Giorgia Meloni, cựu nữ đoàn viên tân phát-xít có thể lên làm Thủ tướng Ý

Liên hiệp châu Âu đang nín thở chờ tin lãnh đạo một đảng cực hữu ở Ý, bà Giorgia Meloni, 45 tuổi, lên làm tân thủ tướng của một nội các liên minh cánh hữu và dân tuý ở quốc gia thành viên Nam Âu.

Năm nay 45 tuổi, sinh ra tại Rome, bà Giorgia Meloni đã xây dựng hình ảnh “hiền lành” hơn là quá khứ đoàn viên của một đảng tân phát-xít, nhưng vẫn kiên trì chính sách chống di dân và  bài xích người đồng tính.

Meloni từng nổi tiếng với đề xuất dùng hải quân bao vây bờ biển Bắc Phi để chặn dòng người nhập cư vào Ý bằng thuyền.

Lên làm Bộ trưởng Thanh niên và Thể thao trong chính phủ Silvio Berlusconi năm mới ngoài 30 tuổi, bà Meloni nay có nhiều cơ hội lập chính phủ liên minh ba đảng thiên hữu, dân tuý sau cuộc bầu cử hôm Chủ Nhật 25/09.

Đó là đảng Huynh đệ Italy của bà, đảng Liên đoàn của Matteo Salvini và Phong trào Nước Ý Tiến lên (Forza Italia) của triệu phú Berlusconi.

Các ý kiến từ EU nêu ra sự lo ngại rằng kể từ thời nhà độc tài phát-xít Benito Mussolini, Ý sẽ có tân thủ tướng theo xu hướng chính trị cực hữu.

Từng tham gia Đoàn Thanh niên của đảng tân phát-xít MSI, sau đổi tên thành Liên minh Quốc gia khi mới 15 tuổi, Giorgia Meloni đã lập ra đảng Huynh đệ Italy năm 2012 và năm 2018 mới chỉ đạt được 4% phiếu cử tri.

Đảng của bà tuy đã bỏ lời lẽ mang tính cực đoan nhưng vẫn bị phe trung tả và các nhà hoạt động nhân quyền ở Ý cho rằng đó chỉ là “cách nguỵ trang bản chất phát-xít”, theo một phóng sự trên đài Deutsche Welle của Đức hôm 25/09 từ Ý.

Năm nay, đảng của bà có nhiều khả năng giành 26% phiếu.

Đảng này, và bản thân bà Meloni bị cho là ủng hộ Vladimir Putin nhưng gần đây đã tỏ thái độ xa lánh Moscow sau khi Nga xâm lăng Ukraine.

Nguồn gốc ủng hộ Mussolini

Giorgia Meloni còn phải chờ Tổng thống Sergio Mattarella mời lập tân chính phủ thì mới có thể lên làm thủ tướng và thủ tục này sẽ phải đến cuối tháng 10 mới xong.

Gốc gác từ một tổ chức muốn phục hồi các giá trị bảo thủ và phát-xít Ý trong giai đoạn cầm quyền của Benito Mussolini khiến Giorgia Meloni và đảng Huynh đệ Italy gây lo ngại cho các lãnh đạo ở Brussels, thủ đô Liên minh châu Âu.

Trong quá khứ, Giorgia Meloni từng nói những câu ca ngợi Mussolini (1883-1945), nhà lãnh đạo độc tài (Duce) của Ý, đồng minh của Hitler trong Thế Chiến II.

Một lãnh đạo của đảng MSI, Ignazio La Russa từng nói "Chúng ta là những người kế thừa của Duce".

Tuy thế, ngày nay bà Meloni nói chủ nghĩa phát-xít "đã thuộc về quá khứ", và đảng của bà chỉ đề cao các giá trị truyền thống như Gia đình, Thiên Chúa giáo và Tổ quốc. Thế nhưng, logo của đảng này vẫn có màu tam tài của thời Mussolini.

Theo BBC News, chỉ mới gần đây, khi phát biển trước đảng cựu hữu Vox ở Tây Ban Nha, Giorgia Meloni khẳng định tư tưởng của mình như sau:

"Đồng ý về gia đình tự nhiên, nói không với phe vận động hành lang của LGBT, Đồng ý với bản sắc giới tính, nói không với ý thức hệ giới tính (gender ideology). Nói không với bạo lực hồi giáo. Đồng ý bảo vệ biên giới, nói không với di dân ồ ạt, nói không với bộ máy quan liêu ở Brussels!"

Các nhân vật cực hữu ở châu Âu liên tiếp đăng lời chúc mừng bà Giorgia Meloni và phe cực hữu Ý.

Lãnh đạo phe cực hữu Pháp, Marine Le Pen vừa nói đây là một chiến thắng, “khiến châu Âu phải tự thấy cần khiêm tốn”.

Một đại diện cho lãnh đạo Hungary Victor Orban cũng nói "chúng tôi đang rất cần những người bạn Ý chia sẻ viễn kiến về châu Âu".

Có tin chính phủ Nga ngỏ ý "sẵn sàng đối thoại mang tính xây dựng với đảng của Meloni".

Xu hướng bỏ phiếu cho các đảng cựu hữu đang dâng lên ở châu Âu vì lo ngại trong một bộ phận cử tri người Âu bản địa về tình hình kinh tế và di dân, theo các nhà quan sát.

Mới đây, một nhân vật từng liên quan đến hoạt động bài ngoại, đề cao chủng tộc da trắng, Jimmie Akkeson đã đưa đảng của ông thắng lớn trong tổng tuyển cử ở Thụy Điển.

Ông Akesson kêu gọi cử tri bỏ phiếu cho đảng Dân chủ nhằm "Làm cho Thuỵ Điển vĩ đại trở lại" và tuy đạt 20,6% phiếu, đảng của ông sẽ tham gia liên minh cầm quyền chứ ông không làm thủ tướng.

Lãnh đạo đảng Moderates, ông Ulf Kristersson có nhiều cơ hội lập tân chính phủ của các đảng bảo thủ, thiên hữu sau khi thủ tướng Thuỵ Điển, bà Magdalena Andersson của phe tả tuyên bố từ chức.

Ông Akesson vừa "bày tỏ vui mừng" trước tin những người "cùng chí hướng" ở Ý thắng cử.