Liệu Nhật Bản sẽ có nữ thủ tướng đầu tiên?

Nhật Bản nhiều khả năng sẽ có nữ thủ tướng đầu tiên hoặc nhà lãnh đạo trẻ tuổi nhất trong kỷ nguyên hiện đại, sau cuộc bỏ phiếu vào ngày 4/10 để chọn ra người đứng đầu đảng cầm quyền của đất nước, theo Reuters.

Hai ứng cử viên hàng đầu trong cuộc bầu cử mang tính lịch sử của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) là nhà theo đường lối chủ nghĩa dân tộc bảo thủ Sanae Takaichi (64 tuổi), và đối thủ ôn hòa hơn, Shinjiro Koizumi (44 tuổi).

Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy Chánh Văn phòng Nội các Yoshimasa Hayashi (64 tuổi) cũng có thể là một ứng cử viên tiềm năng.

Họ nằm trong số năm ứng cử viên đang tranh cử để thay thế Thủ tướng Shigeru Ishiba, nhân vật đã từ chức sau một loạt thất bại trong bầu cử.

Lãnh đạo tiếp theo của đảng này được bầu ra khả năng sẽ trở thành Thủ tướng vì LDP là lực lượng lớn nhất trong Quốc hội, nhưng điều đó không chắc chắn vì đảng này - vốn đã điều hành Nhật Bản trong gần như toàn bộ thời kỳ hậu chiến - đã đánh mất đa số ở lưỡng viện dưới thời ông Ishiba.

Đảng cầm quyền khủng hoảng

Bà Takaichi cam kết sẽ thúc đẩy nền kinh tế bằng chi tiêu công mạnh tay, điều này có thể khiến giới đầu tư lo ngại trong bối cảnh Nhật Bản đang gánh một trong những khoản nợ công lớn nhất thế giới. Bà cũng đã nêu khả năng đàm phán lại một thỏa thuận đầu tư với Tổng thống Mỹ Donald Trump – vốn là thỏa thuận từng giúp giảm bớt các mức thuế trừng phạt của ông.

Bộ trưởng Nông nghiệp Koizumi, con trai của cựu Thủ tướng Junichiro Koizumi, cùng với các ứng cử viên khác, hứa sẽ cắt giảm thuế nhằm giúp các hộ gia đình đối phó với chi phí sinh hoạt tăng cao, nhưng nhìn chung vẫn sẽ bám sát chính sách thắt chặt kinh tế của ông Ishiba.

Bất kể ai thắng cuộc bỏ phiếu vào 4/10, người đó sẽ kế thừa một đảng đang khủng hoảng và một nền kinh tế trì trệ.

Sự bất mãn với LDP đang khiến nhiều cử tri, đặc biệt là những người trẻ tuổi vỡ mộng, hướng về các đảng đối lập, chẳng hạn như một đảng cực hữu mới nổi chống nhập cư.

"Koizumi và Takaichi đưa ra hai cách tiếp cận khá khác biệt cho sự đổi mới đó," Tina Burrett, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Sophia ở Tokyo, nhận định.

Ông Koizumi được coi là người có thể đạt được sự đồng thuận với các đảng khác, trong khi bà Takaichi sẽ tạo nên sự thay đổi trong "thế giới của những chính trị gia đang khá mờ nhạt," bà nói.

Các nhà lập pháp so với đảng viên cơ sở

Ông Koizumi đang dẫn đầu trong số 295 nhà lập pháp LDP sẽ bỏ phiếu cho lãnh đạo đảng, tiếp theo là Hayashi và Takaichi, theo tờ Asahi hôm 1/10.

Nhưng bà Takaichi lại dẫn trước cả hai người này trong số các đảng viên cấp cơ sở, những người sẽ có số phiếu ngang bằng trong vòng đầu tiên vào thứ Bảy, theo khảo sát của Nippon Television.

Nếu cuộc bầu cử đi đến vòng thứ hai, điều dường như khả thi, lợi thế có thể thay đổi vì số phiếu của các thành viên LDP cấp cơ sở sẽ giảm xuống còn 47.

Takaichi, một đồng minh của cố Thủ tướng Shinzo Abe, có cương lĩnh kinh tế mở rộng nhất trong số các ứng cử viên LDP.

Bà đã hứa sẽ nhân đôi quy mô nền kinh tế trong một thập kỷ bằng cách đầu tư mạnh mẽ của nhà nước vào các công nghệ mới, cơ sở hạ tầng, sản xuất lương thực và các lĩnh vực an ninh kinh tế khác.

Bà cho hay sẽ duy trì thỏa thuận thương mại của Ishiba với Trump, trong đó Nhật Bản đồng ý đầu tư 550 tỷ USD vào Mỹ để đổi lấy việc giảm thuế đối với ô tô và các sản phẩm khác của Nhật Bản, nhưng cũng đề cập đến khả năng đàm phán lại nếu thỏa thuận được chứng minh là không công bằng.

Các Bộ trưởng Nội các Hayashi và Koizumi đã bảo vệ thỏa thuận này.

Đối với người chiến thắng, một trong những hành động đầu tiên của họ với tư cách Thủ tướng dự kiến sẽ là tiếp đón Tổng thống Trump tại Tokyo vào cuối tháng 10.

Trong nước, họ phải đối mặt với nhiệm vụ khó khăn là làm mới một đảng đang ngày càng bị coi là mất kết nối với cử tri, James Brown, giáo sư chính trị tại Đại học Temple ở Tokyo, bình luận.

"Hoàn toàn có khả năng chúng ta sẽ lại phải quay lại với vấn đề bầu cử lãnh đạo đất nước một lần nữa chỉ trong thời gian ngắn sắp tới," ông Brown nói.