Nhiều công ty Mỹ cảm thấy hấp dẫn khi đầu tư vào Việt Nam

Đó là nhận định của Harold Meyerson trong bài "Vì sao chúng ta vào Việt Nam?" (Why Were We in Vietnam?) trên báo Washington Post 9/07.

So với Trung Quốc, nơi trong năm ngoái giá nhân công trong các nhà máy lắp ráp vốn nước ngoài tăng 10% thì nhân công ở Việt Nam vẫn còn đầy tính cạnh tranh.

Tuy thế, tác giả bài báo tự hỏi vì sao doanh nghiệp Mỹ lại chọn Việt Nam mà không phải Thái Lan, nơi giá nhân công cũng thấp tương tự?

Lý do, như Harold Meyerson nói, chính là chính trị ổn định.

Laurence Shu, giám đốc tài chính của nhà sản xuất vải bông Texhong đóng ở Thượng Hải được trích lời nói rằng nhiều giám đốc điều hành châu Á và Mỹ tuy không nói trắng ra nhưng thấy rằng sự ổn định chính trị là quan trọng.

Việt Nam cũng như Trung Quốc không có nghiệp đoàn độc lập, không có tự do ngôn luận, tự do bầu cử và cũng chẳng có sự thay đổi quá mức trong chính sách kinh tế của chính phủ.

Doanh nghiệp Mỹ, theo quan điểm này, lại "ưa thích đầu tư ở nước Việt Nam cộng sản hơn ở nước Philippines dân chủ".

Tức là một nước Việt Nam cộng sản như hiện nay là môi trường đầu tư tốt hơn một nước Việt Nam dân chủ nhưng ít kỷ luật, nhiều rối loạn hơn.

Tất nhiên, đây chỉ là một luận điểm được tác giả trình bày lại chứ không phải ý kiến của riêng ông.

Món nợ quá khứ

Trái lại, Meyerson đặt câu hỏi về món nợ của nước Mỹ hôm nay đối với 58 nghìn quân nhân, cả nam và nữ đã bị giết trong cuộc chiến Việt Nam.

Ông đặt câu hỏi người ta sẽ giải thích thế nào về mặt đạo đức với hương hồn của họ, và với thân nhân họ về lý do Hoa Kỳ nay quay lại đầu tư vào một nước cộng sản.

Tất nhiên, người Mỹ có thể lý luận rằng bằng việc đầu tư vào nước Việt Nam cộng sản, Hoa Kỳ thúc đẩy nước này tiến gần đến dân chủ hơn.

Nhưng theo ông, kinh nghiệm Trung Quốc cho thấy đồng tiền đầu tư chỉ làm chế độ độc tài mạnh thêm.

Doanh nhân Mỹ, được sự hỗ trợ của chính phủ Hoa Kỳ, thấy vấn đề với chế độ cộng sản ngày xưa không phải chỉ là vì nó phản dân chủ, mà vì nó chống tư bản   Harold Meyerson

Trên thực tế, Harold Meyerson viết:

"Doanh nhân Mỹ, được sự hỗ trợ của chính phủ Hoa Kỳ, thấy rằng vấn đề với chế độ cộng sản ngày xưa không phải chỉ là vì nó phản dân chủ, mà vì nó chống tư bản,"

Nhưng trong trường hợp Việt Nam, khi chế độ cộng sản hội nhập toàn cầu không còn chống tư bản nữa thì sự phản đối dân chủ của nó với họ "hóa ra lại là điểm tốt".

Nhắc lại sự tham chiến của quân Mỹ ngày trước tại Việt Nam nhân danh tự do, dân chủ, Meyerson cho rằng nay thì:

"Hệ quả của việc đưa hàng triệu nhân công giá rẻ vào hệ thống toàn cầu, những người bị kẹp giữa sự luân chuyển tư bản và sự áp bức kiểu cộng sản cũng làm tổn hại cho đồng lương của chính những công nhân ở các nước dân chủ,"

Hơn nữa, trong quá trình đó, "Hoa Kỳ cũng chẳng có chiến lược tầm vóc quốc gia gì để tăng số việc làm ở chính nước mình."

Điều này nhắc đến quan điểm của nhiều giới tại Âu Mỹ rằng việc chuyển các cơ sở làm ăn sang châu Á chỉ khiến người lao động chính quốc thiệt thòi.

Cuối cùng, tác giả viết một cách chua cay rằng có thể dán mảnh giấy nhỏ lên bức tường tưởng niệm cuộc chiến Việt Nam với dòng chữ "Xin lỗi các bạn nhé"(guys -- sorry 'bout that).