Hội đồng Lập pháp Hong Kong thông qua luật 'ái quốc'

Hong Kong vừa thông qua luật cải cách bầu cử gây tranh cãi, khiến những người mà Trung Quốc coi là "không yêu nước" sẽ không thể nắm giữ các vị trí quyền lực chính trị.

Việc cải cách sẽ cho phép một ban gồm những gương mặt ủng hộ Trung Quốc thẩm tra và lựa chọn ứng viên tranh cử, làm giảm sự hiện diện của phe dân chủ.

Hong Kong đóng băng tài sản của tỷ phú Jimmy Lai

Lãnh đạo an ninh Hong Kong bị bắt trong tiệm massage không phép

Làn sóng dân Hong Kong nhập cư mang gì đến Anh Quốc?

Những người chỉ trích cảnh báo rằng luật này là nhằm loại bỏ toàn bộ phe đối lập khỏi cơ quan lập pháp của thành phố, và cho phép Bắc Kinh thắt chặt quyền kiểm soát Hong Kong..

Đây là biện pháp mới nhất được đưa ra nhằm trấn áp người bất đồng chính kiến tại vùng lãnh thổ từng là thuộc địa của Anh.

Kể từ khi luật cải cách bầu cử được chính quyền Trung Quốc đề xuất hồi tháng Ba, nó đã bị quốc tế lên án rộng rãi, trong đó có Hoa Kỳ, EU và Anh Quốc.

Hôm thứ Năm, dự luật đã được thông qua bởi đa số áp đảo trong cơ quan lập pháp Hong Kong, Hội đồng Lập pháp (LegCo), hiện chủ yếu gồm các nhà lập pháp ủng hộ Bắc Kinh sau khi phe đối lập bỏ đi hàng loạt hồi năm ngoái.

Dự luật sẽ được ký thành luật sớm bởi trưởng quan hành chính của thành phố, bà Carie Lam, người nói rằng ủy ban thẩm tra mới sẽ không phân biệt đối xử dựa trên quan điểm chính trị mà chỉ nhằm loại bỏ những đối tượng 'phi ái quốc'.

Trong suốt năm qua, một lượng ngày càng đông các nhà hoạt động và các chính trị gia thiên dân chủ đã bị bắt giữ theo luật an ninh quốc gia, có hiệu lực từ năm ngoái.

Những thay đổi theo luật mới

Các ứng viên chạy đua vào Hội đồng Lập pháp của Hong Kong nay sẽ do Ủy ban Bầu cử đề cử.

Đây là cơ quan đầy quyền lực, cho đến nay chỉ đảm nhận việc lựa chọn người cho vị trí cao cấp nhất của thành phố, chức trưởng quan hành chính.

Bất kỳ dân biểu, thành viên Ủy ban Bầu cử và ứng viên tương lai nào cho vị trí trưởng quan hành chính nay sẽ đều bị thẩm tra bởi một ủy ban riêng rẽ, khiến cho bất kỳ ai bị coi là chỉ trích Bắc Kinh sẽ đều dễ dàng bị chặn đường.

Cũng có những thay đổi ngay với bản thân LegCo, nhằm làm giảm bớt mức ảnh hưởng của các nghị viên được bầu chọn trực tiếp.

Về số lượng nói chung, số ghế trong Legco sẽ tăng từ 70 lên 90, tuy nhiên số lượng các nghị viên được bầu cử trực tiếp sẽ giảm từ 35 năm xuống còn 20.

40 ghế sẽ được dành cho các nghị viên do Ủy ban Bầu cử lựa chọn, và 30 ghế sẽ được trao cho nghị viên được bầu bởi nhóm có quyền lợi đặc biệt, như giới doanh nhân, ngân hàng và thương mại, là khối vốn có truyền thống ủng hộ Bắc Kinh.

Dư luận nói gì?

Việc giới chức trấn áp phe bất đồng chính kiến đã khiến cho việc tìm hiểu xem người dân Hong Kong thực sự nghĩ gì về việc cải tổ trở nên khó khăn.

Các chính trị gia đối lập - hầu hết đều bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi này - đã phản đối kể từ khi các thay đổi được Bắc Kinh đưa ra hồi tháng Tư.

Các thay đổi này sẽ đẩy Hong Kong "lùi trở lại hay hơn 20 năm", Lo Kin-hei, chủ tịch Đảng Dân chủ đối lập nói với BBC, trong lúc một thành viên khác của đảng cáo buộc Bắc Kinh "chà đạp dân chủ".

Tuy nhiên, Penny Sun, một người có ảnh hưởng trên mạng, nói với BBC rằng bà hoàn toàn ủng hộ những thay đổi này, và rằng "Hong Kong sẽ thịnh vượng và cuộc sống của chúng ta sẽ trở nên ổn định hơn".

Lee Jonghyuk, phó giáo sư tại Đại học Công nghệ Nanyang của Singapore, nói rằng các chủ đề nhạy cảm của cuộc trao đổi sẽ "tàn lụi một cách tự nhiên" trong những điều kiện như vậy.

"Người dân sẽ tự kiểm duyệt bản thân, và đó chính là mục đích," ông nói với BBC.

Diễn biến sự việc

Nơi từng là thuộc địa của Anh Quốc đã được trao trả lại cho Trung Quốc hồi năm 1997 theo mô hình "một quốc gia hai chế độ".

Theo thỏa thuận này, vốn trao cho vùng lãnh thổ quyền tự do mà người dân ở Trung Quốc lục địa không có, Hong Kong có bản hiến pháp mini của riêng mình, và có một quốc hội được bầu chọn thông qua bầu cử.

Các quyền tự do của người dân đã được quy định trong bản hiến pháp mini của Hong Kong - Luật Cơ bản - lẽ ra sẽ được duy trì cho tới năm 2047.

Tuy nhiên, do lo sợ rằng mô hình này đang dần bị xói mòn, đã có các cuộc biểu tình đòi dân chủ rầm rộ nổ ra tại Hong Kong hồi năm 2019.

Một số cuộc biểu tình đã biến thành bạo lực và hồi năm ngoái Bắc Kinh thông qua luật an ninh quốc gia gây tranh cãi.

Theo luật này, quyền tự trị của Hong Kong bị giảm bớt, và việc trừng phạt những người biểu tình trở nên dễ dàng hơn.

Hồi tháng Ba năm nay, nghị quyết "những người ái quốc quản trị Hong Kong" được thông qua tại Trung Hoa đại lục.

Những thay đổi này diễn ra hàng tháng sau khi có nhiều nhà luật pháp đối lập bị tước tư cách nghị viên, sự kiện dẫn tới việc toàn bộ phe đối lập trong LegCo từ chức.

Nếu như tới đây, quyền phủ quyết được áp dụng khiến cho những người chỉ trích không thể tham gia vào Hội đồng Lập pháp thì những vụ mất mặt công khai như thế sẽ hầu như không xảy ra nữa.

Kỳ bầu cử đầu tiên các đại diện tham gia LegCo kể từ khi có những thay đổi mới nhất này sẽ được tổ chức vào tháng Mười Hai.