Hạ viện Mỹ công bố hai điều khoản luận tội Trump

Ủy ban Tư pháp Hạ viện Hoa Kỳ, do đảng Dân chủ kiểm soát, đã công bố 2 điều khoản luận tội Tổng thống Donald Trump. Đây là một bước tiến quan trọng trong quá trình luận tội.

Điều khoản đầu tiên do người đứng đầu ủy ban, ông Jerry Nadler, cáo buộc ông Trump lạm quyền. Còn điều khoản thứ hai cáo buộc ông cản trở Quốc hội.

Tổng thống Trump được cho là đã từ chối viện trợ cho Ukraine vì lý do chính trị trong nước.

Chủ tịch Hạ viện Mỹ: "Dư luận ủng hộ điều tra luận tội Trump"

Điều tra luận tội Trump: những 'kịch bản' khả dĩ

Ông Trump thúc giục Thượng viện sớm tổ chức phiên xử luận tội.

"Tổng thống muốn được phán xét", phát ngôn nhân Nhà Trắng Hogan Gidley nói với BBC News.

Ông Trump khẳng định ông "không làm gì sai" và nói rằng quá trình luận tội là "điên rồ."

Nếu Ủy ban Tư pháp của Hạ viện bỏ phiếu phê chuẩn các điều khoản luận tội vào cuối tuần này thì chúng sẽ được chuyển lên cho toàn thể Hạ viện bỏ phiếu.

Và nếu Hạ viện, hiện do đảng Dân chủ kiểm soát, thông qua các điều khoản này, thì một phiên luận tội tại Thượng viện, hiện do đảng Cộng hòa nắm giữ, sẽ diễn ra, có thể vào đầu tháng Giêng.

Quá trình luận tội được khởi động sau khi một người nặc danh tố giác trước Quốc hội vào tháng 9 về cuộc điện đàm tháng 7 của ông Trump với tổng thống Ukraine.

Phân tích của Jon Sopel, biên tập viên Bắc Mỹ

Chúng ta biết rằng việc luận tội sẽ xảy ra. Bên cạnh một vài đề tài nhỏ khác, luận tội dường như là chủ đề duy nhất mà tôi viết trong vài tháng qua.

Tuy nhiên, khi Chủ tịch Ủy ban Tư pháp cáo buộc tổng thống "các tội nặng và nhẹ," nó vẫn khiến những sợi tóc sau gáy tôi dựng đứng. Dẫu chính trường hiện giờ có đủ những âm thanh và cuồng nộ, đây vẫn không phải là chuyện xảy ra hàng ngày.

Nếu Hạ viện bỏ phiếu luận tội, thì cùng với Andrew Johnson (1868) và Bill Clinton (1998), ông Donald J. Trump sẽ gia nhập danh sách những tổng thống bị trừng phạt theo cách này kể từ khi nước Mỹ độc lập.

Nhưng hãy dành điều đó cho những cuốn sách lịch sử. Còn những gì xảy ra tiếp theo sau chuyện đó mới là vấn đề. Liệu đây có sẽ là đòn đau giáng vào giấc mơ nhiệm kỳ thứ hai của ông Donald Trump, hay dân Mỹ sẽ coi đây là một đón tấn công chính trị chống lại tổng thống của họ?

Nói thì là luận tội để bảo vệ Hiến pháp, nhưng chúng ta cũng không nên ngây thơ dễ tin quá. Rõ ràng cũng có những tính toán chính trị trong việc luận tội nữa.

Chính xác thì ông Trump bị cáo buộc gì?

Biden: 'Trump đã tự kết án mình'

Luận tội Trump: Đảng Dân chủ chuẩn bị bỏ phiếu chính thức

Trung tá Mỹ khai là đã cảnh báo về cuộc gọi Ukraine

Ông Trump bị cáo buộc đã phạm "high crimes and misdemeanors" (trọng tội và tội nhẹ - một thuật từ của Hiến pháp Hoa Kỳ) với hai tội danh được ông Nadler nêu ra:

-Thứ nhất, ông đã sử dụng quyền lực của cơ quan công quyền để "mưu cầu lợi ích cá nhân không phù hợp, trong khi phớt lờ hoặc làm tổn hại lợi ích quốc gia", bằng cách gây áp lực buộc Ukraine phải can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2020.

-Thứ hai, "khi bị phát hiện, khi Hạ viện điều tra và mở một cuộc điều tra luận tội, Tổng thống Trump đã nhất quyết và rõ ràng chống lại các thủ tục điều tra luận tội một cách bừa bãi mà trước giờ chưa từng thấy", và qua đó cản trở Quốc hội.

Các cáo buộc được nêu chi tiết trong báo cáo của Ủy ban Tư pháp.

Ông Trump cho là ''mình đứng trên luật pháp," ông Nadler nói. "Chúng ta phải khẳng định rõ rằng, không ai, kể cả tổng thống, đứng trên luật pháp."

Trong cuộc điện đàm với nhà lãnh đạo Ukraine hồi tháng 7, ông Trump cho thấy đã ràng buộc sự hỗ trợ của quân đội Mỹ cho Ukraine với việc nước này phải tiến hành các cuộc điều tra vốn có thể giúp ông về mặt chính trị.

Để đổi lại cho việc Ukraine tiến hành điều tra, theo đảng Dân chủ, ông Trump đã đưa ra hai thứ để thương lượng - 400 triệu đôla viện trợ quân sự đã được Quốc hội phân bổ và một cuộc gặp gỡ tại Nhà Trắng với Tổng thống Volodymyr Zelensky.

Đảng Dân chủ cho rằng, áp lực này đối với một đồng minh của Hoa Kỳ cấu thành sự lạm quyền.

Cuộc điều tra đầu tiên mà ông Trump muốn từ Ukraine là nhắm vào cựu Phó Tổng thống Joe Biden - đối thủ chính trị nặng ký của ông Trump thuộc đảng Dân chủ- và con trai ông, Hunter. Hunter Biden tham gia Hội đồng Quản trị một công ty năng lượng Ucraina khi ông Biden còn là đương kim Phó Tổng thống cho ông Barack Obama.

Yêu cầu thứ hai của ông Trump là Ukraine nên cố gắng chứng thực một thuyết âm mưu rằng, Ukraine, chứ không phải là Nga, đã can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vừa qua. Giả thuyết này vốn đã được đưa bác bỏ rộng rãi và các cơ quan tình báo Hoa Kỳ nhất trí cho rằng, Moscow đứng sau vụ tin tặc xâm nhập vào hệ thống email của Đảng Dân chủ năm 2016.

Hồ sơ luận tội mạnh đến đâu?

Ý kiến bênh và chống việc luận tội Trump

Luận tội và phế truất Tổng thống Trump: Dễ hay khó?

Tổng thống Trump đã tấn công trước thông tin về các cáo buộc, tuyên bố một lần nữa trên Twitter rằng đây là một "cuộc săn phù thủy."

"Ông Nadler vừa tuyên bố rằng tôi "gây áp lực cho Ukraine can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2020 của chúng ta," ông viết.

"Vô lý, và ông ta biết điều rằng chuyện đó không đúng. Cả Tổng thống và Ngoại trưởng Ukraine đã nói, rất nhiều lần, rằng "KHÔNG CÓ ÁP LỰC." Nadler và phe Dân chủ biết điều này, nhưng lại không thừa nhận!"

Giáo sư luật Jonathan Turley, người đã làm chứng cho Đảng Cộng hòa của ông Trump trước Ủy ban Tư pháp của Hạ viện, nói với BBC rằng: "Vấn đề không nằm ở cơ sở pháp lý cho những vi phạm có thể bị buộc tội mà là hồ sơ chứng cứ.

"Hồ sơ này vẫn chưa đầy đủ và còn mâu thuẫn. Đảng Dân chủ cứ khăng khăng luận tội vào dịp Giáng sinh thay vì xây dựng một hồ sơ nhằm hỗ trợ các cáo buộc như vậy. Đây hiện là cuộc điều tra nhanh nhất, với hồ sơ mỏng nhất, ủng hộ cho tiến trình luận tội ngắn nhất trong lịch sử hiện đại."

Nhưng các chuyên gia về luật hiến pháp khác đã chứng thực cho quá trình luận tội.

Pamela Karlan thuộc Trường Luật Stanford nói: "Quý vị có biết rằng, một vị tổng thống như vậy là lạm dụng chức vụ của mình, phản bội lợi ích quốc gia và cố tình phá huỷ quy trình bầu cử? Tôi tin rằng, hồ sơ đã chứng minh rằng, có những hành vi sai trái ở mức độ như vậy."

Có bao nhiêu tính toán chính trị?

Quốc hội bị phân rẽ theo đảng phái. Đảng Dân chủ cho rằng ông Trump phải chấm dứt việc tái tranh cử vào năm tới, không phải vì lý do chính trị mà vì ông đã phạm trọng tội và tội nhẹ đáng bị luận tội.

Adam Schiff, người giám sát các phiên điều trần của Quốc hội nói rằng, nếu không có hành động gì để chống lại ông Trump ngay từ bây giờ, điều đó có nghĩa là tạo điều kiện cho ông có thể "gian lận thêm lần nữa" vào năm 2020.

Tuy nhiên, người quản lý chiến dịch tranh cử năm 2020 của ông Trump, Brad Parscale, lại cáo buộc rằng đảng Dân chủ đã cố gắng loại bỏ ứng cử viên của đảng Cộng hòa ngay bây giờ chỉ bởi họ không có đối thủ đủ nặng ký để đánh bại ông Trump trong cuộc bầu cử năm tới.

"Người Mỹ không đồng ý với loại tấn công mang tính đảng phái này, nhưng đảng Dân chủ cứ tạo một sân khấu chính trị bởi họ không có một ứng cử viên đủ nặng ký," ông nói.

Việc luận tội sẽ diễn tiến tiếp ra sao?

Luận tội là chặng đầu tiên của một tiến trình gồm hai giai đoạn, để từ đó, Quốc hội có thể bãi nhiệm một tổng thống ra khỏi chức vụ.

Nếu Hạ viện bỏ phiếu thông qua các điều khoản luận tội, Thượng viện sẽ buộc phải tổ chức một phiên tòa.

Một cuộc bỏ phiếu tại Thượng viện đòi hỏi đa số (2/3 thượng nghị sĩ) phải bỏ phiếu thuận cho việc kết án và bãi nhiệm tổng thống. Nhưng trường hợp này có thể sẽ không xảy ra bởi đảng Cộng hoà của ông Trump đang kiểm soát Thượng viện.

Trong lịch sử Hoa Kỳ, chỉ có hai tổng thống - Bill Clinton và Andrew Johnson - bị luận tội, nhưng cả hai đều không bị kết án.

Tổng thống Richard Nixon đã từ chức trước khi ông có thể bị luận tội.