Nhà thơ Phan Nhiên Hạo nói các hội đoàn ở Mỹ không can thiệp đường lối sáng tác của nhà văn

Sau sự biến Nhân văn - Giai phẩm, nhà thơ Nguyễn Đình Thi lên nắm chức tổng thư ký sau hội nghị Ban chấp hành ngày 2-7-1958.

Đến đại hội lần hai năm 1963, chức danh chủ tịch và phó chủ tịch không còn, mà chỉ giữ lại chức tổng thư ký.

Đại hội năm 1989 được xem là rất đặc biệt vì đây là lần đầu tiên có đại hội toàn thể hội viên và việc quyết định các chức lãnh đạo hội là do đại hội trực tiếp bầu chứ không do Ban chấp hành hội thực hiện.

Đến hai đại hội sau đó và cả đại hội lần bảy năm nay, đại hội trở thành đại hội đại biểu.

So sánh với các nước phương Tây như Hoa Kỳ, nhà thơ Phan Nhiên Hạo, đang sống ở California, cho rằng Hội nhà văn Việt Nam cần phải độc lập với chính quyền và giúp cho các nhà văn có thể sáng tác một cách được tự do:

"Bên Mỹ cũng có nhiều tổ chức để quy tụ các nhà văn nhà thơ nhưng mà những tổ chức đó chỉ là tự phát được gọi là phi vụ lợi. Những tổ chức này phần lớn họ chỉ giúp cho nhà văn trong vấn đề nghề nghiệp."

"Và cái quan trọng khác là họ giúp để phổ biến văn chương ra ngoài chứ họ không có một sự can thiệp nào về đường lối sáng tác của nhà văn hay một cái định hướng về tư tưởng của nhà văn. Theo tôi nghĩ đó có thể là một đường lối làm cho Hội Nhà văn trở nên chuyên nghiệp và giúp cho các nhà văn có thể sáng tác một cách được tự do. Vì vậy sẽ có những tác phẩm hay và giá trị hơn."

Anh Phan Nhiên Hạo cho rằng 'có thể Hội không đưa ra các chỉ thị cụ thể, nhưng việc Hội và các báo chí của Hội chọn đăng tác phẩm vô hình chung thể hiện sự can thiệp vào việc viết của nhà văn."

"Bởi vì nhà văn muốn được đăng trên báo của Hội, muốn xuất bản sách ở VN, thì không thể đụng chạm đến các vấn đề mà Hội - cơ quan đại diện của nhà nước - không đồng ý."

Về cơ cấu lãnh đạo hội, nhà thơ Phan Nhiên Hạo nói theo anh nên đưa những người trẻ vào.

"Cũng nên thay đổi, có những người trẻ tuổi để họ có ý kiến mới, làm sinh hoạt trở nên năng động và hy vọng nhờ thế mà có dấu hiệu tích cực hơn. Dĩ nhiên những người trẻ khi vào ban lãnh đạo, họ cũng trở thành quan chức. Nhưng hy vọng họ sẽ là các quan chức tích cực hơn."