Tìm thấy tượng thần thế kỷ 12 bị đánh cắp từ đền thờ Ấn Độ

Cảnh sát cho biết, một bức tượng bị đánh cắp năm 1971 từ đền thờ thuộc bang Tamil Nadu, phía nam Ấn Độ đã được tìm thấy ở New York.

Họ nói tượng thần Hindu Parvati từ thế kỷ 12 được tìm thấy ở Nhà đấu giá Bonhams.

Đây là một nhà đấu giá thuộc sở hữu tư nhân, có trụ sở chính tại London. Một cảnh sát cấp cao cho biết Idol Wing của cảnh sát Tamil Nadu đã “sẵn sàng” giấy tờ để đem tượng thần về.

Trong vài năm qua, Ấn Độ tăng cường nỗ lực lấy lại nhiều tượng thần và đồ tạo tác khác từ các đền đài ở nước này bị đánh cắp hoặc buôn lậu ra thị trường thế giới.

Mới hồi tháng 2/2022, Thủ tướng Narendra Modi xác nhận “hơn 200 tượng thần quý giá” đã được trao trả về Ấn Độ thành công từ năm 2014.

Năm 2020, Vương quốc Anh trả lại cho chính phủ Ấn Độ ba tượng đồng bị đánh cắp hơn 40 năm trước từ một ngôi đền Tamil Nadu.

Một trong những tác phẩm tuyệt đẹp bị trả về trong vài năm gần đây là một tượng thần Nataraja bằng đồng, thể hiện thần Shiva của Hindu đang khiêu vũ. Bức tượng có giá 5,1 triệu đô Mỹ (tức 4,2 triệu bảng), được hơn 900 năm tuổi và được Phòng trưng bày Quốc gia Úc mua năm 2008.

Tượng thần Parvati từ Tamil Nadu cảnh sát tìm thấy gần đây được lần đầu báo cáo mất dấu từ đền Nadanapureshwarar Sivan năm 1971.

Cuộc điều tra bắt đầu năm 2019 khi một người ủy thác đền thờ gửi đơn khiếu nại với cảnh sát. Dẫn đầu cuộc điều tra là Idol Wing của cảnh sát Tamil Nadu police, chuyên tìm kiếm đồ tạo tác bị mất.

Bức tượng này, cao khoảng 52cm, là một trong năm tượng thần mất từ ngôi đền.

Cảnh sát cho biết tượng thần này định giá là 212.575 đô Mỹ (tức 175.914 bảng). Tượng thể hiện nữ thần trong tư thế đứng, đội vương miện là nhiều vòng xếp chồng trên nhau.

Hoa văn trên vương miện được lặp lại trong vòng cổ, băng tây, dây đeo, và quần áo, tô điểm cho kết cấu bằng đồng, theo lời mô tả của cảnh sát.

“Bức tượng này là minh chứng cho thiên tài về mặt kỹ thuật của người nghệ sĩ, cô lại chuẩn mực thẩm mỹ đầy tự tin và lâu đời của đế chế Chola”, Idol Wing viết trong một bản tuyên bố. Đế chế Chola cai trị một phần miền nam Ấn Độ từ thế kỷ 10 đến thế kỷ 13.

Cảnh sát đã hỏi ý kiến một chuyên gia để so sánh ảnh tượng thần với bức tượng đang được bán ở Nhà đấu giá Bonhams.

Họ nói “Vì vậy chúng tôi có quyền tuyên bố quyền sở hữu tượng thần vì Ấn Độ tham gia Công ước Di sản Thế giới của UNESCO năm 1972”.

Bonhams vẫn chưa ra lời tuyên bố nào.

Sẽ thành làn sóng đòi trả cổ vật?

Một bảo tàng Anh ở Anh tuần này đồng ý trả về Nigeria các hiện vật bị cướp đi khỏi Vương quốc Benin hồi thế kỷ 19.

Bảo tàng Horniman Museum ở London nói họ sẽ chuyển quyền sở hữu của 72 hiện vật gồm 12 tấm đồng chạm khắc, còn gọi là Benin Bronze, một con gà trống cũng bằng đồng lá và một chiếc chìa khóa vào cung điện vua Benin thời đó.

Trước đó hai đại học ở Anh Quốc đã trả cổ vật cho "chính chủ" ở châu Phi.

Năm 2005, Ý phải trả lại Ethiopia cột Axum có 1.700 năm tuổi mà quân đội Benito Mussolini cướp về năm 1937.

Năm 2018, Na Uy đồng ý trả Chile các hiện vật nhà thám hiể Thor Heyerdahl lấy về từ đảo Phục Sinh.

Đầu năm 2020, Hà Lan trả lại Indonesia 1.500 hiện vật, và cuối năm đó, Pháp đồng ý trả lại cho Benin và Senegal 27 tác phẩm.

Đức thì đã thông qua luật hồi hương cổ vật cho các thuộc địa cũ.