Lê Quỳnh Ban Việt ngữ đài BBC

Tham nhũng cản trở phát triển kinh tế và xã hội

Dự kiến phía nước ngoài sẽ cam kết tài trợ một khoản tương đương năm ngoái cho Việt Nam là 2.8 tỷ đôla.

Đáng chú ý, lần đầu tiên sau 11 cuộc họp, thì năm nay các nhà tài trợ và chính phủ Việt Nam sẽ có cuộc đối thoại về tình hình chống tham nhũng ở Việt Nam.

Trong bản báo cáo chính sẽ được dùng để thảo luận tại hội nghị, cũng có một chương bàn về vấn đề tham nhũng.

Báo cáo Phát triển Việt Nam 2005 của Ngân hàng thế giới nhắc lại một nhận định thường gặp: Tham nhũng là một trong những thách thức nghiêm trọng nhất mà Việt Nam đối diện.

Tham nhũng lan tràn trong đầu tư cơ sở hạ tầng, quản lý sử dụng đất và trong một số ngành dịch vụ, bao gồm cả giáo dục và y tế.

Thước đo tham nhũng Một thước đo thường được dùng là chỉ số Corruption Perception Index do Transparency International tiến hành. Một tiêu chuẩn khác là chỉ số Control of Corruption, do World Bank Institute thực hiện.

Tuy vậy, báo cáo ghi nhận là Việt Nam không phải là nước duy nhất có tham nhũng và rằng mức độ tham nhũng ở Việt Nam cũng tương ứng với mức độ phát triển hiện thời của nước này.

Có vẻ như Việt Nam đang đi trên con đường mà nhiều nước khác đã trải qua, nghĩa là những nước càng nghèo thì thường mức độ tham nhũng càng lớn.

Nhưng nó không nhất thiết tạo ra hệ quả là khi kinh tế một nước phát triển thì đút lót, tham ô sẽ giảm đi. Mà có thể ngược lại, bởi lý do đơn giản là cơ hội tham nhũng có thể phát triển nhanh hơn độ minh bạch của chính quyền.

Là một nước đang phát triển, Việt Nam dễ gặp nguy cơ tham nhũng tăng cao, dẫn tới sự mất tin tưởng của các nhà đầu tư và bất ổn xã hội.

Vì vậy, một chiến lược chống tham nhũng cần phải có và cũng đang được nhắc nhiều trong mấy ngày gần đây.

Ngân hàng thế giới nhận xét mặc dù việc sử dụng các biện pháp xử phạt nằm trong môṭ chiến lược ngăn chặn sai trái, nhưng chúng sẽ không có tác động nhiều một khi cơ hội và lợi ích tham nhũng còn rất lớn.

Một nhận xét đáng chú ý là việc tăng lương cho công chức cũng sẽ không đủ vì không có gì chứng tỏ là “người giàu thì đạo đức hơn”.

Thành công trong phát triển kinh tế tại Việt Nam cũng sẽ khiến quy mô tham nhũng có nguy cơ tăng trong những năm tới bởi khi đó hành động phạm pháp càng hứa hẹn đem lại phần thưởng vật chất to lớn hơn.

Theo bản báo cáo, những điều này cho thấy cần có phương pháp chống tham nhũng hệ thống hơn trước khi vấn nạn này lây lan trong toàn bộ hệ thống điều hành, trong xã hội và khu vực kinh doanh.

...............................................................................................................

Bắt đầu từ năm 2002, Việt Nam có dự án khảo sát phân tích về tham nhũng, kéo dài ba năm, do Thụy Điển tài trợ. Tháng Giêng 2004, Viện Quản trị hành chính công Thụy Điển và Đại học Quốc dân Hà Nội đảm trách việc thực hiện và phân tích khảo sát dư luận.

Hiện mẫu câu hỏi đang được thử nghiệm và khảo sát sẽ được tiến hành trong tháng 12-2004 và 1-2005.

...............................................................................................................

Bình Minh, Hà Nội
Tôi không có ý kiến về chế độ ở VN. Nhưng không thể nói như bạn Nguyễn Phương gắn tham nhũng với chế độ độc tài. Và ngược lại cứ nhìn thấy ở đâu có tham nhũng thì cho rằng ở đó là độc tài. Không phải cứ nền dân chủ là không có tham nhũng. Có những nền độc tài hạn chế tham nhũng như nước Đức phát xít chẳng hạn.

Nguyễn Cường, Montreal
Việt Nam ta theo nguyên tắc "Đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ". Đó là cơ chế Xin Cho. Cán bộ nhà nước từ cấp phường, công an phường, cán bộ kiểm lâm...đều có quyền lực cả. Luật pháp thiếu, không đủ. Do đó, khi người dân cần việc gì thì phải đi xin xỏ, chạy cửa sau. Cán bộ thì ngâm giấy tờ, dẫn đến dân phải đút lót.

Cơ chế xin cho phải dẹp bỏ thôi. Nhà nước không nên quản lý nhiều, hãy giao những việc đó cho tư nhân làm. Hãy xem những nước như Canada, Bắc Âu họ làm việc thế nào? Họ có cơ chế xin cho không? Đảng ta tăng cường quản lý (Ai cũng quản lý hết, hộ khẩu, tạm trú tạm vắng, lý lịch khai rõ ràng ba đời...) Giảm bớt quản lý, giao cho tư nhân làm để có tính cạnh tranh. Hiện nay nhà nước độc quyền cơ chế xin cho và cán bộ thì cần tiền nên tham nhũng là điều xảy ra.

Sao Mai, TP. HCM
Nói như bạn Nguyễn Hùng Hà Nội thì cả nước của chúng ta tham nhũng hết sao. Một số người thôi. Tôi đã đi nhiều nơi trên đất nước này, ở đâu tôi cũng có thấy người tốt, người xấu, nhiều con người vẫn còn lương tâm nghề nghiệp. Chỉ có điều càng đi xa thành thị thì càng thấy dân mình nghèo quá. Đau xót cho một dân tộc tự hào chiến thắng cả chục ông đế quốc mà bây giờ vẫn còn thấy nhiều trẻ em lang thang kiếm sống, bán vé số, đánh giày, móc rác v.v... trong khi con của quan chức thì đi học ở trời tây. Thước đo tham nhũng hãy bắt đầu từ chỗ đó.

Nguyễn Hùng, Hà Nội
Người dân không có nhiều thông tin về việc chính phủ có tham nhũng hay không. Việc tham nhũng phải làm từ công an giao thông, công an hộ khẩu, công an phường, bác sĩ, giáo viên ... Nói chung ở Việt Nam đi đâu cũng phải có tiền đút lót thì công việc mới trôi chảy. Chuyện đút lót ở Việt Nam bây giờ cũng giống như như là chuyện hàng ngày ta phải đánh răng vậy. Không biết có ai trong Bộ chính trị đóng giả dân thường đi khám bệnh hoặc đi xin cho cháu đi học chưa

Nguyễn Trung, Biên Hòa
Chống tham nhũng phải chống từ trên xuống. Tham nhũng như con bạch tuộc, có ích gì khi chỉ cắt được vài cái vòi của nó, phải tấn công vào đầu não. Cụ thể : Tổng bí thư sạch, Chủ tịch nước sạch, Thủ tướng sạch thì sẽ có nhiều bộ trưởng sạch, bộ trưởng sạch thì mới có thứ trưởng sạch...Chủ tịch UBND, Bí thư sạch sẽ tìm cách bổ nhiệm các giám đốc sở sạch. Chưa giải quyết được bài toán này thì lập cơ quan chống tham nhũng cũng vô ích. Ai sẽ chống tham nhũng trong các cơ quan chuyên trách chống tham nhũng? "Tay bẩn lấy nước mà rửa, nước bẩn lấy gì mà rửa?". Thực trạng hiện nay chống tham nhũng chính là chống đảng! Ai có thể chống lại bản thân mình?

Nguyễn Phương, St. Louis, Hoa Kỳ
Tham nhũng không phải do nghèo. Tham nhũng là do chế độ độc tài, không có tự do báo chí và xuất bản để tạo cơ chế phản hồi (feedbakc mechanism). Mọi chiến lược chống tham nhũng hữu hiệu cần bao gồm tự do báo chí và xuất bản.