Tại Nam Hàn đã diễn ra các cuộc biểu tình phản đối tuyên bố thử hạt nhân

BBC trả lời những câu hỏi thường gặp quanh tham vọng hạt nhân của Bắc Hàn.

Đối đầu giữa Bắc Hàn và Mỹ có lẽ là đe dọa nghiêm trọng nhất trong an ninh lâu dài và ngắn hạn của vùng Đông Á.

Một vụ thử hạt nhân sẽ đưa Bắc Hàn trở thành cường quốc nguyên tử, dập tắt hy vọng giải quyết khủng hoảng thông qua đàm phán sáu bên.

Chúng ta biết gì về chương trình nguyên tử Bắc Hàn?

Bắc Hàn tự nhận có vũ khí hạt nhân và đang phát triển kho vũ khí.

Nhưng thế giới rất khó đánh giá các tuyên bố này.

Đa số chuyên gia kiểm soát vũ khí nghi ngờ Bắc Hàn đã theo đuổi chương trình vũ khí - chắc chắn là đến năm 1994, năm mà nước này ký vào thỏa thuận đóng băng mọi hoạt động liên quan hạt nhân.

Nhưng tháng 12-2002, Bắc Hàn khởi động lại lò phản ứng ở Yongbyon và buộc hai thanh tranh LHQ rời khỏi đây.

Chưa rõ kể từ đó đến nay, công việc ở Yongbyon tiến triển đến đâu.

Bắc Hàn có bao nhiêu vũ khí?

Rất khó nói khi mà không có các cuộc điều tra đầy đủ của IAEA. Các chuyên gia tin Bắc Hàn có thể đã lấy đủ số plutonium để làm một vài quả bom.

Mỹ nói con số bom là "một hoặc hai."

Khoảng 8000 thanh niên nhiên liệu dùng rồi được tích trữ năm 1994 cũng có thể được dùng để trích xuất plutonium để làm thêm vài vũ khí.

Bắc Hàn nói họ đã hoàn tất việc tái chế các thanh này, mặc dù Nam Hàn và Mỹ không chắc liệu có nên tin hay không.

Có thỏa thuận năm 2005 để giải quyết căng thẳng cơ mà?

Thỏa thuận đó nay có vẻ bị phá hỏng.

Các chủ đề khó chịu nhất - như liệu Bắc Hàn có chương trình uranium chưa tiết lộ hay không - đã không được nhắc tới trong thỏa thuận.

Thỏa thuận cũng không nhắc gì đến biện pháp đối với các cơ sở hạt nhân hiện có của Bắc Hàn.

Mặc dù có thỏa thuận, quân đội Bắc Hàn sẽ tiếp tục xem Mỹ là đe dọa quân sự. Chính phủ Bush đặc biệt lo ngại vì họ nói Bắc Hàn đã phá vỡ một thỏa thuận trước đó năm 1994.

Ý nghĩa chủ chốt của cuộc khủng hoảng?

Quan hệ giữa Mỹ và Bắc Hàn đã xấu đi từ khi tổng thống Bush gọi Bắc Hàn là thuộc vào "trục ma quỷ" tháng Giêng 2002.

Căng thẳng bắt đầu gia tăng vào tháng Mười năm 2002, khi Mỹ cáo buộc Bắc Hàn phát triển chương trình vũ khí hạt nhân.

Washington không chỉ lo ngại về việc phát triển vũ khí mà còn muốn triệt phá việc Bình Nhưỡng xuất khẩu công nghệ hạt nhân và tên lửa cho các quốc gia, tổ chức khác.

Kể từ tháng Mười năm 2002, Bắc Hàn đã tái khởi động một lò hạt nhân, đuổi thanh tra LHQ và rút khỏi Hiệp định Không Phổ biến Hạt nhân.

Khó mà đánh giá động cơ của Bắc Hàn vì lãnh đạo Kim Jong-il có cách hành xử thất thường.

Nhưng có thể Bắc Hàn muốn dùng vấn đề hạt nhân để thương thuyết một hiệp định không xâm lấn và tìm viện trợ kinh tế của Mỹ.

Mỹ nhìn Bắc Hàn và Iraq thế nào?

Đây là hai trường hợp khác nhau. Bắc Hàn hiện là chính quyền bị cô lập với nhiều vấn đề trong nước.

Hai đồng minh của Mỹ là Nhật và Nam Hàn có chính sách chủ động, muốn Bắc Hàn tuân phục hơn.

Có lẽ quan trọng hơn cả, Bắc Hàn được cho là có bom, còn Iraq thì không. Chính phủ Bush nghĩ rằng phải có hành động trước khi nước này có khả năng hạt nhân. Nhưng trường hợp Bắc Hàn thì đã muộn, và Washington phải giải quyết các hệ quả theo cách tốt nhất có thể.