Ông Lech Walesa, cựu lãnh đạo Công đoàn Đoàn kết, là tổng thống Balan nhiệm kỳ 1990-1995

Được biết vào các ngày 28-29 tháng này, một số nhà vận động trong và ngoài nước cho việc thành lập nghiệp đoàn độc lập ở Việt Nam dự kiến tổ chức hội nghị tại Warszawa, thủ đô Balan.

BBC Tiếng Việt đã phỏng vấn Cựu Tổng thống Lech Walesa, người sáng lập ra Công đoàn Đoàn kết để xem ông nghĩ gì ý tưởng lập nghiệp đoàn độc lập tại Việt Nam.

Dù hiện nay không còn thuộc Công đoàn Đoàn kết nhưng ông Walesa vẫn cho biết những đánh giá dựa trên kinh nghiệm của mình.

Câu hỏi đầu tiên là trước tình hình có nhiều cuộc đình công tại phía Nam ở Việt Nam nhưng công nhân không có tổ chức đại diện riêng của mình, thì Ngài nghĩ gì.

Cựu Tổng thống Lech Walesa, người được Nobel Hoà bình về thành tích đấu tranh cho dân chủ, nhân quyền và bảo vệ quyền công nhân năm 1983 trả lời:

Lech Walesa: Tôi thật đồng cảm với họ vì hiện nay họ chưa có một tổ chức đại diện. Nhưng tôi hy vọng rằng đến một lúc họ sẽ đấu tranh thắng lợi để có sự đại diện. Và sự đại diện đó sẽ chăm lo cho quyền lợi của các công nhân. Có một nhu cầu thực sự như thế và các nước văn minh đều có nghiệp đoàn cho công nhân.

BBC:Hiện nay ở Việt Nam cũng có nghiệp đoàn nhưng đó là công đoàn của nhà nước?

Vâng, đó là công đoàn của nhà nước, nhưng chúng ta đang nói chuyện về nghiệp đoàn tự do.

BBC:Ngài có lời khuyên gì cho công nhân ở Việt Nam hay không?

Lời khuyên của tôi đối với các công nhân ở Việt Nam là hãy bình tĩnh, thận trọng, lặng lẽ tổ chức nhau lại thành nghiệp đoàn. Càng tổ chức được nhiều hơn, tốt hơn thì sự bảo vệ sẽ càng tốt hơn, hiệu quả hơn.

BBC:Hiện nay chính quyền Việt Nam có nhiều hợp đồng lớn với các công ty nước ngoài nhằm phát triển nền kinh tế và theo những gì chính quyền nói thì không có nhu cầu để lập ra nghiệp đoàn độc lập? Ngài nghĩ gì về ý kiến đó?

Họ nói không đúng. Họ không nên sợ nghiệp đoàn, mà cần học cách đối thoại với các nghiệp đoàn tự do, học cách đàm phán. Bây giờ đã là thế kỷ 21 rồi. Không việc gì phải sợ nghiệp đoàn cả.

BBC:Từ kinh nghiệp của Ngài là cựu lãnh đạo Công đoàn Đoàn kết ở Balan thì nhìn vào tình hình công nhân Việt Nam hiện nay Ngài có nghĩ rằng nó sẽ tiến triển như Balan trước đây hay có những điểm khác?

Đúng là ở đâu cũng vậy thôi, luôn có điểm khởi đầu giống giống nhau. Nhưng con đường đi thì có khi là những đường lối đã quen thuộc, có khi lại có những giải pháp đã được thực tế kiểm nghiệm là tốt mà những ai muốn hoạt động như ở Việt Nam cần phải tìm tòi, học hỏi từ các nước khác nhưng cần áp dụng tùy vào hoàn cảnh của chính họ.

BBC:Xin cảm ơn Ngài!

Ông Lech Walesa, sinh năm 1943, vốn là thợ điện ở xưởng đóng tàu Gdansk, Balan. Ông là một trong những người sáng lập ra Công đoàn Đoàn kết và nổi tiếng thế giới với tư cách là một nhà hoạt động nghiệp đoàn và nhân quyền.

Sau khi Công đoàn Đoàn kết tham gia Hội nghị Bàn tròn với chính phủ cộng sản, ông ra tranh cử và làm tổng thống Balan từ tháng 12.1990 đến tháng 12.1995.