Đảng CS Việt Nam bắt 'tham nhũng': ‘Công tác tổ chức cán bộ cần phải có đổi mới’

Vào ngày 20/9/2022 Ban Tổ chức Trung ương ban hành một hướng dẫn sau khi Bộ Chính trị vào ngày 8/9 ra thông báo về chủ trương "bố trí cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý sau khi bị kỷ luật".

Thông báo do Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng ký trước đó khuyến khích cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư bị kỷ luật cảnh cáo hoặc khiển trách mà năng lực hạn chế, uy tín giảm sút tự nguyện xin từ chức. Nếu không từ chức, cấp có thẩm quyền xem xét miễn nhiệm theo quy định.

Việc bố trí công tác, miễn nhiệm, từ chức đối với cán bộ thuộc diện này được mô tả là để "kịp thời thay thế những cán bộ bị kỷ luật, năng lực hạn chế, uy tín giảm sút mà không chờ hết nhiệm kỳ" và để "góp phần tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên, nhân dân đối với Đảng và chế độ".

Trả lời phỏng vấn với BBC Tiếng Việt, PGS, TS Phạm Quý Thọ từ Hà Nội mô tả đây là bước có một phần để "chuẩn bị tâm lý".

PGS, TS Phạm Quý Thọ: Cán cán bộ cấp cao nhất có thể là đối tượng bị nhắm tới là ủy viên Bộ Chính trị và dưới đó là các ủy viên Trung ương Đảng, rồi cán bộ thuộc diện Trung ương bổ nhiệm quản lý như bộ trưởng cục trưởng ….

Một mặt đây là động thái chuẩn bị tinh thần, tâm lý cho những người bị kỷ luật nhưng chưa tới mức phải khởi tố. Mặt khác là để đề phòng trường hợp những người này thôi việc thì sẽ tạo ra sự bất mãn nào đó.

Khi một người đã có vấn đề về đạo đức thì trước con mắt của người dân họ đã không ra gì rồi. Nhất là khi không còn làm việc nữa thì lại càng khó khăn để quay trở về đời sống bình thường trong cộng đồng.

Tôi nghĩ là công tác tổ chức cán bộ cần phải có đổi mới. Vấn đề là trước khi có thông báo này thì kể cả nếu một người là úy viên Bộ Chính trị mà bị kỷ luật cảnh cáo chẳng hạn, kể cả người này có thể không được bầu vào Ban chấp hành Trung ương nhưng họ vẫn còn tuổi công tác thì vẫn phải bố trí cho họ ngồi ở đâu đó.

BBC: Xét về thời điểm đưa ra các thông báo và hướng dẫn này thì có gì đáng chú ý?

PGS, TS Phạm Quý Thọ: Tới đây có Hội nghị Trung ương 6 thì chưa thể biết những ai sẽ thuộc diện cần phải mang ra rà soát. Trước Đại hội 13 chúng ta thấy có hai người bị kỷ luật theo hình thức "cảnh cáo" là nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình và nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải. Thế nhưng chỉ cảnh cáo thôi thì họ đâu có vấn đề gì.

Chúng ta có thể thấy một ví dụ là mới đây là kỷ luật nguyên Bộ trưởng Giáo dục Phùng Xuân Nhạ thì tự nhiên lại đưa ông ấy vào "phòng chờ chủ nghĩa xã hội" là Ban Tuyên giáo Trung ương chẳng hạn. Mà ban này đã có 6 người giữ chức phó ban rồi. Theo tôi những việc như thế là không nên, tạo ra tiền lệ xấu cho công tác tổ chức của Đảng. Đó là việc làm rất kệch cỡm và phi khoa học, thậm chí là phản tác dụng đối với đội ngũ đồng nghiệp cũng như trước mắt quần chúng.

BBC: Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM), Ủy viên Ủy ban Tư pháp Quốc hội mới đây nói rằng "Những người dày dặn công tác mấy chục năm đưa lên vị trí rất cao rồi lại phải đứng trước vành móng ngựa thì công tác cán bộ phải xem xét lại". Ông có bình luận gì về ý kiến này?

PGS, TS Phạm Quý Thọ: Luật sư Trương Trọng Nghĩa đặt vấn đề như thế là đúng. Tại sao? Đó là vì ngay Đảng Cộng sản từng nhấn mạnh về công tác cán bộ là khi người ta giới thiệu một người để đảm trách vị trí nào đó mà người này lại phạm khuyết điểm thì chính người giới thiệu kia cũng phải chịu một phần trách nhiệm.

Chúng ta có thể nhớ lại lần Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu trước Quốc hội về những khuyết điểm của cá nhân trong nhiệm kỳ Đại hội 11 thì khi đó ông nói là tôi theo Đảng hơn 50 năm rồi mà tôi không có xin gì. Đảng phân công là tôi làm.

Nếu cứ kiểu lý luận như vậy thì rõ ràng trách nhiệm ở đây cũng là của Đảng nữa, và cần phải xét lại công tác tổ chức nhân sự. Chứ không chỉ đơn giản nói là ông nào được bổ nhiệm là phải chịu trách nhiệm.

Đảng xem xét về năng lực một người nhưng người đó phải tự nguyện một cách thực chất chứ không phải tự nguyện vào ghế đó để tư lợi. Tức là tổ chức phân công là một chuyện nhưng cá nhân người đó cũng phải tự nguyện.

Phải xem xét xem người đó có làm đúng với lời thề của Đảng viên là vì lý tưởng vì nhân dân… hay không thì sau này mới có cơ sở để xử lý. Chứ nếu cứ phân công thì sau này ông ta sẽ nói "đấy là do Đảng phân công". Theo tôi ai có công thì khen thưởng có tội thì phải trừng trị thì mới giảm được nguy cơ sụp đổ hệ thống trong nhiệm kỳ này.