Học sinh Thái Lan được phép 'xõa tóc'

Thái Lan vừa nới lỏng quy định về kiểu tóc của học sinh, một quy định vốn đã tồn tại 50 năm.

Sau nhiều năm tranh cãi với chính quyền, học sinh ở Thái Lan giờ đây đã có thể "xõa tóc" theo đúng nghĩa đen.

Hôm thứ Tư (5/3), Tòa án Hành chính Tối cao Thái Lan đã hủy bỏ một chỉ thị 50 năm tuổi của Bộ Giáo dục, quy định về kiểu tóc cho học sinh: con trai phải để tóc ngắn, còn con gái phải để tóc ngang tai.

Trên thực tế, quy định về kiểu tóc đã dần được nới lỏng ở nhiều trường học. Tuy nhiên, một số trường vẫn áp dụng chỉ thị do chính quyền quân sự ban hành năm 1975 làm hướng dẫn và sẽ thực hiện cắt tóc những học sinh không tuân thủ quy định.

Tòa án cho rằng chỉ thị năm 1975 vi phạm quyền tự do cá nhân được bảo vệ trong hiến pháp và không còn phù hợp với xã hội ngày nay.

Quyết định của tòa án trong tuần này được đưa ra sau khi nhận đơn kiến nghị từ 23 học sinh trường công vào năm 2020, trong đó lập luận rằng chỉ thị năm 1975 là vi hiến.

Các nhà hoạt động học sinh từ lâu đã kêu gọi nới lỏng quy định về kiểu tóc, cho rằng điều này xâm phạm phẩm giá con người và quyền tự do cá nhân đối với cơ thể của họ.

Một trong số họ là Panthin Adulthananusak, người vừa tốt nghiệp đại học.

"Trong mắt những đứa trẻ như chúng tôi hồi đó… dù có vẻ bất khả thi, chúng tôi vẫn muốn làm gì đó," anh nói với BBC. "Nếu không có học sinh nào trong lịch sử Thái Lan đứng lên thách thức quyền lực mà người lớn đang đàn áp chúng tôi, thì đó sẽ là một sự xấu hổ suốt đời."

Đáp lại các chiến dịch này, Bộ Giáo dục Thái Lan vào năm 2020 đã cho phép học sinh để tóc dài hơn, nhưng vẫn có một số hạn chế. Tóc của nam sinh không được phủ gáy, còn nữ sinh có tóc dài phải buộc gọn.

Những quy định này đã bị bãi bỏ vào năm 2023, khi Bộ trưởng Giáo dục lúc bấy giờ là Trinuch Thienthong tuyên bố rằng học sinh, phụ huynh và nhà trường nên tự thương lượng để tìm ra sự đồng thuận về kiểu tóc được chấp nhận.

Tuy nhiên, bất chấp những thay đổi này, một số trường vẫn tiếp tục tuân theo quy định trong chỉ thị năm 1975.

Các trường học truyền thống thường coi tóc ngắn là biểu tượng của kỷ luật và sự gọn gàng – lập luận được nhiều người dùng mạng xã hội nhắc lại trong tuần này. Nhưng những năm gần đây, việc một số trường cấm để mái hoặc nhuộm tóc đã gây ra làn sóng phẫn nộ trên khắp Thái Lan.

Ở một số nơi, giáo viên bị cáo buộc đã thực hiện hình phạt bằng cách cắt tóc học sinh ngay trong giờ tập trung buổi sáng đối với những học sinh vi phạm quy định về kiểu tóc. Những hành vi này vẫn tiếp diễn dù cơ quan giáo dục đã cảnh báo giáo viên không được làm như vậy.

Hồi tháng Một, Bộ Giáo dục tái khẳng định rằng họ đã bãi bỏ mọi hạn chế về độ dài tóc đối với học sinh, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thúc đẩy sự đa dạng và công bằng trong giáo dục.

Quyết định của tòa án hôm thứ Tư, trong đó khẳng định rằng quy định về kiểu tóc của trường học phải xem xét đến quyền tự do và phẩm giá của học sinh, củng cố lập trường chính thức rằng học sinh có quyền tự quyết về mái tóc của mình.

Tuy nhiên, Panthin cho rằng việc hủy bỏ chỉ thị kéo dài hàng chục năm này "vẫn để lại một khoảng trống cho các trường tự đặt ra quy định riêng". Anh nhận định rằng trong các trường có ban lãnh đạo bảo thủ hơn, những hạn chế vẫn có thể tiếp diễn.

Dù vậy, Panthin nói anh "vui mừng vì những gì mình đã chứng kiến và đấu tranh suốt thời gian qua cuối cùng đã được công nhận và mang lại tiến triển rõ ràng".

"Tôi hy vọng phán quyết của tòa án lần này sẽ đặt ra một tiêu chuẩn mới về nhận thức đối với các quyền con người cơ bản trong trường học."