Ông Hoàng Minh Chính đã dùng chuyến đi chữa bệnh ở Hoa Kỳ năm 2005 để vận động dân chủ

Có tin chưa được kiểm chứng nói lúc chiều hôm thứ Hai, 26.11.2007, gia đình đã đưa ông Hoàng Minh Chính vào bệnh viện ở tình trạng hôn mê.

Thời gian qua, sức khoẻ của nhà bất đồng chính kiến 87 tuổi này đã xuống nhiều.

Cũng tin từ Việt Nam cho hay từ hôm mồng Ba đến 12.08 năm nay ông đã vào bệnh viện nhưng các bác sĩ không chữa được cho ông nữa vì ung thư tiền liệt tuyến di căn.

Một trong những người từ bên ngoài nói chuyện với ông hôm thứ Bảy 24.11 là bác sĩ Nguyễn Xuân Ngãi, vốn đóng vai trò quan trọng trong việc để ông Hoàng Minh Chính tiếp xúc với cộng đồng người Việt ở hải ngoại cách đây hai năm.

Ông Ngãi cho BBC biết qua điện thoại từ Hoa Kỳ rằng từ nhiều tuần qua, sức khoẻ của ông Chính đã rất kém nhưng trong cuộc nói chuyện vừa rồi thì ông vẫn tỉnh táo.

Chuyến đi Hoa Kỳ mùa thu 2005 của ông để chữa bệnh đã trở thành một sự kiện chính trị với việc ông Chính đến thăm nhiều nơi ở Mỹ để phát biểu và vận động dân chủ đa đảng cho Việt Nam.

Quan điểm bất đồng

Trước phiên điều trần tại một tiểu ban của Hạ Viện Hoa Kỳ về tình hình chính trị tại Việt Nam hôm 29.9.2005, ông nói với BBC ông muốn "Chính phủ Việt Nam phải có đối thoại với các phong trào dân chủ trong nước và hải ngoại trong vấn đề dân chủ và tự do tôn giáo cho người dân."

Ông Hoàng Minh Chính cũng từng giữ những chức vụ cao trong bộ máy nhà nước như Thứ trưởng Bộ Giáo dục, Phó chủ nhiệm Trường Ðảng Nguyễn Ái Quốc, Viện trưởng Viện Triết học Mác-Lênin.

Đó là các chức vụ ông nắm giữ trước khi chỉ trích các chính sách của chính quyền trong nước mà ông coi là sai lầm và đòi cải thiện dân chủ.

Ông cũng từng bị tù và sau đó là quản thúc tại gia một thời gian dài.

Vẫn theo ông Hoàng Minh Chính hồi tháng Chín 2005, phong trào dân chủ trong nước cùng các giáo hội tôn giáo lâu nay đã yêu cầu chính quyền Việt Nam phải có đối thoại một cách hoà bình, bình đẳng, văn minh, nhưng không được chấp nhận.

Sau hơn hai tháng chữa trị hai trọng bệnh ung thư tiền liệt tuyến tại Hoa Kỳ, ông Hoàng Minh Chính đã trở về Việt Nam hôm 13.11. 2005.

Kể từ đó, các hoạt động của ông chỉ còn giới hạn vào việc đưa ra các tuyên bố, chẳng hạn như khôi phục lại đảng Dân chủ mà có thời ông là Tổng thư ký, nhưng với tên gọi mới là đảng Dân chủ XXI.

Nhưng, vì sức khoẻ ngày một yếu và các biện pháp hạn chế của nhà chức trách, khó có thể thấy tác động rộng ra ngoài giới bất đồng chính trị trong các hoạt động đảng của ông Hoàng Minh Chính.

Tuy thế, theo bác sĩ Nguyễn Xuân Ngãi, chuyến đi của ông Hoàng Minh Chính sang Hoa Kỳ đã có tác dụng "làm nổi lên rất nhiều hoạt động, đảng phái vì dân chủ ngay tại Việt Nam" trong năm 2006.

Bản thân ông Chính đã trở thành uy tín hàng đầu cho giới đòi dân chủ và phản đối mô hình một đảng ở trong nước.

Nhưng kể từ đó đến nay, bối cảnh chính trị Việt Nam đã thay đổi nhiều và các thách thức mới như tư cách hội viên WTO, vai trò quốc tế của Việt Nam có vẻ như đang đặt ra các câu hỏi quan trọng cho cả đảng cầm quyền và những nhà bất đồng chính kiến, trong đó có ông Hoàng Minh Chính và di sản của ông.

Xin đọc thêm bài về ông Hoàng Minh Chính ở đường dẫn bên tay phải. Cuộc phỏng vấn với BS Nguyễn Xuân Ngãi được phát về Việt Nam trên đài BBC, làn sóng AM1503, sóng ngắn 25, 41 và 49 mét trong buổi phát thanh 21:30-22:00 giờ Hà Nội.