Xung đột biên giới: Thái Lan cáo buộc Campuchia 'dàn dựng' sự việc, Campuchia phản pháo
Nguồn hình ảnh, Getty Images/BBC
Hôm 28/9, quân đội Thái Lan cáo buộc Campuchia đã kích động một cuộc đụng độ để biến Thái Lan thành bên vi phạm thỏa thuận ngừng bắn, trong khi Campuchia đổ lỗi cho đối phương và mời một bên thứ ba tới hiện trường.
Những cáo buộc qua lại này được đưa ra một ngày sau khi có thông tin quân đội hai nước đã đấu súng tại khu vực mà Thái Lan gọi là Chong An Ma thuộc tỉnh Ubon Ratchathani còn với Campuchia là An Ses, tỉnh Preah Vihear.
Thái Lan cáo buộc gì?
Thiếu tướng Winthai Suwaree, Người phát ngôn Lục quân Hoàng gia Thái Lan, cáo buộc rằng vụ việc có dấu hiệu của một "sự phối hợp hành động bất thường đến mức phi tự nhiên", khác hẳn so với các sự kiện trước đây.
Đi kèm phát ngôn của ông là trình tự các sự kiện diễn ra từ 11 giờ 55 phút sáng 27/9 đến 13 giờ 30 phút chiều cùng ngày.
Theo đó, Thái Lan cho rằng họ phát hiện tiếng súng từ Campuchia đầu tiên vào lúc 11 giờ 55 phút ngày 28/9. Sau đó, lực lượng này cáo buộc phía Campuchia tiếp tục bắn các loại súng khác nhau từ 12 giờ trưa đến 12 giờ 10 phút.
Lúc này, Thái Lan bắt đầu bắn trả và hai bên đụng độ. Đến 13 giờ, phía Campuchia thông báo sẽ có Nhóm Quan sát lâm thời (IOT) của Campuchia tiến vào khu vực Chong An Ma vào hôm 28/9.
Ngay sau đó, Trung tướng Maly Socheata, Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Campuchia, tuyên bố làm rõ vụ nổ súng khiêu khích và Chủ tịch Thượng viện Hun Sen cũng lên tiếng trên Facebook cá nhân về vụ việc.
Đến 13 giờ 30 phút, Thái Lan cho biết không có thêm vụ nổ súng nào xảy ra ở khu vực Chong An Ma. Quân đội cả hai bên đều giữ nguyên vị trí.
"Đây dường như là một chiến dịch phối hợp bất thường. Bắt đầu bằng hành động nổ súng khiêu khích... và kết thúc bằng một tuyên bố cáo buộc Thái Lan từ chính quyền Campuchia, đồng thời tạo dựng hình ảnh là nạn nhân trước cộng đồng quốc tế. Tất cả chỉ nhằm mục tiêu tuyên truyền mà thôi," Thiếu tướng Winthai Suwaree khẳng định.
Người phát ngôn này cũng nhấn mạnh những gì ông gọi là các vi phạm ngừng bắn nghiêm trọng hơn của Campuchia, bao gồm việc "lén lút gài mìn sát thương" dọc biên giới.. "vi phạm nghiêm trọng các nguyên tắc nhân đạo."
Ông kêu gọi IOT, dưới sự lãnh đạo của Malaysia, nên tập trung vào những vi phạm nghiêm trọng như vậy.
Campuchia đáp trả ra sao?
Nguồn hình ảnh, Bộ Quốc phòng Campuchia
Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Campuchia lại đưa ra một chuỗi sự kiện khác với ít chi tiết hơn.
Theo công cáo của bộ hôm 28/9, vụ nổ súng diễn ra khoảng 11 giờ 52 phút sáng và kéo dài đến 12 giờ 46 phút chiều, với hai đợt tấn công từ phía Thái Lan: đợt một từ 11 giờ 52 phút đến 12 giờ 22 phút, và đợt thứ hai từ 12 giờ 25 phút đến 12 giờ 46 phút.
Campuchia khẳng định họ không bắn trả để tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn của hai nước, vốn đã có hiệu lực từ 12 giờ đêm ngày 28/7.
"Thái Lan đã phát động một cuộc tấn công vào lực lượng Campuchia, sau đó lại cáo buộc Campuchia nổ súng trước," thông cáo cho hay.
Cũng trong tuyên bố này, Bộ Quốc phòng Campuchia chia sẻ hình ảnh lực lượng quân đội nước này đi khảo sát các địa điểm liên quan đến vụ đọ súng dọc biên giới cùng Nhóm Quan sát lâm thời (IOT) do Malaysia dẫn đầu vào hôm 27/9.
Đây là nơi Campuchia cáo buộc Thái Lan sử dụng "súng cối" và "vũ khí hạng nhẹ" tại khu vực An Ses, tỉnh Preah Vihear.
Vào tối cùng ngày, Chủ tịch Thượng viện Hun Sen cho biết IOT được mời đến để xác định bên chịu trách nhiệm vi phạm thỏa thuận ngừng bắn.
Theo ông, nhóm này nên tiến hành phân tích đạn đạo, vì cả hai nước sử dụng các loại đạn dược khác nhau và kiểm tra các địa điểm đạn pháo rơi để xác định nguồn gốc và hướng bắn, xem đạn đến từ Campuchia sang Thái Lan hay ngược lại.
Ông nói thêm: "Các lực lượng Campuchia đang bảo quản nguyên vẹn các hố đạn pháo và tạo điều kiện thuận lợi cho các quan sát viên IOT thực hiện việc phân tích đạn đạo và kiểm tra một cách chính xác.
"Tôi hy vọng phía Thái Lan sẽ thể hiện mức độ hợp tác tương tự. Giống như vàng thật không sợ lửa, bất kỳ sự từ chối cho phép các quan sát viên IOT tiến hành kiểm tra đều ngụ ý rằng một trong hai bên, Campuchia hoặc Thái Lan, đã có lỗi."
Phát hiện drone
Hai bên chưa nói gì về việc có hay không con số thương vong do cuộc đối đầu hôm 27/9.
Cũng trong ngày 28/9, Thái Lan cho hay họ bắt gặp thiết bị bay không người lái (drone) tại khu vực Chong An Ma, nơi họ đụng độ với quân đội Campuchia một ngày trước đó.
Theo báo cáo lúc 14 giờ trong ngày của quân đội Thái Lan, họ đã ghi nhận hai lần tín hiệu từ các chuyến bay trinh sát bằng drone, khi hai chiếc bị phát hiện trên khu vực Chong An Ma và một chiếc khác trên khu vực Phu Ma Khuea.
Lực lượng cũng cho biết đã phát hiện thấy quân đội của đối phương di chuyển liên tục dọc biên giới.
Vào thời điểm ra báo cáo, quân đội cả hai bên vẫn đóng quân tại các vị trí tương ứng của mình.
Diễn biến xung đột
Nhiều tháng căng thẳng tại các khu vực biên giới tranh chấp giữa Campuchia và Thái Lan đã bùng phát thành xung đột công khai vào tháng Bảy, khiến khoảng 40 người thiệt mạng.
Từ đó đến nay, một lệnh ngừng bắn mong manh được duy trì, song "cuộc đấu khẩu" - được thổi bùng bởi tinh thần dân tộc chủ nghĩa trên mạng xã hội – vẫn khiến tình hình rất căng thẳng.
Hiện chưa có ai đưa ra con số chính xác về mức thiệt hại từ cuộc xung đột giữa Campuchia và Thái Lan, nhưng chắc chắn là rất lớn.
Hoạt động thương mại thường niên trị giá hàng tỷ đô la đã giảm xuống mức "nhỏ giọt". Hàng trăm ngàn lao động Campuchia đã rời Thái Lan, trong khi du khách Thái Lan cũng ngừng sang Campuchia.
Cuộc đối đầu đã khơi dậy mối bất hòa sâu sắc giữa những người theo chủ nghĩa dân tộc ở cả Thái Lan và Campuchia. Hàng trăm ngàn lao động nhập cư Campuchia đã rời Thái Lan, khiến cho nền kinh tế Campuchia vốn đã gặp nhiều trở ngại, càng trở nên khó khăn hơn.
Tháng 2/2025
- 13/2: Binh sĩ và người dân Campuchia biểu tình tại khu vực đền Ta Muean Thom, hát quốc ca, tuyên bố chủ quyền.
- 28/2: Tại Chong An Ma, binh sĩ Campuchia bị Thái Lan cáo buộc phóng hỏa một cái chòi của Thái Lan, xâm nhập sâu 150m vào lãnh thổ Thái Lan và đào công sự.
Tháng 5/2025
- 28/5: Xảy ra đấu súng tại Chong Bok, một binh sĩ Campuchia thiệt mạng.
- 29/5: Thủ tướng Hun Manet tuyên bố Campuchia không mong muốn xung đột với Thái Lan, nhưng sẽ dùng vũ lực nếu chủ quyền bị xâm phạm. Campuchia tăng quân và vũ khí hạng nặng ở khu vực biên giới. Tổng Tư lệnh Lục quân hai nước gặp gỡ, hội đàm và thống nhất rút quân khỏi nơi đụng độ.
Tháng 6/2025
- 1/6: Campuchia muốn đưa vấn đề tranh chấp biên giới ra Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ). Thái Lan không đồng ý, khẳng định vẫn ưu tiên cơ chế đàm phán song phương và Ủy ban Biên giới chung (JBC) để giải quyết tranh chấp. Thái Lan đặt quân đội vùng biên giới vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu.
- 2/6: Quốc hội Campuchia thông qua đề xuất của Chủ tịch Thượng viện Hun Sen đưa bốn khu vực tranh chấp ra ICJ. Lực lượng Biên phòng Campuchia bắn hạ một thiết bị bay không người lái ở tỉnh Preah Vihear, gần biên giới Thái Lan.
- 4/6: Thủ tướng Hun Manet tuyên bố sẽ nộp đơn lên ICJ dù Thái Lan có đồng ý hay không. Chính phủ Thái Lan tái khẳng định sẽ giải quyết tranh chấp bằng đối thoại song phương.
- 5/6: Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan Phumtham Wechayachai đến Phnom Penh đàm phán với người đồng cấp Campuchia. Thái Lan kêu gọi Campuchia giảm leo thang và quay lại cơ chế song phương JBC.
- 6–7/6: Thái Lan tuyên bố sẵn sàng triển khai một "chiến dịch cấp cao". Hai bên tăng cường lực lượng tại biên giới. Tại Bangkok, hàng trăm người biểu tình trước Đại sứ quán Campuchia. Thái Lan đóng cửa một số cửa khẩu và giới hạn giờ hoạt động tại các cửa khẩu chính. Bộ trưởng Phumtham triệu tập cuộc họp khẩn Hội đồng An ninh Quốc gia (NSC).
- 8/6: Thái Lan và Campuchia đạt thỏa thuận rút quân về vị trí ban đầu.
- 11/6: Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra đến thăm khu vực tranh chấp biên giới với Campuchia và chủ trì cuộc họp an ninh. Ông Hun Sen kêu gọi góp tiền cho quân đội để "kháng chiến chống sự xâm lược của Thái Lan".
- 14/6: Họp Ủy ban Biên giới chung Thái Lan – Campuchia (JBC).
- 15/6: Thủ tướng Hun Manet chính thức công bố việc đệ đơn khiếu nại lên ICJ.
- 17/6: Campuchia đóng toàn bộ các cửa khẩu biên giới với Thái Lan.
- 18/6: Chủ tịch Thượng viện Hun Sen tung băng ghi âm cuộc trò chuyện riêng với Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra.
- 19/6: Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra xin lỗi người dân Thái Lan.
- 21/6 và 28/6: Người dân Thái Lan biểu tình yêu cầu Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra từ chức.
Tháng 7/2025:
- 1/7: Tòa án Hiến pháp Thái Lan đình chỉ chức vụ thủ tướng của bà Paetongtarn Shinawatra sau vụ bê bối điện thoại với ông Hun Sen.
- 10/7: Cựu Thủ tướng Thái Lan Thaksin Shinawatra, cha bà Paetongtarn, tuyên bố cắt đứt quan hệ với Hun Sen.
- 14/7: Chủ tịch Thượng viện Hun Sen nói ông Thaksin Shinawatra có "hành vi phản quốc" khi tiết lộ tài liệu nhạy cảm của Thái Lan.
- 16/7: Hai binh sĩ Thái Lan giẫm trúng mìn tại khu vực biên giới chưa phân định với Campuchia. Quân đội Thái Lan cho biết đây là mìn PMN-2 do Nga sản xuất, mới được đặt gần đây. Phía Campuchia nói đó là mìn sót lại từ các cuộc chiến tranh trước đây.
- 23/7: Một vụ nổ mìn xảy ra khiến năm binh sĩ Thái Lan bị thương, trong đó một người bị cụt mất một chân. Thái Lan hạ cấp quan hệ với Campuchia, triệu hồi đại sứ về nước và trục xuất ngoại giao đoàn Campuchia.
- 24/7: Thái Lan đóng cửa biên giới. Hai bên nổ súng giao tranh, ít nhất 2 lính Thái Lan bị thương. Bên này cáo buộc bên kia nổ súng trước.
- 29/7: thỏa thuận ngừng bắn giữa Thái Lan và Campuchia chính thức có hiệu lực, sau cuộc đàm phán tại Malaysia vào ngày 28/7, chấm dứt giao tranh dữ dội kéo dài 5 ngày.
Tháng 8/2025
- 7/8: Campuchia và Thái Lan đã nhất trí về khuôn khổ ngừng bắn và giảm leo thang toàn diện trong phiên họp đặc biệt của Ủy ban Biên giới chung (JBC) tại Kuala Lumpur, Malaysia.
- 9/8: Ba binh sĩ Thái Lan đã bị thương do mìn khi đang tuần tra tại khu vực giữa tỉnh Sisaket của Thái Lan và tỉnh Preah Vihear của Campuchia.
- 29/8: Tòa Hiến pháp Thái Lan phế truất Thủ tướng Paetongtarn với lý do vi phạm quy tắc về đạo đức công vụ, liên quan cuộc gọi với Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen.
Tháng 9/2025
- 5/9: ông Anutin Charnvirakul được bầu làm Thủ tướng Thái Lan sau khi dễ dàng vượt qua cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội, đánh bại ứng cử viên của đảng từng thống trị do gia tộc Shinawatra lãnh đạo.
- 17/9: Cảnh sát Thái Lan đã bắn hơi cay và đạn cao su vào 200 người dân Campuchia khi họ biểu tình tại một khu vực biên giới tranh chấp, khiến ít nhất 23 người bị thương.
Tin chính
BBC giới thiệu
Phổ biến
Nội dung không có