 | | | | | | | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Văn học Nga tác động thế nào đến Việt Nam? | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nhân 60 năm nước Nga và thế giới kỷ niệm chiến thắng chủ nghĩa phát-xít, dịch giả Thúy Toàn nói với BBC về ảnh hưởng của văn học Nga đối với Việt Nam. Theo dịch giả Thúy Toàn, sinh năm 1938, đã sang học ở Matxcơva những năm 1954-1961, đúng vào giai đoạn Tan Băng sau khi Stalin chết. Văn chương Xô-Viết nở rộ giai đoạn đó đã gây ra ấn tượng mạnh đối với ông. Ông tin rằng văn học Nga và văn học Xô-Viết, gồm cả thời kỳ Chiến Tranh Vệ Quốc Vĩ Đại, và những thời kỳ sau này đã có tác động lớn đến văn chương Việt Nam ở miền Bắc trong nhiều thập niên. Ông cho rằng văn học và thơ ca Xô Viết, từ các tác phẩm của Michail Solokhov, Ilya Ehrenburg, Anna Akhmatova, Boris Pasternak, Konstantin Paustovsky v.v. đã ảnh hưởng mạnh không chỉ đến văn phong mà cả hướng đi của nhiều nhà văn, nhà thơ Việt Nam. Nhưng ông cũng đồng ý rằng ảnh hưởng 'không khỏe mạnh' của làn gió văn chương Xô-Viết như tệ công thức, sùng bái cá nhân cũng vào Việt Nam trong vài thập niên, nhất là trong lĩnh vực lý luận.
Tuy vậy, ông Thuý Toàn nói rằng chính sự đổi mới trong văn học Liên Xô thập niên 1980 sau này cũng có ảnh hưởng rất trực tiếp đến văn học Việt Nam cùng thời. Những tác phẩm như 'Những Đứa Con Phố Arbat', 'Nghệ nhân và Margarita', 'Trái Tim Chó'...đã được dịch nhanh chóng sang tiếng Việt. Thay đổi trong văn chương tiếng Nga đã khiến các nhà văn, nhà thơ Việt Nam đón nhận được chuyển biến của thời đại mà văn học Liên Xô phản ánh. Bình luận về lễ kỷ niệm Thế Chiến Hai kết thúc và thực trạng nước Nga ngày nay, dịch giả Thúy Toàn nói: 'Lịch sử Nga là một lịch sử đẫm máu và đẫm nước mắt. Người Nga luôn tìm kiếm và họ luôn đi tìmvà trải qua những vất vả trong việc tìm kiếm đó. Nhưng người Nga là một dân tộc rất chân thành". Ông tin rằng nước Nga sau thời Liên Xô sụp đổ dù gặp khó khăn nhưng sẽ tìm ra con đường của mình và sẽ vững bước. Theo ông, văn học Nga ngày nay cũng đang có rất nhiều tác phẩm mới nhưng muốn nói về đỉnh cao thì còn phải chờ đợi. Trong suốt cuộc phỏng vấn, lời nói của dịch giả Thúy Toàn toát ra một tình cảm sâu đậm với nước Nga và văn học Nga. Bài phỏng vấn được phát về Việt Nam trên làn sóng BBC AM1503 và sóng ngắn 25,41 và 49 mét vào buổi 9:30-10:00 tối thứ Bảy 14.05.2005. Quý vị có nghĩ gì về văn học Nga hay có kỷ niệm nào về Liên Xô cũ và nước Nga nói chung xin chia sẻ với chúng tôi ở địa chỉ [email protected] hoặc dùng hộp tiện ích bên phải. ------------------------------------------------------ Minh, Hungary Đợi anh về Em ơi đợi anh về Đợi anh hoài em nhé Mưa có rơi dầm dề Ngày có buồn lê thê Em ơi em cứ đợi. Dù tuyết rơi gió thổi Dù nắng cháy em ơi Bạn cũ có quên rồi Đợi anh về em nhé! *** Tin anh dù vắng vẻ Lòng ai dù tái tê Chẳng mong chi ngày về Thì em ơi cứ đợi! Em ơi em cứ đợi Dù ai thương nhớ ai Chẳng mong có ngày mai Dù mẹ già con dại Hết mong anh trở lại Dù bạn viếng hồn anh Yên nghỉ nấm mồ xanh Nâng chén tình dốc cạn Thì em ơi mặc bạn Đợi anh hoài em nghe Tin rằng anh sắp về! Đợi anh anh lại về. Trông chết cười ngạo nghễ. Ai ngày xưa rơi lệ Hẳn cho sự tình cờ Nào có biết bao giờ Bởi vì em ước vọng Bời vì em trông ngóng Tan giặc bước đường quê Anh của em lại về. *** Vì sao anh chẳng chết? Nào bao giờ ai biết Có gì đâu em ơi Chỉ vì không ai người. Biết như em chờ đợi. K.SINIONOV (Nga) (Tố Hữu dịch) Phong, Houston Ở đây tôi không đề cập đến những tác phẩm như Doctor Zhivago, Chiến Tranh và Hoà Bình....vì nó không được Liên Xô phổ biến nên nó cũng không được phổ biến ở VN trong thời kỳ tôi lớn lên. Còn nhiều nhiều tác phẩm có giá trị khác mà ảnh hưởng của nó đến thế hệ sinh viên chúng tôi còn khá nhiều. Như đến giờ tôi cũng còn thích giai điệu của bài nhạc "Chiều Moscow" (một thời là nhạc hiệu của đài phát thanh Moscow). Bây giờ đôi khi về VN hát KaraOke tôi vẫn tìm lại những bài nhạc trữ tình của Liên Xô ngày nào, nó gợi nhớ trong tôi thuở sinh viên nghèo khổ nhưng rất giản dị (nhìn các lớp sinh viên đàn em bây giờ được đầy đủ hơn nhưng dường như sống không đơn giản như chúng tôi khi xưa). Từ khi Liên Xô sụp đổ cho một nước Nga hồi sinh thì tôi ít có thời gian để theo dõi văn hóa Nga. Dường như người Châu Âu có một sự cởi mở hơn trong văn học hơn người Á Châu, tôi không tìm thấy đựơc sự cởi mở này nhiều trong văn học VN chúng ta. Tuấn Khoa, Houston Phần lớn những tác phẩm của Nga và của các nước anh em trong phe XHCN đều phải ca tụng sùng bái ơn đức của lãnh tụ và đảng mới được cho đăng. Ca tụng tình yêu, một thời cũng bị cho là ủy mị ru ngủ. Phải lúc nào cũng chiến đấu, cũng cảnh giác các thế lực thù nghịch, hùng hục đánh đấm liên tục thì các nhà tư tưởng ban trung ương mới chịu: “Nay ở trong thơ nên có thép, Nhà thơ cũng phải biết xung phong” Tôi cũng yêu Boris Pasternak qua tác phẩm “Bác sĩ Zhivago“. Câu văn hay nhất của ông, theo tôi, là: “Con người sinh ra để sống chứ không phải để chuẩn bị sống”. Trong thời gian đó, các nước XHCN cứ ru ngủ dân chúng bằng các kế hoạch năm năm. Năm năm sau, nước ta sẽ có đủ mọi thứ, nước ta sẽ giầu mạnh, bọn tư bản sẽ dẫy chết là điều tất yếu của lịch sử. Do đó để có được cái ngày vinh quang đó, ta phải làm việc hăng say để chuẩn bị cho năm năm tới. Và rồi người dân cứ thế đợi bao nhiêu kế hoạch năm năm cứ dần trôi qua cho hết cuộc đời cũng chưa thấy được thiên đàng cộng sản. Ẩn danh Bill, Đức Lúc hầu còn ở VN chỉ đọc truyện „Thép đã tôi thế đấy“ và sau này là cuốn tiểu thuyết “Bác sĩ Zhivago“ là một tác phẩm nổi tiếng của Boris Pasternak vì Pastermak đã nói lên sự thật của một xã hội con người chiến tranh và cái chết trong bốn thập niên đầu của thế kỷ 20 mà con người“bị kìm kẹp dưới móng vuốt của một bộ máy phong kiến, muốn tiêu diệt toàn bộ khả năng sáng tạo của con người, tìm mọi cách để làm chủ cả tâm hồn của họ“. Thật vậy sự ra đời tác phẩm DrZhivago“ tại Ý vào năm 1957 mà trong khi đó tại Liên xô bị cấm in. Tác giả còn bị đuổi khỏi Hội Nhà Văn Liên Xô, bị đe doạ trục xuất khỏi đất nước và sau này được giải thưởng Nobel. Pasternak đã từng kêu khóc thảm thương trong bài thơ "Giải thưởng Nobel". Vũ Hiền, Hải Phòng Nguyen Konstantin Tokarev, Matxcơva Nguyễn Trung, Biên Hòa Phan Lạc Đông Quân Hay như tác phẩm "Thép đã tôi thế đấy", bỏ qua khía cạnh ý thức hệ, nó cũng đã có một thời làm thanh niên Nga xem như sách gối đầu giường của hođ để giúp họ có thêm nghị lực trên đpờmng dấn thân bảo vệ đất nước. Hay như tác phẩm "Doctor Zhivago" là một tác phẩm hiện thực được dịch ra nhiều thứ tiếng trong đó có tiếng Việt. Tất cả những tác phẩm văn học Nga đã có một thời làm rung động trái tim của hàng triệu người vì cái chất thực của chúng, vì những bi hài kịch và ngay cả lý tưởng sống mà tác phẩm đã thể hiện. |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gửi trang này cho bè bạn
Bản để in ra
Lịch sử Nga luôn đẫm máu và đẫm nước mắt nhưng dân tộc Nga rất chân thành 
