Lính Nga bị lừa và cướp tiền chiến phí khi trở về từ chiến trường Ukraine

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã hứa sẽ chào đón binh lính Nga như những người hùng khi họ trở về từ Ukraine, tuy nhiên, BBC phát hiện ra nhiều quân nhân đã bị các quan chức chính phủ lừa đảo và chiếm đoạt tiền lương.

Kể từ khi cuộc xâm lược bắt đầu vào tháng 2/2022, Tổng thống Putin đã tăng gấp ba quy mô quân đội Nga, dựa vào các ưu đãi tài chính để thu hút tình nguyện viên nhập ngũ.

Giống như hàng ngàn người Nga khác, Nikita Khursa, 39 tuổi, đã ra chiến trường ở Ukraine vì tiền.

Tùy theo khu vực, một tân binh có thể nhận được tới 5,2 triệu rúp (1,67 tỷ đồng) trong năm đầu tiên trong quân ngũ, cùng với khoản bồi thường lên tới 4 triệu rúp (gần 1,3 tỷ đồng) nếu bị thương.

Con số này có thể lên gấp sáu lần mức lương trung bình ở Nga.

Đối với nhiều người đến từ các vùng nghèo khcủa Nga, khoản tiền này là cơ hội hấp dẫn khó cưỡng mặc dù họ đối mặt với nguy cơ không thể quay về.

Là một thợ hàn đến từ một thị trấn ở vùng Rostov, gần biên giới Ukraine, Nikita Khursa chỉ chiến đấu vài tháng trên mặt trận vào mùa hè năm 2024, trước khi bị thương và được đưa về nhà để điều trị.

Với chấn thương đó, Khursa được nhận một khoản tiền thưởng hậu hĩnh, số tiền mà anh và người vợ Oksana đã dự định dùng để mua một căn hộ.

Thế nhưng, sau một đêm cãi vã với vợ vì chuyện rượu chè, trong cơn say và buồn bã, anh bỏ đi - chân trần, mang theo một chiếc túi ni lông đựng toàn bộ số tiền tiết kiệm của hai vợ chồng.

Trong cơn say, Khursa quyết định lái xe đến Rostov và mua một căn hộ ở đó.

"Nếu vợ tôi sáng suốt hơn, cô ấy đã khuyên tôi ngủ lại và chờ đến sáng hôm sau hãy quyết định", anh than thở với BBC.

Anh lên xe nhưng chưa đi được bao xa thì bị cảnh sát giao thông chặn lại; họ phát hiện ra chiếc túi và đòi hối lộ.

Khursa nói với hai viên cảnh sát rằng anh vừa trở về từ Ukraine.

"Đừng làm thế, anh ta vừa mới trở về từ chiến trường mà", Khursa nhớ lại lời một cảnh sát trong số họ. Nhưng viên cảnh sát kia, khi nhìn thấy số tiền, đã nói: "Im đi, anh có biết đó là bao nhiêu tiền không?"

Họ đã lấy đi gần hết, 2,66 triệu rúp (khoảng 865 triệu đồng).

Những người cảnh sát không thèm đếm xỉa đến lời hứa của Tổng thống Vladimir Putin rằng những người quyết định tham gia vào cuộc chiến của Nga tại Ukraine sẽ được đối xử như những anh hùng và "giới tinh hoa mới" khi trở về.

Trong một trường hợp khác, một số nhân viên làm việc tại một sân bay ở Moscow bị nghi ngờ đã báo cho các tài xế taxi về việc quân nhân trở về từ tiền tuyến.

Các tài xế sẽ báo giá một khoản tiền hợp lý, nhưng sau khi chuyến đi kết thúc, họ sẽ đòi gấp 15 lần.

Những ai chống cự thì bị đe dọa; một số thậm chí được cho là đã bị đánh thuốc mê hoặc bị chuốc cho say để bọn trộm lợi dụng thẻ ngân hàng của họ.

Các nhà điều tra tin rằng băng nhóm này đã lấy ít nhất 1,5 triệu rúp (gần 500 triệu đồng) từ những người lính trở về từ chiến trường.

Đôi khi chiến phí bị đánh cắp trước cả khi các quân nhân nhìn thấy số tiền đó.

Vào tháng 10/2024, cảnh sát đã bắt giữ ba nhân viên của một trung tâm tuyển quân ở vùng Vladimir vì tội ăn cắp hơn 11 triệu rúp (gần 3,6 tỷ đồng) của binh lính.

Các nghi phạm đã truy cập vào tài khoản lương của quân nhân bằng cách chiếm giữ thẻ SIM được cấp cho tân binh, vốn liên kết trực tiếp với tài khoản đó.

Trong một trường hợp khác, một quan chức địa phương ở vùng Belgorod bị tình nghi đánh cắp hơn một triệu rúp (khoảng 325 triệu đồng) của tân binh bằng cách liên kết tài khoản ngân hàng của họ với số điện thoại của chính mình.

Đôi khi binh lính bị chính chỉ huy của họ cướp tiền.

Một người lính nói với BBC rằng đơn vị của anh ta bị từ chối phục vụ tại các cửa hàng và được yêu cầu giao nộp thẻ ngân hàng và mã PIN cho một trung sĩ.

Viên sĩ quan này được cho là đã lấy cắp 50 thẻ lương, nhiều thẻ thuộc về những người lính hiện được liệt kê là mất tích trong chiến đấu.

Theo người lính mà BBC trao đổi cùng, viên sĩ quan đã cuỗm số tiên đó và bỏ trốn. Một số thẻ được cho là có giá trị lên đến 2 triệu rúp (khoảng 650 triệu đồng).

Nikita Khursa đã báo cảnh sát về hai sĩ quan đã lấy tiền của anh.

Họ bị buộc tội cướp tài sản và lạm quyền, nhưng vụ án chưa bao giờ được đưa ra xét xử.

Cả hai sĩ quan đều đã đăng ký nhập ngũ và được điều động đến Ukraine, nhờ đó tránh bị truy tố theo luật mới cho phép những nghi phạm hình sự được đi chiến đấu thay vì bị buộc tội.

"Lúc đầu tôi rất tức giận", Khursa nói với BBC từ một bệnh viện gần Saint Petersburg. "Sau đó tôi nghĩ, nếu có Chúa, có lẽ đây là cách mọi chuyện nên diễn ra."

Anh không bao giờ lấy lại được tiền và hiện đang chờ quyết định của bác sĩ quân y về việc anh có phải quay lại mặt trận hay không, vì lính hợp đồng phải ở lại chiến đấu cho đến khi chiến tranh kết thúc.

Khursa nói rằng anh trúng mảnh đạn gần tim, nhưng không còn thấy hy vọng về một tương lai bình thường như bao công dân khác.

Anh và người vợ Oksana hiện đã chia tay: anh nói rằng anh không muốn trói buộc vợ mình trong khi còn trong quân ngũ.

"Nếu tôi không còn ở đây [bệnh viện], tôi sẽ phải sống lang thang trên đường phố", anh nói. "Chỉ có quân đội mới cứu bạn, cho bạn một mái nhà."