Chuyên cơ chở Tổng thống Nga Vladimir Putin đã hạ cánh tại sân bay Nội Bài ở thủ đô Hà Nội vào lúc 1 giờ 40 ngày 20/6. Các nhà bình luận đánh giá rằng ông Putin muốn sử dụng chuyến thăm để nói với phương Tây rằng Nga không hề bị cô lập.
Khoảng 22h, sau khi dự chiêu đãi, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã rời Nhà hát Lớn tại Hà Nội để ra sân bay về nước, kết thúc chuyến thăm Việt Nam.
Trong 20 tiếng đồng hồ tại Việt Nam, ông Putin và đoàn đã có lịch làm việc dày đặc, với nhiều hoạt động quan trọng, trong đó có các cuộc gặp với “Tứ Trụ”.
Sau một ngày làm việc với bốn cuộc hội đàm, Tổng thống Putin đã khép lại chuyến thăm Việt Nam.
Nhà lãnh đạo Nga sắp sửa lên máy bay trở về nước.
Đây là chuyến thăm gây nên nhiều phản ứng khác nhau từ nhiều phía.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Nguồn hình ảnh, AFP/Getty Images
Việt Nam - Nga ra Tuyên bố chung về làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện, trong chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Vladimir Putin.
Một số nội dung quan trọng bao gồm:
•Về chính trị: Hai bên tăng cường đối thoại chính trị thường xuyên và thực chất ở cấp cao và cấp cao nhất, thúc đẩy các cơ chế để kịp thời tháo gỡ các vấn đề trong hợp tác song phương.
. Về kinh tế: chú trọng phát triển, tạo thuận lợi cho mở rộng quan hệ thương mại, đầu tư và tài chính - tín dụng phù hợp với luật pháp quốc tế và quy định pháp luật hai nước nhằm thúc đẩy trao đổi hàng hóa cân bằng, khai thác hiệu quả lợi thế của Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và các nước thành viên Liên minh Kinh tế Á - Âu.
•Về cuộc chiến ở Ukraine: Nga đánh giá cao lập trường cân bằng, khách quan của Việt Nam, theo đó cần giải quyết tranh chấp, bất đồng bằng các biện pháp hòa bình phù hợp với luật pháp quốc tế và các nguyên tắc của Hiến chương Liên Hợp Quốc, có tính đến lợi ích chính đáng của các bên liên quan, vì hòa bình, ổn định và phát triển tại khu vực và trên thế giới; hoan nghênh Việt Nam sẵn sàng tham gia các nỗ lực quốc tế có sự tham gia của các bên liên quan nhằm tìm kiếm giải pháp hòa bình, bền vững cho vấn đề Ukraine.
•Về quốc phòng - an ninh: Việt Nam và Nga không liên minh hoặc thỏa thuận với bên thứ ba nhằm có các hành động phương hại đến độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, cũng như lợi ích cơ bản của nhau. Việc phát triển quan hệ Việt Nam - Nga không nhằm chống lại bất kỳ bên thứ ba khác, hoàn toàn phù hợp với các nguyên tắc và quy định của luật pháp quốc tế, góp phần bảo đảm hòa bình, ổn định và phát triển tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương và trên thế giới nói chung.
•Về đầu tư: Hai bên khẳng định cần tăng cường đầu tư của Việt Nam vào Nga và đầu tư của Nga vào Việt Nam, bao gồm trên các lĩnh vực khai thác và chế biến khoáng sản, công nghiệp, nông nghiệp, chế tạo máy và năng lượng.
•Về kiểm soát vũ khí: Việt Nam và Nga ủng hộ các nỗ lực quốc tế về kiểm soát vũ khí, giải trừ quân bị và không phổ biến vũ khí, bày tỏ quan ngại về nguy cơ chạy đua vũ trang trong không gian vũ trụ, thúc đẩy hợp tác bảo đảm an ninh công nghệ thông tin và truyền thông.
Ngoài ra, hai nước cũng ủng hộ việc thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên tại Biển Đông (DOC) năm 2002 và hoan nghênh tiến trình đàm phán nhằm sớm đạt Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, thực chất.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Trong buổi chiều 20/6, Tổng thống Nga Putin cũng đã gặp Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Trần Thanh Mẫn.
Như vậy, trong chuyến thăm lần này, lãnh đạo Nga đã gặp đủ “Tứ Trụ”.
Lần lượt các cuộc gặp:
Theo Điều 3Quy định 02-QĐi/TWnăm 2018, hội kiến là cuộc tiếp xúc giữa lãnh đạo phía nước ngoài với lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam. Còn hội đàm là cuộc làm việc giữa lãnh đạo đồng cấp của hai bên để trao đổi các nội dung của chuyến thăm.
Điều này có nghĩa hội kiến là chỉ gặp gỡ xã giao, còn hội đàm là cuộc họp chính thức.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Sau cuộc hội đàm với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tới đặt vòng hoa và vào lăng viếng cố Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Trước đó, trong bài viết trên báo Nhân Dân hôm 19/6, ông Putin viết: "Hồ Chí Minh, người con vĩ đại của nhân dân Việt Nam và là người bạn lớn của đất nước chúng tôi, chính là người khởi nguồn mối quan hệ hợp tác song phương giữa hai nước chúng ta."
Theo VnExpress, các chuyên gia y tế Liên Xô, và sau đó là Nga, đã hỗ trợ Việt Nam giữ gìn thi hài cố Chủ tịch Hồ Chí Minh, trước khi Việt Nam tiếp nhận chuyển giao và xây dựng được hệ thống phòng thí nghiệm tự pha chế, kiểm nghiệm dung dịch ướp bảo quản từ năm 2004.
Nguồn hình ảnh, ATHIT PERAWONGMETHA/POOL/AFP/Getty Images
Sau khi hội kiến Thủ tướng Phạm Minh Chính, Tổng thống Putin đã có cuộc hội đàm với Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tại trụ sở Trung ương Đảng.
Tổng Bí thư chia sẻ truyền thống quan hệ hữu nghị Việt Nam - Liên bang Nga: "Nhân dân Việt Nam và bản thân tôi, với tư cách là người đã sống và học tập ở Nga, luôn ghi nhớ những năm tháng đó. Chúng tôi luôn nghĩ về mối quan hệ ấm áp với những người bạn Nga của mình. Tôi luôn nhớ về đất nước Nga vĩ đại và xinh đẹp này với tình cảm nồng hậu".
Tổng thống Putin cũng nhấn mạnh Việt Nam và Nga có lập trường gần gũi về nhiều vấn đề quốc tế quan trọng:
"Chuyến thăm lần này cũng chúng tôi sẽ là động lực thúc đẩy hoạt động hợp tác trong các lĩnh vực song phương giữa Nga và Việt Nam", báo Tuổi trẻ dẫn lời tổng thống Nga Putin.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng từng thăm Nga vào năm 2014 và 2018.
Trong khuôn khổ hai chuyến thăm này, ông Trọng đều hội đàm với ông Putin.
Trong chuyến thăm Nga gần nhất của ông Trọng, hai nước đã ký kết 13 văn kiện hợp tác trong nhiều lĩnh vực.
Chuyến thăm cấp nhà nước lần này của ông Putin là do ông Trọng mời trong chuyến điện đàm chúc mừng ông Putin đắc cử thêm một nhiệm kỳ tổng thống hồi tháng 3/2024.
Chiều 20/6, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính hội kiến Tổng thống Putin.
Nguồn hình ảnh, LUONG THAI LINH/POOL/AFP/Getty Images
Sau cuộc hội đàm, Chủ tịch nước Tô Lâm và Tổng thống Putin đã cùng chứng kiến lễ trao các văn kiện được ký kết nhân chuyến thăm lần này, gồm:
Nguồn hình ảnh, GAVRIIL GRIGOROV/POOL/AFP/Getty Images
Trang Facebook chính thức của Đại sứ quán Ukraine tại Việt Nam ngày 19/6 đăng tải thông điệp của Đại sứ Oleksandr Gaman:
“Vào ngày 17 tháng 3 năm 2023, Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) tại thành phố The Hague đã thực hiện một bước đi lịch sử khi ban hành lệnh bắt giữ Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ông ta bị buộc tội phạm tội ác chiến tranh, bao gồm cả việc trục xuất và chuyển giao trẻ em trái pháp luật trong cuộc chiến tranh của Nga chống lại Ukraine. Hành động này đánh dấu một thời điểm quan trọng vì đây là lần đầu tiên ICC ban hành lệnh truy nã lãnh đạo của một thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Vladimir Putin đối mặt với sự lên án toàn cầu như một tội phạm quốc tế. Những hành động của ông ta trong cuộc xâm lược Ukraine, bao gồm cả việc cưỡng bức trục xuất và các hành động hủy diệt hệ sinh thái, đã gây ra đau khổ tột cùng và vi phạm luật pháp quốc tế. Cộng đồng quốc tế vẫn kiên định ghi lại những hành động tàn bạo này và đảm bảo trách nhiệm phải giải trình. Việc ICC ban hành lệnh bắt giữ nêu bật mức độ nghiêm trọng của những vi phạm này và nhu cầu cấp thiết về công lý. Điều quan trọng là phải đưa những kẻ chịu trách nhiệm về những hành động tàn ác như vậy ra trước công lý và thực hiện các biện pháp nhằm ngăn chặn tổn hại thêm những sinh mạng vô tội."
Trước đó, Reuters dẫn lời người phát ngôn Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội cho biết:
"Không có quốc gia nào nên cho Putin một nền tảng để thúc đẩy cuộc chiến tranh xâm lược của ông ta và nếu làm vậy là cho phép ông ta bình thường hóa những tội ác của mình."
"Nếu ông ta có thể đi lại tự do, điều này có thể bình thường hóa những vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế."
Phía Việt Nam chưa có phản ứng về các thông điệp này.
Nguồn hình ảnh, NHAC NGUYEN/POOL/AFP/GETTY IMAGES
Trưa 20/6, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước Tô Lâm và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tiến hành hội đàm với sự tham gia của nhiều quan chức cấp cao hai bên.
Chủ tịch nước Tô Lâm nhấn mạnh Việt Nam thực hiện chính sách đối ngoại độc lập, hòa bình, có chính sách đối ngoại đa dạng và đa phương, nhưng vẫn luôn xem Nga là người bạn truyền thống quan trọng. Quan hệ hữu nghị với Nga là một trong những ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Việt Nam, theo báo Tuổi Trẻ.
Ông Tô Lâm bày tỏ mong muốn thảo luận về các lĩnh vực và chủ đề chính liên quan đến việc tăng cường quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Nga và Việt Nam vì lợi ích của cả hai quốc gia, vì hòa bình và phát triển trong khu vực và trên thế giới trong khuôn khổ hội đàm hôm nay.
Về phần mình, ông Putin nói Nga rất xem trọng việc phát triển đối thoại với ASEAN, trong đó có Việt Nam là quốc gia thành viên hàng đầu.
"Việc tăng cường quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Việt Nam là một trong những ưu tiên của chúng tôi", ông Putin nhấn mạnh.
Tổng thống Nga cũng đề cập đến các liên lạc thường xuyên giữa Việt Nam và Nga, thông qua các kênh quốc hội, bộ ban ngành, đảng... Ông cũng ghi nhận sự phát triển tiến bộ của quan hệ thương mại và kinh tế giữa hai quốc gia.
Thạc sĩ Hoàng Việt, giảng viên Khoa Luật quốc tế, Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh, cho rằng Việt Nam về mặt chính trị có thể đóng vai trò là “cầu nối” giữa Nga với các tổ chức khu vực ASEAN.
Chính sách trọng tâm “hướng Đông” của Nga được chú trọng từ năm 2012 khi ông Putin lên nắm quyền nhiệm kỳ thứ ba. Chiến lược tập trung vào ba mục tiêu, gồm thúc đẩy phát triển kinh tế vùng Viễn Đông nước Nga, hồi sinh quan hệ với các nước thuộc Liên Xô cũ thông qua hội nhập Á-Âu và tăng cường quan hệ với các nước Đông Á.
“Việt Nam đang nổi lên như một ngôi sao khá hay và khá tốt ở trong khu vực Đông Nam Á. Mà khu vực Đông Nam Á này cũng đang nổi lên là một khu vực đóng vai trò quan trọng,” Thạc sĩ Hoàng Việt đánh giá.
“Chúng ta thấy là chuyến thăm của Tổng thống Mỹ và Chủ tịch Trung Quốc đến Hà Nội năm ngoái cho thấy vị thế của Việt Nam trong khu vực Đông Nam Á như thế nào. Thế thì nói cho cùng, không chỉ Nga mang lại lợi ích cho Việt Nam mà Việt Nam cũng mang lại lợi ích cho Nga,” ông lập luận.
Và cũng theo các nhà quan sát, mối quan hệ Việt - Nga có thể trở thành hình mẫu cho các nước ASEAN đang muốn tăng cường hợp tác với Moscow trong những lĩnh vực mà hai bên cùng có lợi.
Nguồn hình ảnh, AFP/Getty Images
Chủ tịch nước Tô Lâm đã chủ trì lễ đón Tổng thống Vladimir Putin tại Phủ Chủ tịch theo nghi thức cấp nhà nước, với 21 loạt đại bác chào mừng.
Sau lễ đón, Chủ tịch nước Tô Lâm và Tổng thống Putin đã hội đàm tại Phủ Chủ tịch.
Các hình chụp từ phòng hội đàm cho thấy bên cạnh Chủ tịch nước Tô Lâm, phía Việt Nam có Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Quốc phòng và nhiều quan chức khác.
Phía Nga có ông Putin, Ngoại trưởng Sergei Lavrov cùng nhiều lãnh đạo cấp cao.
Nguồn hình ảnh, AFP/Getty Images
Hợp tác quân sự giữa Việt Nam và Nga đã bắt đầu từ lâu, trong đó phát triển mạnh mẽ thời Chiến tranh Việt Nam, khi Nga là nhà tài trợ chính.
Trong khoảng hơn 10 năm qua, Nga đã bàn giao nhiều khí tài quân sự hiện đại cho Việt Nam như 6 tàu ngầm lớp Kilo, 4 tàu hộ vệ tên lửa Gepard và hàng chục tiêm kích đa năng Su-30MK2.
Thời gian gần đây, lượng vũ khí, khí tài mà Nga bàn giao cho Việt Nam đã sụt giảm.
Việt Nam cũng đang tìm cách đa dạng hóa nguồn cung vũ khí, đặc biệt là từ các nước phương Tây.
Hiện Việt Nam đã mua thiết bị quân sự từ nhiều nước EU, Canada, Israel,…
Việt Nam cũng nhận được sự hỗ trợ về quân sự, an ninh từ Nhật Bản, Úc, Mỹ và nhiều nước khác.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Ông Thế Phương, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học New South Wales (Úc), cho rằng vì Nga luôn là một đối tác truyền thống và đem lại rất nhiều lợi ích nên "Việt Nam không thể bỏ rơi Nga lúc khó khăn nhất".
"Việt Nam vẫn luôn giữ mối quan hệ tốt với Nga nhưng không có nghĩa là Việt Nam vì mối quan hệ với Nga mà sẽ gây ảnh hưởng tới mối quan hệ với Mỹ và các nước phương Tây. Cho nên Việt Nam sẽ cố gắng để cân bằng các mối quan hệ này."
Nguồn hình ảnh, SAUL LOEB/AFP/Getty Images
Giáo sư Alexander L Vuving từ trung tâm nghiên cứu an ninh châu Á-Thái Bình Dương Daniel K. Inouye thuộc Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đánh giá với BBC vào ngày 18/6 rằng nếu nhìn lại quá trình cân bằng quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam với Mỹ và Nga thì Hà Nội đang thực hiện "một bước lùi, hai bước tiến".
"Làm sao để vẫn chơi được vẫn cả Nga lẫn Mỹ thì Việt Nam đã dùng phương pháp một bước lùi, hai bước tiến. Việt Nam đã lùi một bước trong quan hệ với Mỹ trong năm 2022 và sau đó tiến hai bước trong quan hệ với Mỹ trong năm 2023. Trong lúc đó, Việt Nam vẫn tiếp tục tiến trong quan hệ với Nga," ông bình luận.
Thạc sĩ Hoàng Việt, giảng viên Khoa Luật quốc tế, Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 18/6 nhận định với BBC rằng, trong bối cảnh nền kinh tế gặp khó khăn, Việt Nam có thể mang lại lợi ích cho Nga về kinh tế.
"Kinh tế Nga đang gặp khó khăn như thế mà Việt Nam có thể trao đổi hàng hóa với Nga ở mức độ nào đó thì cũng là điều mà Nga cần."
"Việt Nam có thể mua một số hàng hóa của Nga, vũ khí cũng như là năng lượng nếu có, rồi hợp tác của Việt Nam với Nga tập trung vào khai thác dầu khí trên Biển Đông," ông nhận định.
Ông Hoàng Việt cũng nhận định chuyến đi của ông Putin sắp tới không chỉ mang tính biểu tượng vì Nga vẫn đang muốn tạo ảnh hưởng tại khu vực Đông Nam Á và Việt Nam hiểu được mục đích này.
"Sau cuộc chiến Ukraine thì vai trò, ảnh hưởng của Nga đang giảm sút. Mặc dù Nga vẫn là một cường quốc, vẫn là một thành viên thường trực trong Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, nhưng rõ ràng sức mạnh của Nga so với trước cuộc chiến của Ukraine thì đã giảm sút. Vì vậy Nga rất muốn lấy lại vị thế. Và nếu mà lấy lại thì phải có một thông điệp rõ ràng mạnh mẽ, chứ không chỉ là một chuyến thăm mang tính chất biểu tượng," ông nhận định với BBC.
Nguồn hình ảnh, MANAN VATSYAYANA/AFP/Getty Images
Đại sứ Việt Nam tại Nga Đặng Minh Khôi nói với Thông tấn xã Việt Nam rằng chuyến thăm cấp nhà nước của ông Putin sẽ tăng cường quan hệ Hà Nội-Moscow và là “cơ hội để lãnh đạo hai nước thảo luận và đề xuất các biện pháp cụ thể nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế và thương mại song phương”.
Một tuyên bố chung dự kiến sẽ được thông qua giữa Việt Nam và Nga trong chuyến thăm của ông Putin lần này.
Trong tuyên bố chung, nhiều thỏa thuận sẽ được công bố về hợp tác trong các lĩnh vực bao gồm “các lĩnh vực thương mại, kinh tế, khoa học, công nghệ và nhân đạo”, theo trợ lý chính sách đối ngoại của Tổng thống Nga Yury Ushakov.
Moscow là nhà cung cấp vũ khí chính cho Việt Nam kể từ thời Liên Xô và các nhà phân tích cho rằng các cuộc đàm phán về vũ khí và năng lượng có thể được đưa vào chương trình nghị sự.
Chuyến thăm cũng thể hiện hành động cân bằng chính sách đối ngoại của Việt Nam, giống như Ấn Độ, cho phép nước này có quan hệ thân thiện với các cường quốc đối thủ bao gồm Nga, Hoa Kỳ và Trung Quốc - tất cả đều là đối tác thương mại quan trọng. Năm ngoái, Việt Nam đã đón tiếp cả nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Joe Biden.
Nguồn hình ảnh, MANAN VATSYAYANA/AFP/Getty Images
Tổng thống Putin là nguyên thủ quốc gia đầu tiên mà ông Tô Lâm tiếp đón trên cương vị chủ tịch nước, dù ông Putin nhận lời mời của ông Trọng.
Lễ đón chính thức Tổng thống Nga Vladimir Putin đang diễn ra tại Phủ Chủ tịch.
Chủ tịch nước Tô Lâm và Tổng thống Vladimir Putin duyệt đội danh dự và hội đàm.
Có thể thấy một sự thay đổi đặc biệt so với chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Joe Biden hồi năm 2023. Lúc bấy giờ, ông Nguyễn Phú Trọng là người mời và người đón chính thức. Thông báo chính thức từ Việt Nam cho thấy Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã hội đàm với Tổng thống Biden, còn Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng hội kiến với nhà lãnh đạo Mỹ.
Giờ đây, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng mời Tổng thống Putin nhưng Chủ tịch nước Tô Lâm đón.
Tờ lịch trình chương trình làm việc của ông Putin tại Việt Nam mà BBC có được cho thấy ông sẽ hội đàm với Chủ tịch nước Tô Lâm, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và hội kiến với Thủ tướng Phạm Minh Chính và Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn.
Cách dùng từ “hội đàm” và “hội kiến” cho thấy mức độ khác nhau của các cuộc gặp.
Lịch trình cho thấy người đứng đầu nước Nga sẽ gặp đủ "Tứ Trụ" của Việt Nam trong chuyến thăm chưa đầy 24 giờ này.
Như vậy, vai trò của tổng bí thư và chủ tịch nước trong cuộc tiếp ông Putin đã khác so với cuộc tiếp ông Biden hồi năm ngoái.
Trước chuyến đi của ông Putin, Việt Nam đã không tham dự Thượng đỉnh hòa bình Ukraine diễn ra tại Thụy Sĩ trong hai ngày 14 và 15/6 dù được mời.
Khác với Campuchia, Trung Quốc, Việt Nam đã không công khai lý do.
Tiến sĩ Ian Storey, học giả của Viện ISEAS (Singapore), đánh giá chuyến đi châu Á của ông Putin diễn ra ngay sau Thượng đỉnh hòa bình vì Ukraine vì Điện Kremlin muốn cho phương Tây thấy rằng nỗ lực cô lập nước này đã thất bại "và Nga vẫn có những người bạn trên khắp thế giới như Trung Quốc, Bắc Hàn và Việt Nam".
Về phần mình, Giáo sư Alexander L Vuving cho rằng Việt Nam không tham dự là vì mối quan hệ ngoại giao với Nga "quan trọng hơn nhiều nếu so với Ukraine", đồng thời Nga đã không được mời tham dự thượng đỉnh vừa qua.
"Quan điểm của Việt Nam, theo tôi, đó là bất kỳ câu chuyện gì liên quan đến cuộc chiến tranh Ukraine thì phải có hai bên tham gia. Không biết một hội nghị hòa bình mà chỉ có Nga tổ chức, không có Ukraine tham gia thì Việt Nam có tham gia hay không," ông đánh giá.
Tổng thống Putin thăm Việt Nam theo lời mời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Theo thông lệ ngoại giao quốc tế, chuyến thăm cấp nhà nước của các nguyên thủ quốc gia thường do người đồng cấp mời, tức là nguyên thủ mời nguyên thủ.
Trước đây, vai trò tiếp nguyên thủ tại Việt Nam vẫn do chủ tịch nước đảm nhiệm.
Gần đây, vai trò này do Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đảm nhiệm.
Hồi tháng 9/2023, Tổng thống Joe Biden của Mỹ đã đến thăm Việt Nam theo lời mời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Trước đó, vào năm 2015, ông Trọng trên cương vị tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam đã có chuyến thăm Mỹ và được Tổng thống Barack Obama tiếp tại Phòng Bầu Dục.
Trong cuốn sách Nothing Is Impossible của ông Ted Osius, người lúc bấy giờ là đại sứ Mỹ tại Việt Nam, tác giả kể rằng đã có những gợi ý (ban đầu) và (sau đó là) vận động ngoại giao ráo riết từ phía Việt Nam để Mỹ chấp nhận một chuyến thăm vô tiền khoáng hậu như vậy. Ông Osius cũng đã mất rất nhiều thời gian và công sức để thuyết phục Bộ Ngoại giao Mỹ chấp nhận một điều mà họ chưa từng hình dung trước đây: tiếp lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam như một nguyên thủ quốc gia.
Với vai trò lãnh đạo toàn diện của Đảng Cộng sản tại Việt Nam, tổng bí thư trên thực tế là "nguyên thủ" theo nghĩa người đứng đầu hệ thống chính trị, người có quyền lực nhất.
Trong thời gian gần đây, vai trò "nguyên thủ quốc gia trên thực tế" của ông Trọng càng được nhấn mạnh. Các cuộc điện đàm với tổng thống Mỹ và nguyên thủ Trung Quốc thường do ông Trọng thực hiện. Chẳng hạn, vào tối 29/3, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã điện đàm cấp cao với Tổng thống Joe Biden.
Mối quan hệ của Việt Nam với Nga rất gần gũi và có từ nhiều thập kỷ trước, kể từ khi Liên Xô hỗ trợ quan trọng về quân sự, kinh tế và ngoại giao cho nhà nước cộng sản mới ở miền Bắc Việt Nam vào những năm 1950.
Việt Nam mô tả mối quan hệ giữa hai bên là “đầy lòng trung thành và lòng biết ơn”.
Sau khi tiến quân vào Campuchia năm 1978 để lật đổ chế độ Khmer Đỏ, Việt Nam đã bị Trung Quốc tấn công ở biên giới phía bắc, đồng thời phụ thuộc nhiều vào sự trợ giúp của Liên Xô.
Nhiều người Việt lớn tuổi, trong đó có tổng bí thư đảng cộng sản đầy quyền lực Nguyễn Phú Trọng, đã học ở Nga và học tiếng Nga.
Ngày nay nền kinh tế Việt Nam đã chuyển mình nhờ hội nhập vào thị trường toàn cầu. Nga đã tụt xa so với Trung Quốc, châu Á, Mỹ và châu Âu trong vai trò đối tác thương mại. Nhưng Việt Nam vẫn chủ yếu sử dụng thiết bị quân sự do Nga sản xuất và dựa vào quan hệ đối tác với các công ty dầu mỏ của Nga để thăm dò dầu khí ở Biển Đông.
