BBCVietnamese.com

Việc một nguyên thủ quốc gia lần đầu đối thoại trực tiếp với dân chúng là bước tiến vượt bậc trong sinh hoạt chính trị ở một xã hội mà sự đối thoại giữa chính trị gia và người dân không phải là chuyện quen thuộc.

Có thể nói về phương diện PR (public relations), đó là một thành công đáng kể. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã gây ấn tượng tốt trong mắt mọi người về phong cách năng động và tính quyết đoán.

Tôi cũng háo hức theo dõi buổi đối thoại, và với tính lạc quan vốn có, tôi không ngạc nhiên về cách lựa chọn câu hỏi và sự chuẩn bị cẩn thận câu trả lời của Thủ tướng. Có một câu hỏi mà tôi đặc biệt chú ý, đó là vấn đề mà bạn Phạm Dương Quốc Tuấn đặt ra. Theo báo Tuổi Trẻ online, bạn Tuấn hỏi rằng: “Vì sao Thủ tướng lại ký chỉ thị nghiêm cấm tư nhân hóa báo chí dưới mọi hình thức? Như vậy có đi ngược lại mục tiêu tự do dân chủ mà Thủ tướng phấn đấu hay không?”

Thủ tướng không tránh né, mà trái lại đã trả lời thẳng thắn và khéo léo câu hỏi trên, trong đó ông xác nhận đã thay mặt Chính phủ ký chỉ thị tăng cường quản lý báo chí. Theo ông, chỉ thị này “phù hợp với pháp luật Việt Nam” vì “pháp luật nước ta chưa cho phép tư nhân hóa báo chí” và hơn nữa “phù hợp với tuyệt đại đa số nguyện vọng của nhân dân, đồng bào ta.”

Tiếc rằng trong buổi đối thoại ấy thính giả không có cơ hội tranh luận trực tiếp với Thủ tướng về những câu trả lời của ông, có thể vì ông bận mà câu hỏi lại quá nhiều, nhưng giá mà Thủ tướng sẵn sàng tranh luận thì thính giả ắt sẽ hài lòng hơn. Dù không có cơ hội đó, tôi vẫn mạn phép tranh luận gián tiếp với Thủ tướng vậy.

Thứ nhất, Thủ tướng nói rằng luật pháp Việt Nam chưa cho phép tư nhân hóa báo chí. Điều này có vẻ đúng, nhưng thật ra không đúng. Khác với các chế độ quân chủ chuyên chế trước đây, ở những thể chế dân chủ, người dân được quyền làm những gì luật pháp không cấm. Việc ngăn cấm, nếu có và đặc biệt liên quan đến quyền tự do của công dân, phải được minh thị trong bản văn lập pháp do quốc hội ban hành. Nền dân chủ thực chất không bao giờ chấp nhận quan niệm chờ khi luật cho phép thì người dân mới được làm, vì điều này tạo cơ hội dễ dàng cho nhà cầm quyền công nhiên tước đoạt quyền tự do của công dân. Quan niệm như vậy sẽ khiến luật pháp trở nên thiếu minh bạch trong khi chính sự minh bạch của hệ thống pháp luật là một trong những nguyên tắc cơ bản mà Việt Nam đã cam kết thực hiện khi tham gia WTO.

Nền dân chủ thực chất không bao giờ chấp nhận quan niệm chờ khi luật cho phép thì người dân mới được làm

LS. Lê Công Định

Thứ hai, quyền tự do của công dân, bao gồm cả quyền tự do ngôn luận, là những quyền tự nhiên mà nhà cầm quyền phải công nhận trong hiến pháp một cách long trọng, những quyền ấy không cần sự ban phát của ai hoặc phải xin xỏ ai mới có. Sự thủ đắc các quyền tự do là chuyện đương nhiên một khi công dân hội đủ điều kiện để được xem có năng lực hành vi, chẳng hạn tròn 18 tuổi và không mắc bệnh tâm thần. Hiến pháp Việt Nam hiện hành long trọng ghi nhận tất cả quyền tự do của công dân. Không một ai trong bộ máy công quyền có quyền ngăn cấm hoặc gây trở ngại cho việc hành xử các quyền này với bất kỳ lý do nào.

Thứ ba, cơ quan hành pháp, bao gồm cả chức vụ Thủ tướng, trong phạm vi thẩm quyền tối đa của mình có nghĩa vụ thực thi hiến pháp và luật pháp khi điều hành quốc gia. Các quyết định và chỉ thị được ban hành bởi ngành hành pháp, tức quyền lập quy, chỉ phục vụ mục đích ấy mà thôi, chứ không được sử dụng để công nhận hay bác bỏ quyền của công dân, dù trực tiếp hay gián tiếp. Tự ý trao cho mình thẩm quyền bác bỏ các quyền tự do của công dân bằng một bản văn lập quy là hành động vi hiến cần phải tránh nếu không sẽ tạo tiền lệ xấu cho nền dân chủ pháp trị còn phôi thai. Một cách chân thành, tôi nghĩ cần phải xem xét lại năng lực và chức vụ của những vị cố vấn nào đã tham mưu cho Thủ tướng ban hành một văn bản vi hiến như vậy.

Cuối cùng, khi nói đến nguyện vọng của nhân dân, không thể nói chung chung mà thiếu cơ sở tham chiếu cụ thể. Nguyện vọng của toàn dân chỉ được thể hiện và ghi nhận qua cơ chế trưng cầu dân ý. Việt Nam chưa có luật về trưng cầu dân ý và cũng chưa bao giờ tổ chức trưng cần dân ý, vậy làm sao biết được nguyện vọng của nhân dân để mà nhân danh hoặc nói thay? Nếu ý kiến của người dân về quyền tự do của họ hoặc về quyết sách lớn ảnh hưởng đến vận mệnh quốc gia chưa được thu thập thông qua một cơ chế dân chủ như trưng cầu dân ý thì nhà cầm quyền không thể tự ý tuyên bố quyết định của mình phù hợp với nguyện vọng của tuyệt đại đa số nhân dân. Nhận bừa một cách thiếu cơ sở sẽ khiến người dân dị nghị về thái độ nghiêm túc và đức tính trung thực của nhà cầm quyền vì họ không còn thơ ngây và dễ tính như trước đây. Một lần nữa, các vị cố vấn soạn thảo trước câu trả lời của Thủ tướng đã thiếu cẩn trọng chính trị cần thiết.

Tóm lại, buổi đối thoại của Thủ tướng vào ngày 9/2/2007 là một chuyển biến đáng kể nhằm cổ vũ phong cách làm việc dân chủ mới trong sinh hoạt chính trị tại Việt Nam.

Với tinh thần dân chủ đó, tôi mạo muội góp vài ý kiến tranh luận nêu trên. Nếu chống tham nhũng không có bất kỳ vùng cấm nào, như Thủ tướng đã tuyên bố gần đây, thì tăng cường dân chủ xã hội cũng vậy, không thể có bất cứ vùng cấm nào cả. Rất mong nhận được thái độ cầu thị của Thủ tướng.

MrNeo, HCM City
Dù quí vị có nói gì đi nữa tôi vẫn nhận định những gì lãnh đạo Việt Nam làm là đúng đắn. Đại đa số đã hoàn toàn công nhận Việt Nam. Mỹ đã gỡ bỏ cấm vận, bình thường quan hệ. Quốc tế đã kết nạp Việt Nam vào WTO. Những việc hiện giờ chưa nên làm (có thể sẽ không làm hoặc có thể sẽ làm sao này ) sẽ giúp cho Việt Nam không bị biến động bất ngờ khi bước vào Quốc Tế.

Cái gọi là tự do " muốn nói gì thì nói, không cần biết đúng hay sai, thích chửi gì thì chửi..." nằm trong cụm từ " Tự do báo chí" của quý vị chỉ khiến đất nước thêm rối ren và bất ổn. Đơn cử 1 trường hợp về Mỹ là nước tự do nhất nhưng cũng đồng thời là 1 nước nguy hiểm nhất vì khủng bố, bạo lực...

Nguyen Thang Hue, Huế
Khi đọc chuyên mục này trong tinh thần của những ngày cuối năm và niềm hy vọng sang năm mới có được một cuộc sống tốt lành hơn cho người dân VN đáng thương đã bị tước hết nhiều quyền lợi sinh sống, trong đó cái quyền cơ bản nhất là được nói lên ý mình, tôi cảm thấy mừng nhưng không hy vọng nổi mong ước dân chủ VN sẽ trở thành hiện thực.

Mừng là ta đã có một số ít trong đám dám đen dưới cái nhìn của Đảng can đảm nói lên suy nghĩ của mình như anh Công Định, anh Tâm Việt, anh CQD SaiGon… Không hy vọng nổi là thấy một môi trường thể chế và các nhà chính trị chưa thoát khỏi cái tôi của mình, còn đọc quyền, đọc đoán để cai trị dân, trong nguồn cội của chính sách Đảng còn coi dân như bầy đàn có trách nhiệm mang lại cho họ mọi dục vọng cho các nhà chính trị cầm quyền hiện nay.

Cũng khá khen về chuyện ông Dũng đối thoại với dân, so Ông với tiền lệ của nhà cầm quyền trước thấy dược một sự năng động sơ sơ. Tuy nhiên vẫn chưa thoái khỏi cái hình thức là vấn đề như hình với bóng trong cách lãnh đạo của Đảng.

Tôi cũng dám mạnh dạng như các anh, yêu cầu VN: - Bỏ nghị định cấm tư nhân hóa báo chí; - Bỏ hộ khẩu; - Thật sự cởi trói cho dân; - Bỏ cơ chế Đảng lãnh đạo.

Huynh
Từ rất lâu bầu không khí truyền thông tại VN quá nhàm chán, trừ những khi Mỹ đánh Afghanistan, Iraq, hoặc lúc vào giải bóng đá các đội mạnh... Vì vậy tôi hết sức mong đợi và hoan nghênh cuộc tranh luận (dù là gián tiếp) giữa thủ tướng và Ls Lê Công Định.

Tôi nghĩ nếu thủ tướng là người có bản lĩnh thực sự, ông nên chấp nhận tranh luận với công dân Lê Công Định.

Riêng tôi, tôi còn đủ tự trọng để không dám nói rằng việc tranh luận phù hợp với nguyện vọng của nhân dân, đồng bào ta, vì vậy tôi đề nghị đài BBC tiếng Việt mở mục thăm dò ý kiến bạn nghe đài về vấn đề nầy.

Mai Ninh, VN
Luật báo chí của nước ta có những điều trái hiến pháp rành rành, trái với tuyên ngôn nhân quyết mà đảng ta chót dại ký két. Do vậy mới có chuyện thủ tướng ra "chỉ thị" cấm báo chí tư nhân. Đồng bào dồn thủ tướng vào hoàn cảnh phải trả lới bừa bãi cũng nên thông cảm rằng ông bị đuối lý. Dẫu sao tôi cũng khen thủ tướng một chút: ông vẫn cười được khi câu trả lời rất kém về lý.

CQD, Saigon
Thưa ông Định, ông đã dám mạn phép tranh luận gián tiếp với Thủ Tướng, ông thật là người khẳng khái, can đảm và chính trực. Tôi không dám mạnh dạn như ông, do đó tôi chỉ xin được mạn phép tranh luận gián tiếp với ông thôi:

Thứ nhất, “Thủ tướng nói rằng luật pháp Việt Nam chưa cho phép tư nhân hóa báo chí...” và ông nói rằng “Việc ngăn cấm, nếu có và đặc biệt liên quan đến quyền tự do của công dân, phải được minh thị trong bản văn lập pháp do quốc hội ban hành”. Xin ông lưu ý rằng các vị Đại Biểu quốc hội đều là những vị “do Đảng cử, dân bầu” và như vậy với câu cửa miệng của các vị lãnh đạo Việt nam “chính quyền trong tay ta” họ sẽ sẵn sàng “minh thị trong bản văn lập pháp do quốc hội ban hành”. Lúc đó ông sẽ không còn lý do để tranh luận!

Thứ hai, Thủ tướng nói việc chưa cho phép tư nhân hóa báo chí là “phù hợp với tuyệt đại đa số nguyện vọng của nhân dân, đồng bào ta”. Ông nói “Nguyện vọng của toàn dân chỉ được thể hiện và ghi nhận qua cơ chế trưng cầu dân ý”. Thưa ông Định, ông “rành sáu câu” (người miền Nam: ý muốn nói chuyện nó rõ rành rành như khi hễ là người dân Nam bộ ai cũng rành sáu câu vọng cổ vậy, đến nỗi khi nghe ai hát câu đầu là tức thì người khác có thể bắt nhịp hát tiếp các câu tiếp theo!), rằng các câu “vì nước, vì dân, vì quyền lợi tập thể, vì lợi ích nhân dân” là các câu cửa miệng của các vị lãnh đạo anh minh của chúng ta từ xưa đến nay, nhờ những khẩu hiệu “vì...” đó mà chỉ cần chưa đầy 20 năm đổi mới họ cũng đã đổi thành phần giai cấp từ “bần cố nông, công nhân, tiểu tư sản học sinh, dân nghèo thành thị” trở thành những nhà doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhà lãnh đạo... sành điệu và đáng kính.

Đặc biệt trong lãnh vực nhà đất thì ôi thôi sau hàng lọat những “minh thị trong bản văn lập pháp do quốc hội ban hành” nào là giấy xanh, giấy đỏ, giấy hồng, giấy trắng... rồi trải qua hàng loạt những chiến dịch “giải tỏa, đền bù” (cũng để phục vụ lợi của đại đa số nhân dân thôi mà) họ đã trở nên những anh chị (không phải “tên”) địa chủ đáng kính! Và thế là trả lời được dễ dàng câu hỏi “đất nước phát triển sao người nông dân Việt nam lại quá cơ hàn?!”.

Thứ ba, có lẽ họ cũng vô cùng biết ơn ông đấy ông Định vì ông đã biết thắt, rồi lại mở, đặt vấn đề, rồi giải quyết vấn đề luôn, có lẽ ông đã từng đi train (huấn luyện) nhân viên của ông với các “case study” (nghiên cứu, giải quyết tình huống), tất cả bài trả lời sai (thật ra nên nói rằng chưa được chuẩn xác lắm!) của đồng chí Thủ Tướng ông đều đổ hết lên đầu “các vị cố vấn soạn thảo trước câu trả lời của Thủ tướng đã thiếu cẩn trọng chính trị cần thiết” (ông đừng quên rằng người ta đã thông báo “khi trả lời Thủ Tướng không dùng văn bản sọan sẵn?”)

Thế đấy, có sai thì vì tụi lính chúng làm sai chứ Đảng, Nhà nước và các vị lãnh đạo anh minh của ta có sai bao giờ!? Tôi xin phép được nghi ngờ ông đấy ông Định vì tranh luận kiểu này ông hơi bị “trung với Đảng” đấy ông Định ạ!.

DONG A, Vinh
Đúng là trò mị dân, hơn 20.000 câu hỏi chỉ trả lời được hơn 30 câu. Trong khi đó các câu hỏi đã được chọn lọc và các câu trả lời đã được ban cố vấn soạn sẵn trả lời. Tất nhiên, nếu ông thủ tướng có bản lĩnh thật sự như báo chí trong nước tung hô thì lên tranh luận trực tiếp trên truyền hình với luật sư Lê Công Định về vấn đề này. Lúc đó người dân sẽ phán xét được quyết định của Thủ Tướng.

Vân Hà, Hải Phòng
Cám ơn luật sư Lê Công Định, ông đã nói lên được những gì mà người dân chúng tôi muốn nói. chúng tôi văn dốt, võ rát, muốn nói nhiều lắm mà chẳng biết nói ra sao, vì trình độ có hạn.

Rất mong mọi người ủng hộ những ý kiến như luật sư Định. Rất mong nhà nước Việt Nam tôn trọng nhận quyền để đất nước có cơ phát triển. Chứ còn cứ nói lấy được một phía của mình thôi thì không bao giờ có dân chủ thực sự, mà không có dân chủ thì đất nước còn phải thua thiệt nhiều so với láng giềng. Bao giờ mới khá lên được.

Quang Huy, TP. HCM
Quyền tự do ngôn luận là một quyền tất yếu của người dân trong một xã hội dân chủ. Vì thế, chính phủ Việt Nam không thể viện dẫn ra bất cứ lý do gì để biện minh cho việc cấm tư nhân hóa báo chí cả.

Ông Dũng lại cho rằng chỉ thị nghiêm cấm cấm này "phù hợp với tuyệt đại đa số nguyện vọng của nhân dân, đồng bào ta". Xin hỏi lại ông xem những người được gọi là "nhân dân, đồng bào ta" đồng ý với chỉ thị này là những ai.

Nhiều người đã bực mình v/v trả lời của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và cách đòi tranh luận với Thủ tướng của LS Định cũng là điều dễ hiểu bởi vì chắc ông đã từng ra Tòa và thật là hết ý kiến về cách đối đáp của đại diện VKS tại Tòa. Họ cứ nói cho xong nhiệm vụ đã được cấp trên duyệt và bản án đã được tuyên và kết thúc tranh luận tại Tòa.

Còn ở đây là trả lời dân về vấn đề tự do báo chí. Nói như Thủ tướng là cố tình vờ vịt cái quyền ngôn luận thiêng liêng của dân tộc VN đã cho Đảng CS và Nhà nước hơn nửa thế kỷ viện dẫn vị sự tồn vong của đất nước nên đã hy sinh không đòi hỏi các quyền thiêng liêng là tự do ngôn luận và tự do baó chí của nguời dân.

Thử hỏi làm phép tương tự nếu tự do kinh doanh mà chỉ có doanh nghiệp Nhà nước không? thì đất nuớc sẽ thê thảm thế nào. Vậy mà ngày nay không vì chíến tranh, không vì giặc ngoài thù trong vì đang chơi trò chơi kinh tế khi vô WTO với hơn 150 quốc gia nên ông Thủ tướng lại xin nguời dân đồng tình với việc độc quyền baó chí của Nhà nước.

Tôi phải thét vang lên là: Không là người dân – là người kinh doanh tôi không chấp nhận cái trò độc quyền báo chí của nhà nước vì đơn giản Báo chí quốc doanh đặt sự tuyên truyền lên trên hết và họ chỉ thông tin cho người dân những loại thông tin mà họ muốn. Báo chí quốc doanh không dám nói một cách đầy đủ, trọn vẹn ý nguyện của người dân, cứ xem người dân khiếu kiện ngày một tăng và hãy trưng cầu dân ý xem tự do ngôn luận và tự do báo chí là những điều thiêng liêng, là quyền chính trị và quyền kinh doanh của người dân nên chúng tôi đòi phải trả lại cho người dân chúng tôi.

Hãy xem Luật doanh nghiệp có nói baó chí đâu có phải là ngành kinh doanh có điều kiện đâu mà không cho kinh doanh báo chí. Mà cái gì không cấm kinh doanh thì người dân có quyền kinh doanh.

Tôi không đồng tình việc xin của Thủ tướng và tôi có thể nói mạnh dạn như Thủ tướng nói là đừng nên coi thường ý nguyện của người dân đối với vấn đề tự do báo chí. Hãy trả lại cho người dân cái quyền thiêng liêng này.