Dự án 'Khải hoàn môn Trump' của Nhà Trắng là gì?

Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn xây dựng một Khải hoàn môn đối diện Đài tưởng niệm Lincoln ở Washington DC. Đây là nỗ lực mới nhất của ông nhằm thay đổi diện mạo thủ đô theo phong cách của mình.

Công trình được gọi là Khải hoàn môn Trump (Arc de Trump - gần giống Arc de Triomphe, tức Khải hoàn môn ở Paris, Pháp) nhằm kỷ niệm 250 năm thành lập đất nước vào năm 2026 và được cho là do các doanh nhân ủng hộ tổng thống tài trợ.

Là một nhà phát triển bất động sản, ông Trump đã hé lộ kế hoạch vào tuần trước về các bản vẽ phác thảo công trình được trình bày trong một cuộc họp tại Phòng Bầu dục.

Các dự án khác trong nhiệm kỳ thứ hai của ông bao gồm việc tân trang lại Nhà Trắng, lát đá trên Vườn hồng và xây dựng một phòng khiêu vũ trị giá 250 triệu đô la, cũng như việc dọn dẹp các khu cắm trại của người vô gia cư trên khắp thủ đô.

Ông Trump muốn xây gì?

Việc một tổng thống hoặc đệ nhất phu nhân đương nhiệm nâng cấp Nhà Trắng không phải là điều bất thường, nhưng ông Trump dường như đang hướng đến một sự phát triển xa hơn và được nhiều người biết đến hơn với công trình tưởng niệm mới.

Tổng thống muốn cổng vòm được xây dựng dựa trên Khải hoàn môn ở Paris, Pháp, và để chào đón mọi người khi từ Nghĩa trang Quốc gia Arlington đi vào thủ đô qua Cầu Tưởng niệm.

"Mỗi khi có ai đi qua cây cầu tuyệt đẹp đó đến Đài tưởng niệm Lincoln, họ thực sự nói rằng đáng lẽ phải có cái gì đó ở đây. Chúng tôi có các phiên bản của công trình... Đây chỉ là mô hình," ông Trump nói với các nhà tài trợ vào tối 15/10 khi đề cập đến một khu đất hình tròn, đầy cỏ ở cuối cây cầu.

Tại một bữa tối nhằm mục đích công bố kế hoạch về phòng khiêu vũ, ông Trump cho biết có ba phiên bản cổng chào - nhỏ, vừa và lớn - nhưng ông thích phiên bản lớn hơn cả.

Ông Trump cho biết dự án phòng khiêu vũ đã được "tài trợ đầy đủ" và một phần số tiền còn lại sẽ được sử dụng để tài trợ cho cổng vòm.

Hiện vẫn chưa rõ khi nào việc xây dựng sẽ bắt đầu hoặc chi phí là bao nhiêu.

Tuần trước, ông Trump đã trưng bày bản vẽ công trình trên Bàn Resolute, trong đó có bản đồ Cầu Tưởng niệm, bao gồm cả bản sao của Đài tưởng niệm Lincoln. Một mô hình cổng vòm do ông đề xuất đã được đặt ở phía sông Potomac thuộc bang Virginia.

Hôm 11/10, ông Trump đã đăng tải trên Truth Social hình ảnh minh họa về bản thiết kế do kiến ​​trúc sư Nicolas Leo Charbonneau của Harrison Design vẽ.

Charbonneau, một đối tác tại Harrison Design, đã đăng một bản vẽ màu nước về đề xuất này lên mạng xã hội vào ngày 4/9, với dòng chữ: "Nước Mỹ cần một khải hoàn môn!"

Công trình được xây dựng ở đâu và mất bao lâu?

Các kế hoạch xây dựng cổng chào được Tổng thống Trump đề xuất vẫn đang dần được hình thành, nhưng dự kiến sẽ được đặt tại một khu đất liên bang bên kia Sông Potomac, nằm trong ranh giới thủ đô.

Việc xây một đài tưởng niệm tại Washington DC là một quá trình phức tạp do vị thế đặc biệt của khu vực này là thủ đô quốc gia, theo Tiến sĩ Christine Henry, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di sản tại Đại học Mary Washington.

Các công trình tưởng niệm mới thường phải được Quốc hội phê duyệt trong kế hoạch gồm 24 bước do Ủy ban Quy hoạch Thủ đô Quốc gia (NCPC) xây dựng. NCPC sẽ phê duyệt thiết kế cùng với Ủy ban Mỹ thuật (CFA).

Luật Liên bang cấm xây dựng mới trên khu National Mall, vốn là vị trí đắc địa và được thèm muốn nhất để đặt các công trình kỷ niệm.

Ông Preston Bryant, cựu chủ tịch NCPC, cho hay mình thường xuyên nhận được yêu cầu từ các tổ chức muốn xây dựng đài tưởng niệm trên National Mall.

"National Mall ngày càng đông đúc và không đủ chỗ để đáp ứng tất cả những ai muốn có một đài tưởng niệm ở đó, kế bên hay gần đó," ông nói với BBC.

Quốc hội từng đưa ra một ngoại lệ đáng chú ý vào năm 2003 khi dành đất xây Bảo tàng Lịch sử và Văn hóa Người Mỹ gốc Phi Quốc gia, khai trương năm 2016.

Vị trí mà ông Trump nhắm đến dường như là một khu vực được chỉ định cho phép xây dựng đài tưởng niệm mới, nhưng chỉ khi công trình đó có "ý nghĩa lịch sử nổi bật và lâu dài đối với Hợp chủng quốc Hoa Kỳ".

Tuy nhiên, việc xây một đài tưởng niệm mới thường mất nhiều năm và khó có thể hoàn thành trước dịp kỷ niệm 250 năm lập quốc.

"Phải xem xét tác động môi trường của bất cứ công trình nào, cũng như tất cả các vấn đề về mỹ thuật và kỹ thuật. Do đó, quy trình thiết kế một đài tưởng niệm mới thường mất vài năm," Tiến sĩ Henry giải thích.

Theo ông Bryant, riêng quy trình phê duyệt cũng sẽ mất ít nhất một năm.

"Nếu luật liên bang được tuân thủ và thiết kế phải trải qua quy trình xem xét, phê duyệt của NCPC và CFA, sau đó mới đến thi công, tôi thấy rất khó đối với việc cổng chào này có thể được thiết kế, phê duyệt và xây dựng xong trước ngày 4 tháng 7 năm sau."

Về vấn đề tài trợ, nhà tài trợ của một đài tưởng niệm được phê duyệt phải tự huy động vốn và luật liên bang cấm sử dụng ngân sách chính phủ cho các mục đích này. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng được tuân thủ.

Vào năm 2005, Quốc hội đã phê duyệt 10 triệu USD cho Đài tưởng niệm Martin Luther King Jr. để bổ sung vào khoản tiền đã được quyên góp từ tư nhân, theo một báo cáo năm 2023 từ Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội.

Những kế hoạch cải tạo khác của Trump là gì?

Theo Axios, ông Trump đã cho xây dựng mô hình và sa bàn 3D cho các dự án khác mà ông đang cân nhắc, đồng thời chỉ đạo cả cách thức và vị trí lắp đặt sàn lát đá cẩm thạch mới trong Nhà Trắng.

Ông cũng từng dẫn các nhà lãnh đạo thế giới, gồm Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và phái đoàn các nhà lập pháp Florida, đi thăm Nhà Trắng để giới thiệu những thay đổi của mình. Một số thay đổi này phản ánh tính thẩm mỹ của dinh thự Mar-a-Lago ở Florida của ông.

Ông đã công bố một "Đại lộ Danh vọng Tổng thống" vào tháng Chín dọc theo hàng cột hiên cánh Tây, trưng bày chân dung của ông và 44 vị tổng thống khác trong những chiếc khung vàng trên bức tường ngoại thất màu trắng.

Thay vì treo ảnh của cựu Tổng thống Joe Biden, ông Trump lại thay bằng bức ảnh chụp một chiếc bút tự động ký đang ký tên ông Biden. Hành động này dường như ngụ ý đến tuyên bố của ông Trump rằng việc ông Biden sử dụng bút ký tự động là dấu hiệu của sự sa sút ở cuối nhiệm kỳ tổng thống, mặc dù đây là một dụng cụ thường được các tổng thống Mỹ sử dụng.

Giới phê bình, trong đó một tác giả khách mời của tờ New York Times, đã gọi việc tái thiết Phòng Bầu dục của ông là "Một cơn ác mộng phong cách Rococo mạ vàng".

Nhà Trắng đã không phản hồi ngay lập tức yêu cầu bình luận thêm của BBC vào hôm 15/10.