Donald Trump cáo buộc, Joe Biden lên án, ai đúng, ai sai?

Tổng thống Mỹ Joe Biden nói việc “lan truyền thông tin sai lệch một cách vô trách nhiệm và liên tục, cũng như những lời nói dối trắng trợn” về cách ứng phó bão của chính quyền đang làm “suy giảm lòng tin” của người dân vào những nỗ lực cứu trợ và phục hồi.

Sau khi bão Helene gây ra thiệt hại trên diện rộng ở nhiều bang, thông tin sai sự thật và gây hiểu lầm đã xuất hiện tràn lan và ngày càng nhiều trong bối cảnh bão Milton đang đổ bộ vào Florida.

Trong các buổi vận động tranh cử, ông Donald Trump chỉ trích rất gay gắt cách phản ứng của chính quyền Biden-Harris.

Đáp lại, ông Biden lên án hàng loạt tuyên bố của ông Trump và các lãnh đạo Cộng hòa khác là sai sự thật.

BBC Verify đã kiểm chứng tính xác thực của những thông tin này.

Tiền cứu trợ cho nạn nhân của bão được dùng cho dân nhập cư?

Trong nhiều sự kiện vận động sau khi bão Helene tấn công nước Mỹ, ông Trump và các đồng minh đã nói rằng các khoản tiền vốn được phân bổ để hỗ trợ nạn nhân thiên tai đã được chi cho những người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ.

“Kamala đã dùng hết tiền của FEMA – hàng tỷ USD – để cung cấp nhà ở cho dân nhập cư trái phép,” ông Trump nói ở Michigan vào tuần trước.

Tuyên bố này là sai.

Cơ quan Quản lý Tình trạng Khẩn cấp Liên bang (FEMA) là một cơ quan của chính phủ và có Quỹ Cứu trợ Thiên tai – với hơn 20 tỷ USD trong năm tài khóa trước - dành riêng cho việc ứng phó bão và các thảm họa thiên nhiên khác.

FEMA cũng có một khoản ngân sách riêng khác, do Quốc hội phê duyệt, dành cho những người nhập cư đã được Bộ An ninh Nội địa (DHS) trả tự do để trang trải chi phí thực phẩm, nơi ở, phương tiện di chuyển và các dịch vụ hỗ trợ khác.

Trong hai năm tài khóa gần đây, khoản ngân sách là khoảng 1 tỷ USD - không phải là "hàng tỷ" như ông Trump tuyên bố.

Do đó, ông Trump dường như đã trộn lẫn hai khoản ngân sách riêng biệt mà FEMA quản lý.

FEMA đã tạo trang kiểm chứng thông tin trên website chính thức và gọi tuyên bố của ông Trump là "sai sự thật,” đồng thời khẳng định rằng: "Tiền ứng phó thảm họa không hề được dùng cho mục đích khác”.

Vào năm 2019, khi ông Trump còn là tổng thống, khoảng 38 triệu USD từ Quỹ Cứu trợ Thiên tai của FEMA đã được chuyển sang cho Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE).

Số ngân sách hiện tại của FEMA bắt đầu được chú ý sau khi Bộ trưởng An ninh Nội địa Alejandro Mayorkas – người chịu trách nhiệm giám sát FEMA – cảnh báo rằng ngân sách không còn nhiều để sử dụng trong phần còn lại của mùa bão.

Nhưng FEMA nói “hiện vẫn còn đủ tiền cho những nhu cầu ứng phó và phục hồi cấp bách”.

Nạn nhân bão chỉ nhận được 750 USD?

Ông Trump và phó tướng JD Vance đã nhiều lần nhấn mạnh vào khoản 750 USD (khoảng 18,6 triệu VND) mà FEMA chi cho các nạn nhân của bão, và thường so sánh khoản tiền này với số tiền mà chính phủ Mỹ chi cho Ukraine hoặc cho người nhập cư trái phép.

“Họ hứa sẽ đưa 750 USD cho những công dân Mỹ đã mất tất cả,” ông Vance nói trong một cuộc mít tinh ở thành phố Butler, Pennsylvania hôm 5/10.

Đúng là mỗi nạn nhân sẽ nhận được 750 USD, nhưng mọi chuyện không đơn thuần như vậy.

Khoản tiền này chỉ là một trong những phương thức hỗ trợ của FEMA.

750 USD là số tiền mà người dân có thể nhận trước để trang trải chi phí thực phẩm, nước uống, thuốc men và các vật dụng khẩn cấp khác.

Sau khoản thanh toán đầu tiên này, các nạn nhân thảm họa có thể nhận thêm tiền theo sau sự đánh giá của FEMA.

Khoản này có thể được sử dụng để sửa chữa nhà cửa, tài sản cá nhân và tìm chỗ ở tạm thời.

Tới nay, FEMA nói rằng đã chi hơn 210 triệu USD cho những cộng đồng chịu ảnh hưởng của bão Helene – bao gồm những khoản thanh toán trước và tiền hỗ trợ nhu cầu nhà ở.

Ông Biden có gọi điện cho Thống đốc bang Georgia?

Khi bão Helene đổ bộ, ông Trump nói rằng thống đốc Georgia và Tổng thống Biden vẫn chưa có cuộc nói chuyện nào cả khi bang này bị tàn phá nặng nề.

“Ông ấy đã gọi cho tổng thống mà không được,” ông Trump nói trong một cuộc họp báo ở Georgia vào chiều ngày 30/9.

Tuy nhiên, trước đó cùng ngày, Thống đốc Georgia Brian Kemp - một đảng viên Cộng hòa - đã nói trong một cuộc phỏng vấn như sau:

“Tổng thống vừa gọi cho tôi vào chiều hôm qua, tôi bị nhỡ mất và đã gọi lại ngay. Ông ấy hỏi: ‘Này, ông cần gì?’ và tôi nói với ông ấy rằng chúng tôi đã có những gì chúng tôi cần và đang làm việc theo quy trình liên bang.”

“Ông ấy đã dặn rằng nếu cần thêm gì khác thì hãy gọi trực tiếp cho ông ấy. Tôi rất trân trọng điều đó,” ông Kemp nói thêm.

Trực thăng có tới ứng cứu không?

Trong buổi mít tinh ở Butler, ông Trump nói rằng “Kamala ăn uống thịnh soạn ở San Francisco, trong khi tất cả người dân Bắc Carolina không có trực thăng, không có cứu hộ. Những gì đã xảy ra ở đó thật sự tồi tệ.”

Tuyên bố này là sai.

Khi ông Trump nói điều trên vào hôm 5/10, Lực lượng Vệ binh Quốc gia Bắc Carolina, thuộc sự chỉ huy song song của chính phủ bang và liên bang, đã đăng bài viết trên mạng xã hội X rằng “các phương tiện hàng không [của chúng tôi] đã thực hiện 146 chuyến bay, cứu được 538 người và 150 thú cưng.”

Bài viết, đăng tải vào ngày 3/10, có đính kèm một video quay một chiếc trực thăng của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Hoa Kỳ.

Trang web của Bộ An toàn Công cộng Bắc Carolina nói rằng Tổng thống Biden đã phê duyệt yêu cầu của thống đốc bang về việc cung cấp quân nhân và trang thiết bị để hỗ trợ các hoạt động cứu hộ ở Bắc Carolina.

Vệ binh Quốc gia Hoa Kỳ và các quân nhân “đang sử dụng 50 chiếc trực thăng” cho các nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn, đồng thời góp sức vào công tác vận chuyển vật dụng thiết yếu trong phạm vi bang, theo Bộ An toàn Công cộng Bắc Carolina.