Tướng Than Swe, 72 tuổi là nhân vật lãnh đạo cao nhất của Miến Điện

Đó là bài đăng trên báo Thái Lan The Nation của Win Nin và Aung Naing Oo, hai nhà nghiên cứu tại Burma Fund ở Hoa Kỳ.

Viết trước khi Rangoon quyết định tạm lui không nhận chức chủ tịch ASEAN, hai tác giả cho rằng nếu để Miến Điện làm chủ tịch Hiệp hội thì tín hiệu gửi ra bên ngoài sẽ là các vấn đề nội bộ Miến quan trọng hơn quyền lợi chung của ASEAN.

Các tác giả này cũng viết việc nhận Miến Điện vào làm thành viên ASEAN năm 1997 bất chấp hồ sơ nhân quyền tồi tệ và bế tắc chính trị ở nước này thực sự đã làm tổn hại cho quan hệ ASEAn với Phương Tây.

Khi nhận Miến Điện tám năm trước, ASEAN hy vọng Hiệp hội sẽ giúp Miến Điện có tiến bộ dần dần về kinh tế và chính trị. Nhưng những gì xảy ra lại đi về hướng ngược lại.

Nhắc đến vai trò của Trung Quốc, hai tác giả này viết:

‘Khi nhận Miến Điện vào năm 1997, ASEAN có ý mong việc này sẽ là, giảm ảnh hưởng của Trung Quốc lên Miến Điện, nhưng nếu Miến Điện làm chủ tịch luân phiên ASEAN thì ảnh hưởng của Trung Quốc lên khu vực sẽ lại tăng’.

Vai trò của ASEAN tuy thế cũng có tác dụng thúc đẩy cải tổ ở Miến Điện. Hai tác giả Win Min và Aung Naing Oo nhắc lại ví dụ của ASEAN troika trong thập niên 90 đã thuyết phục được ông Hun Sen cho các đảng đối lập hoạt động trước khi gia nhập ASEAN.

Từ nay, nhóm ba nước troika của ASEAN cần phối hợp chặt chẽ với các ‘tác nhân quốc tế’ để nhắm đến việc thả tự do cho các tù nhân chính trị, gồm các vị Aung San Suu Kyi và Khun Htun Oo, chấm dứt nội chiến và các vụ lạm dụng của quân đội Miến đối với các nhóm thiểu số. Những điều này là cần thiết để sửa đổi hình ảnh của ASEAN.