống tại Kyiv, chia sẻ trong chương trình Ukrainecast của BBC vào tháng Sáu.

"Mỗi khi nghe thấy tiếng nổ hoặc tiếng tên lửa bay qua đầu, rất nhiều suy nghĩ hiện lên trong đầu tôi – chẳng hạn như: mình sắp chết rồi, đại loại như vậy."

Ukraine 'dễ tổn thương' trước các cuộc không kích

Thượng nghị sĩ Chris Coons, một đảng viên Dân chủ cấp cao trong Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, nói với BBC Verify rằng việc ông Trump hai lần ra quyết định tạm ngừng cung cấp vũ khí cho Ukraine, cùng với cách tiếp cận nói chung của ông trong quan hệ với Nga, có thể đã khiến Điện Kremlin tin rằng họ có quyền tăng cường các cuộc tấn công.

Ông nói:

"Rõ ràng là ông Putin cảm thấy được tiếp thêm sức mạnh từ sự yếu đuối của ông Trump và đã gia tăng các cuộc tấn công tàn bạo vào người dân Ukraine, liên tục tấn công các bệnh viện, khu hộ sinh, lưới điện quốc gia và các mục tiêu dân sự khác."

Sự gia tăng của các cuộc tấn công này đã làm dấy lên lời kêu gọi Mỹ tiếp tục cung cấp các hệ thống phòng không Patriot mới cho Ukraine.

Patriot là hệ thống phòng không mạnh nhất và đắt nhất mà Ukraine đang sở hữu. Mỗi khẩu đội Patriot có giá khoảng 1 tỷ USD, còn mỗi quả tên lửa có giá gần 4 triệu USD.

Tổng thống Trump đã đảo ngược các quyết định tạm dừng cung cấp vũ khí cho Ukraine mà ông đưa ra trước đó. Nay, ông đồng ý bán vũ khí cho các thành viên NATO, để họ chuyển giao lại cho Ukraine.

Ông Trump dường như cũng ám chỉ rằng thỏa thuận bán vũ khí cho NATO cũng sẽ bao gồm các hệ thống Patriot mới.

Ông Justin Bronk, một nhà phân tích về quân đội Nga tại Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI), cho biết các hạn chế từ Nhà Trắng trong việc cung cấp thiết bị quân sự đã khiến Ukraine "dễ bị tổn thương" trước các cuộc tấn công bằng tên lửa và drone.

Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng Nga đã tăng tốc sản xuất tên lửa và các loại drone "cảm tử", như Geran-2 – một phiên bản sản xuất trong nước của máy bay không người lái Shahed do Iran phát triển.

Ông Bronk cho rằng việc Nga tích trữ được số lượng lớn vũ khí, kết hợp với việc Mỹ giảm mạnh cung cấp tên lửa đánh chặn cho Ukraine, đã khuyến khích Moscow đẩy mạnh chiến dịch không kích của mình.

Cơ quan Tình báo Quân đội Ukraine (HUR) gần đây cho biết với truyền thông trong nước rằng Nga hiện đang sản xuất tới 85 tên lửa đạn đạo mỗi tháng, tăng từ 44 quả vào tháng 4/2024.

Nga được cho là đang sản xuất khoảng 170 drone Geran mỗi ngày, sau khi thiết lập một tổ hợp sản xuất quy mô lớn tại Alabuga, nằm ở miền nam nước này.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với kênh truyền hình quân sự Nga, giám đốc cơ sở này – ông Timur Shagivaleyev – đã khoe rằng Alabuga hiện là "nhà máy sản xuất drone chiến đấu lớn nhất thế giới", đồng thời cho biết các công nhân của ông đang sản xuất gấp chín lần số lượng dự kiến ban đầu.

Ảnh vệ tinh cho thấy khu tổ hợp này đã mở rộng đáng kể từ giữa năm 2024, khi nhiều nhà kho mới được xây dựng tại đây.

Các công trình khác – bao gồm những khu vực có vẻ là khu ký túc xá mở rộng cho công nhân – hiện vẫn đang trong quá trình xây dựng.

Thượng nghị sĩ Chris Coons cảnh báo rằng việc Nga gia tăng sản xuất vũ khí có nghĩa là Washington phải thể hiện rõ rằng họ không có ý định rút lui khỏi cuộc xung đột, như một số quan chức trong chính quyền từng cảnh báo ông Trump có thể làm. Ông nhấn mạnh rằng hòa bình chỉ có thể đạt được thông qua việc "tăng cường hỗ trợ an ninh".

Ông nói thêm rằng Tổng thống Trump cần phải làm rõ với Nga rằng họ "không thể đơn giản chỉ cố cầm cự để vượt qua phương Tây".

"Để làm được điều đó, ông ấy cần duy trì một lập trường nhất quán và bền vững đối với cuộc chiến này."

Trong khi đó, bà Dasha Volk cho rằng khi cuộc chiến của Nga kéo dài và số vụ đánh chặn thành công của Ukraine giảm đi, thì tinh thần của người dân cũng bị suy giảm nghiêm trọng.

"Người dân đang dần mệt mỏi vì những cuộc tấn công này, chúng thực sự ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng tôi," bà nói.

"Chúng tôi biết mình đang chiến đấu vì điều gì, nhưng mỗi năm trôi qua lại trở nên khó khăn hơn, vì mọi người đang kiệt sức. Đó là thực tế."