Thái Lan dọa kiện cha con ông Hun Sen ra tòa, Campuchia đáp trả

Thái Lan đe dọa kiện cha con lãnh tụ Hun Sen của Campuchia. Phía bên kia, ông Hun Sen nói nước ông cũng có thể bắt giữ lãnh đạo Thái Lan.

Thái Lan đang chuẩn bị khởi kiện cựu Thủ tướng Campuchia Hun Sen và con trai ông, Thủ tướng đương nhiệm Hun Manet, với cáo buộc sử dụng lực lượng quân sự vi phạm chủ quyền của Thái Lan, theo báo The Nation.

Việc khởi kiện được Quyền Thủ tướng Thái Lan, ông Phumtham Wechayachai, thông báo sau một cuộc họp của Hội đồng An ninh Quốc gia (NSC) hôm 19/8. Theo đó, các học giả Thái Lan có thể sẽ kiến nghị chính phủ kiện hai cha con ông Hun Sen. Ông Phumtham nói rằng khi đó các chuyên gia pháp lý của chính phủ sẽ xem xét

Ông cho biết mặc dù các cuộc đàm phán biên giới với Campuchia vẫn đang diễn ra, chính phủ vẫn tiến hành các biện pháp "nhằm giải quyết tác động của hành vi quân sự mang tính gây hấn gây hấn đối với công dân Thái Lan và tài sản của họ".

"Chúng tôi đã thảo luận về việc tiến hành kiện Campuchia và các nhà lãnh đạo của nước này về việc sử dụng lực lượng quân sự và vũ khí để vi phạm chủ quyền của Thái Lan," ông Phumtham cho biết. "Đây là một vấn đề mà nhóm pháp lý của chúng tôi đã xem xét."

Ông giải thích rằng Cảnh sát Hoàng gia Thái Lan và Bộ Chỉ huy Cảnh sát Tỉnh khu vực 3 sẽ là các đầu mối trung tâm để tiếp nhận khiếu nại từ cả công dân và các cơ quan chính phủ.

Tất cả các vụ việc sẽ được chuyển đến Văn phòng Tổng Chưởng lý, cơ quan đóng vai trò là "luật sư của quốc gia" và giám sát các vụ kiện.

Ông Phumtham giải thích rằng vụ kiện này sẽ hoàn toàn là vấn đề nội bộ theo luật pháp Thái Lan, không phải vấn đề quốc tế.

"Chúng tôi sẽ không khởi kiện tại Tòa án Công lý Quốc tế vì chúng tôi không chấp nhận quyền tài phán của tòa này," ông nói.

Thái Lan cũng cáo buộc Campuchia đã tìm cách cản trở một đoàn quan sát viên ASEAN đi xem xét tình hình tại biên giới thuộc khu Chong An Ma, huyện Nam Yuen, tỉnh Ubon Ratchathani hôm 19/8.

Đoàn này bao gồm đại diện từ Brunei, Malaysia, Lào, Indonesia, Myanmar, Philippines, Singapore và Việt Nam.

Quân đội Thái Lan đã hộ tống đoàn đến hiện trường, nơi trước đó "lực lượng Campuchia đã xâm nhập để cắt dây thép gai do quân đội Thái Lan đặt nhằm bảo vệ lãnh thổ Thái Lan."

Phía Thái Lan cho biết các hành động này vi phạm các điều kiện ngừng bắn.

Khu vực mà đoàn ASEAN tới thị sát là nơi mà cả hai nước vừa qua đã cáo buộc lẫn nhau "vi phạm lãnh thổ". Campuchia nói Thái Lan xâm nhập lãnh thổ của họ để chăng hàng rào thép gai, trong khi Thái Lan nói đây là đất của mình và nằm trong phạm vi cột mốc biên giới số 46 và 47.

Quân đội Thái Lan cũng giải thích rằng cửa khẩu Chong An Ma đã được sử dụng như một biên giới tạm thời trong hai thập kỷ, nơi người Thái và người Campuchia có thể gặp gỡ và buôn bán.

Mối quan hệ giữa Thái Lan và Campuchia đang ở trong giai đoạn tồi tệ nhất khi hai nước trải qua năm ngày xung đột đẫm máu hồi tháng Bảy ở một số khu vực biên giới, khiến hơn 40 người từ hai phía thiệt mạng và hàng ngàn dân thường phải sơ tán.

Một thỏa thuận ngừng bắn mong manh đã được ký và hai bên đã tạm thời ngưng sử dụng vũ lực.

Tuy nhiên, kể từ đó tới nay, hai bên không ngừng ném các cáo buộc nặng nề lên đối phương.

Đáp trả của ông Hun Sen

Chủ tịch Thượng viện Campuchia, ông Hun Sen, đã lập tức đáp trả, tuyên bố rằng nước này cũng có thể bắt giữ lãnh đạo Thái Lan.

Ông Hun Sen viết trên Facebook rằng nếu đúng quyền thủ tướng Thái Lan phát biểu như vậy thì điều này cho thấy ông ta là một người "liều lĩnh, thiếu hiểu biết về luật tục và nghi thức ngoại giao".

"Nếu Thái Lan ở vị thế để bắt các lãnh đạo Campuchia, thì Campuchia cũng có thể bắt một số lãnh đạo Thái Lan đã xâm nhập và giết hại công dân Campuchia," ông Hun Sen nhấn mạnh.

"Những kẻ xâm lược đã vi phạm luật lệ," ông nói và đặt câu hỏi rằng: "Đây có phải là nỗ lực xây dựng niềm tin và tiến tới quan hệ tốt đẹp hơn, hay là một hành động khiêu khích có thể làm bùng phát lại xung đột sau thỏa thuận ngừng bắn?"

Phía Campuchia cũng cáo buộc quân đội Thái Lan đã sử dụng đạn phốt pho trắng (WP) trong cuộc đụng độ kéo dài năm ngày với Campuchia từ 24 đến 28/7, sau khi đã dùng bom chùm, theo Khmer Times.

Mặc dù WP không bị quốc tế cấm lưu trữ hoặc sử dụng, và không bị xếp vào vũ khí hóa học, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chất này gây hại cho con người qua tất cả các đường tiếp xúc, đặc biệt có thể gây bỏng sâu và nghiêm trọng, thậm chí xuyên qua xương, theo Khmer Times.

"Khói từ phốt pho cháy cũng gây hại cho mắt và đường hô hấp do có chứa axít," tờ báo này viết, dẫn lời giới chức Campuchia.

Bộ Quốc phòng Campuchia hôm 19/8 đã nhắc lại yêu cầu Thái Lan phải trả tự do "ngay lập tức và vô điều kiện" cho 18 binh sĩ Campuchia hiện đang bị Thái Lan giam giữ, nói rằng việc tiếp tục giam giữ họ là hành vi vi phạm luật pháp quốc tế.

Phía Thái Lan tuyên bố 18 người này là "tù nhân chiến tranh".

Campuchia cũng phủ nhận việc gài mìn PMN-2 mới dọc biên giới khiến năm binh sĩ Thái Lan bị thương, như cáo buộc của Thái Lan.

Ông Ly Thuch, Bộ trưởng Cấp cao kiêm Phó Chủ tịch thứ nhất của Cơ quan Hỗ trợ Nạn nhân và Khắc phục Hậu quả Bom mìn Campuchia (CMAA), hôm 18/8 nói rằng đây là các cáo buộc "vô căn cứ" và "đáng xấu hổ" "nhằm đánh lừa dư luận trong nước và quốc tế".

Trong một diễn biến khác, một công ty tại Thái Lan đã chấm dứt hợp đồng với Mann Vannda – một rapper hàng đầu của Campuchia, sau khi anh này phát hành một bản rap nói về nỗi đau của các binh sĩ Campuchia bị Thái Lan bắt giữ.

Bản rap dài 3 phút 27 giây này đã trở thành hiện tượng mạng, thu hút hàng triệu lượt xem.

Nhiều người Thái Lan đã phát động chiến dịch ngừng uống Coca-Cola, một phần vì Vannda là đại sứ thương hiệu hãng đồ uống từ Mỹ này, theo ông Anthony Galliano, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại Mỹ tại Campuchia (AmCham), được Khmer Times trích lời.

Liên quan đến vụ việc, ông Hun Sen đã kêu gọi người dân Campuchia cân nhắc kỹ rủi ro kinh tế của việc kêu gọi tẩy chay Coca-Cola, sau khi công ty Mỹ có trụ sở tại Thái Lan chấm dứt hợp đồng với rapper Mann Vannda, đồng thời nhấn mạnh rằng người dân cần đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu và tránh "cái bẫy" từ "kẻ thù" Thái Lan.

Ông Hun Sen nói: "Đồng bào thân mến, xin hãy bình tĩnh và suy nghĩ kỹ. Trước hết, chúng ta cần biết liệu công ty chấm dứt hợp đồng với Vannda vì tình yêu nước của cậu ấy hay vì những lý do khác."

Ông cho rằng, dù Coca-Cola là một sản phẩm của Mỹ, nhưng cần được tính là hàng hóa của Campuchia vì được sản xuất trong Vương quốc Campuchia, nơi người dân có việc làm và hưởng lợi.

Chủ tịch Thượng viện nhấn mạnh rằng các khoản thuế từ công ty này cũng chảy vào Campuchia, góp phần củng cố nguồn thu quốc gia. "Nếu công ty rút khỏi Campuchia, chúng ta sẽ mất nguồn thu, trong khi kẻ thù [Thái Lan] lại được hưởng lợi," ông nói.

Ông đề nghị Vannda hãy chấp nhận việc bị chấm dứt hợp đồng vì lợi ích của đất nước, dù có đau đớn, khẳng định Vannda là "hiện thân của tinh thần hy sinh vì lợi ích quốc gia".

Trao đổi với Khmer Times, ông Anthony Galliano cho biết Coca-Cola hiện vận hành một nhà máy tại Khu Kinh tế Đặc biệt Phnom Penh (PPSEZ), huyện Kambol, Phnom Penh, tạo công ăn việc làm cho hàng ngàn lao động nước này.