Việt Nam hy vọng sẽ gia nhập WTO trong năm nay

Sau khi Việt Nam và Mỹ đã ký thỏa thuận song phương về việc Việt Nam gia nhập WTO, quy chế PNTR sẽ là bước quan trọng cuối cùng để bình thường hóa quan hệ thương mại giữa hai nước.

Phó Đại diện Thương mại Mỹ nói tại phiên điều trần rằng việc thông qua PNTR sẽ là một "cột mốc nữa trong tiến trình đã bắt đầu 15 năm trước, khi Hoa Kỳ bình thường hóa quan hệ với Việt Nam."

"Chúng tôi tin rằng việc Việt Nam gia nhập WTO sẽ có lợi cho kinh tế Mỹ, thúc đẩy cải tổ ở Việt Nam, và hỗ trợ các quyền lợi rộng lớn hơn của Mỹ ở Việt Nam và Đông Nam Á."

Phòng Thương mại Mỹ, đại diện cho nhiều công ty, ủng hộ việc trao quy chế PNTR.

Đại diện của cơ quan này nói biện pháp sẽ "cho phép doanh nghiệp Mỹ tăng cường tiếp cận với đất nước có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất ở Đông Nam Á."

Trong số các tiếng nói phản đối, ông Auggie Tantillo, giám đốc điều hành Liên minh Hành động Thương mại Sản xuất Mỹ, đại diện nhiều khu vực như dệt may, nói:

"Sự phản đối của chúng tôi dựa trên cái nhìn rằng việc trao PNTR cho Việt Nam lặp lại mô hình chính sách thiếu sót khi cho Trung Quốc vào WTO trước khi nước đó có đủ tiến bộ trong bước chuyển từ kinh tế nhà nước phi thị trường sang kinh tế tự do, không bao cấp."

Vận động

Trước phiên điều trần, đã có lá thư có chữ ký của nhiều cựu ngoại trưởng như Colin Powell, Madeleine Albright, James Baker, Henry Kissinger và nhiều người khác nói việc thông qua PNTR sẽ là "bước đi hợp lý tiếp theo trong việc bình thường hóa quan hệ giữa hai nước."

	Các ý kiến ủng hộ nói việc Việt Nam vào WTO sẽ đưa nước này hòa nhập với thế giới

Các cựu đại diện thương mại của Mỹ, Charlene Barshefsky, Carla Hill và Clayton Yeutter, cùng nhiều quan chức trong nội các từ 35 năm qua cũng ký tên vào lá thư.

Lá thư có đoạn viết: "Các quyền lợi kinh tế và an ninh lâu dài của Mỹ sẽ được thúc đẩy với việc Việt Nam hoàn toàn hòa nhập vào hệ thống thương mại toàn cầu dựa trên luật pháp."

Sau khi Việt Nam và Mỹ đã ký thỏa thuận song phương về việc Việt Nam gia nhập WTO, quy chế PNTR sẽ là bước quan trọng cuối cùng để bình thường hóa quan hệ thương mại giữa hai nước.

Việt Nam được yêu cầu giảm mức thuế nhập khẩu đối với nhiều mặt hàng và dịch vụ của Mỹ.

Để đổi lại, Mỹ cũng sẽ cho Việt Nam mức thuế giống như mọi thành viên khác trong WTO. Nhưng để làm điều này, Quốc hội Mỹ phải thông qua quy chế PNTR, thay vì để Nhà Trắng thực hiện trên căn bản gia hạn mỗi năm.

Các nhóm dệt may của Mỹ phản đối thỏa thuận, nhưng nhiều khu vực công nghiệp khác của Mỹ bày tỏ sự ủng hộ.

Đại diện thương mại Mỹ, bà Susan Schwab, nói thỏa thuận song phương vừa ký sẽ thúc đẩy "cải cách kinh tế và chính trị" ở Việt Nam.

Tác động lớn hơn

Nhiều nhà phân tích tại Mỹ đang có xu hướng cho rằng việc đưa Việt Nam vào WTO sẽ không chỉ đem lại lợi ích kinh tế, mà còn có tác động đến việc thúc đẩy nhà nước pháp quyền.

Đại diện cho cái nhìn này, Dana R. Dillon, thuộc Trung tâm Asian Studies Center, và Daniella Markheim, thuộc tổ chức Heritage Foundation kêu gọi Quốc hội Mỹ thông qua quy chế PNTR cho Việt Nam.

Họ viết: "Mặc dù không một thỏa thuận thương mại nào, dù quy mô đến đâu, có thể thiết lập dân chủ hay giải quyết các vấn đề nhân quyền, nhưng các thỏa thuận thương mại có thể buộc các chính quyền thực thi sức mạnh của pháp luật."

Việt Nam và Hoa Kỳ đã hoàn tất đàm phán song phương về việc Việt Nam vào WTO hôm 31-5, mở đường cho Việt Nam gia nhập tổ chức thương mại toàn cầu.

Trong buổi điều trần hôm 12-7, Ủy ban Tài chính sẽ xem xét dự luật S.3495. Đây là dự luật được thượng nghị sĩ Max Baucus - bảo trợ chính và bảy thượng nghị sĩ đồng bảo trợ khác giới thiệu trước Thượng viện và Hạ viện Mỹ.

Ngoài dự luật S.3495, dự luật có tên H.R.5602 cũng đã được chuyển cho Ủy ban Tài chính và thuế vụ của Hạ viện Mỹ xem xét.

Để trở thành luật, dự luật trên phải được Ủy ban Tài chính thông qua và Tổng thống G.Bush phê duyệt.