Nỗi lo ngày càng tăng về việc Nga sẽ không thể trả các khoản nợ

Nga có thể sắp vỡ nợ sau khi các lệnh trừng phạt của phương Tây được áp đặt do cuộc xâm lược của nước này vào Ukraine.

Hôm nay là đến hạn Nga phải trả 117 triệu USD tiền lãi cho các nhà đầu tư với hai lô trái phiếu chính phủ phát hành bằng đôla Mỹ.

Nhưng khả năng tiếp cận 630 tỷ USD dự trữ ngoại tệ của Nga hiện đã bị đóng băng.

Các công ty xếp hạng tín dụng cảnh báo rằng một vụ vỡ nợ "sắp xảy ra".

Nga tăng lãi suất cứu rouble vì kinh tế 'ngấm đòn nặng' sau xâm lăng

Lệnh trừng phạt quốc tế thay đổi cuộc sống người dân Nga như thế nào?

'Tôi rất buồn': Người Nga sợ ác mộng kinh tế sắp diễn ra

Phương Tây còn có thể áp đặt các biện pháp trừng phạt nào đối với Nga?

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho biết trong khi lo ngại về tác động của bất cứ vụ vỡ nợ nào của Nga, họ không tin rằng điều này sẽ kích hoạt một cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Tại sao Nga có thể không trả được nợ?

Chính phủ Nga - và các công ty như Gazprom, Lukoil và Sberbank - nợ các nhà đầu tư nước ngoài khoảng 250 tỷ USD.

Hầu hết số nợ này là bằng đôla Mỹ hay euro, và các tổ chức của Nga hiện bị cấm tiếp cận các tài sản bằng đồng đôla hoặc euro được giữ ở nước ngoài do các lệnh trừng phạt.

Nếu Nga vỡ nợ, đây sẽ là vụ vỡ nợ đầu tiên của nước này kể từ năm 1998.

Nó cũng sẽ là vụ vỡ nợ đầu tiên với các khoản nợ bằng ngoại tệ kể từ cuộc cách mạng năm 1917 khi chính quyền Bolshevik mới từ chối công nhận các khoản nợ của sa hoàng cuối cùng.

Nếu Nga trả bằng đồng rouble, nó có còn là một vụ vỡ nợ không?

Chính phủ có thể quyết định trả bằng đôla Mỹ mà đang được giữ ở trong nước - trong khi Nga không thể tiếp cận số tiền đôla của nước này ở nước ngoài thì họ vẫn có một số đôla Mỹ ở trong nước. Nếu điều đó xảy ra thì nỗi lo vỡ nợ sẽ biến mất ngay.

Một khả năng khác là Nga không thanh toán hôm nay - mặc dù khoản nợ 117 triệu USD đến hạn thanh toán trong hôm nay, về mặt kỹ thuật vẫn có thời gian gia hạn 30 ngày để hạn cuối cùng Nga phải thanh toán khoản nợ là trước ngày 15 tháng Tư.

Lựa chọn thứ ba là Nga thanh toán bằng đồng rouble. Bộ ngoại giao nước này nói rằng họ sẽ trả các nhà đầu tư nước ngoài bằng đồng rouble nếu bị chặn thanh toán bằng đồng đôla Mỹ hay euro.

Tuy nhiên, cả hai trái phiếu mệnh giá đôla cần thanh toán ngày hôm nay đều không cho phép sử dụng bất kỳ loại tiền tệ nào khác, vì vậy điều này có khả năng gây ra vỡ nợ.

Một số thỏa thuận nợ khác của Nga cho phép sử dụng các loại tiền tệ khác nhau - trong trường hợp đó việc thanh toán bằng đồng rouble có thể được chấp nhận.

Điều này sẽ phụ thuộc vào liệu thanh toán bằng đồng rouble có được đánh giá là có cùng giá trị với thanh toán bằng đồng đôla Mỹ hoặc đồng euro ban đầu mà các nhà đầu tư kỳ vọng hay không.

Điều này có ý nghĩa gì đối với các ngân hàng hoặc quốc gia đang nợ tiền?

Các nhà đầu tư ở Nga đã chứng kiến giá trị các khoản đầu tư của họ sụt giảm trong những ngày gần đây.

Vấn đề đối với nhiều nhà đầu tư sẽ là sự sụp đổ nhanh chóng của Nga trước thời hạn tài chính, khiến họ không còn nhiều thời gian để phản ứng bằng cách bán bớt số cổ phiếu nắm giữ.

Công ty xếp hạng tín dụng Moody's cho biết trong thang xếp hạng 21 điểm, mà thể hiện mức độ đáng tin cậy của một quốc gia như một nơi để đầu tư, xếp hạng của Nga hiện đang ở mức thấp nhất thứ hai, và có thể còn giảm thêm.

Moody's nói rằng mức xếp hạng này vừa có nghĩa là nó dự đoán trước Nga sẽ vỡ nợ, vừa có nghĩa là nó cảnh báo các nhà đầu tư ở Nga rằng họ có thể mất từ 35% đến 65% số tiền của mình.

Điều này có ý nghĩa gì với nền kinh tế toàn cầu?

Lần cuối Nga vỡ nợ - năm 1998 - nó gây ra cú sốc trên khắp các thị trường tài chính. Một vụ vỡ nợ ngày nay sẽ mang tính biểu tượng lớn, nhưng "dường như không có sự phân nhánh đáng kể", theo nhà kinh tế trưởng William Jackson của Capital Economics.

Nga sẽ bị ảnh hưởng như thế nào bởi các lệnh trừng phạt mới?

Chiến sự Ukraine đảo lộn cuộc sống người Nga và Ukraine ở Việt Nam

IMF cho biết họ sẽ hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu 4,4% trong năm 2022 do hậu quả của chiến tranh. Tuy nhiên, người đứng đầu IMF Kristalina Georgieva cũng đã loại bỏ ý tưởng về một cú sốc lớn hơn đối với hệ thống tài chính toàn cầu từ vụ vỡ nợ của Nga.

Tuy nhiên, bà cảnh báo rằng các lệnh trừng phạt áp đặt lên Nga sẽ dẫn đến "suy thoái kinh tế sâu", và rằng chiến tranh sẽ làm tăng giá thực phẩm và năng lượng toàn cầu.

Yếu tố chưa được biết đến là những vỡ nợ nào mà các công ty Nga có thể gây ra - và những tác động nào có thể gây ra cho các nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư nhiều vào Nga.

Việc vỡ nợ sẽ có tác động gì đối với Nga?

Bất kỳ vụ vỡ nợ nào cũng có khả năng làm trầm trọng thêm các vấn đề kinh tế và tài chính mà Nga đang phải đối mặt.

Trước khi xâm lược Ukraine, Nga được coi là một trong những quốc gia đáng tin tưởng nhất trên thế giới, với mức nợ thấp. Nhưng mọi thứ giờ đây đã thay đổi đáng kể.

Các công ty nước ngoài đã bỏ đi hàng loạt, và Moscow đã áp dụng các biện pháp kiểm soát tín dụng nghiêm ngặt để hạn chế dòng tiền chảy ra nhằm bảo vệ nền kinh tế và đồng rouble. Mặc dù vậy, nền kinh tế Nga có thể sẽ giảm 7% trong năm nay do các lệnh trừng phạt.

Lạm phát trong tháng Hai đã là 9,15% trước cuộc xâm lược Ukraine. Hiện nó được dự báo sẽ tăng đáng kể trong năm nay - bất chấp việc ngân hàng trung ương Nga tăng lãi suất từ 9,5% lên 20%.