Ông Zelensky: Vấn đề lãnh thổ Ukraine là 'khó khăn nhất' trong hòa đàm

Tổng thống Zelensky cho hay ưu tiên của Kyiv trong các cuộc đàm phán hòa bình nhằm chấm dứt chiến tranh với Nga là duy trì chủ quyền của Ukraine và đảm bảo an ninh vững chắc.

Ông Zelensky nói rằng "vấn đề lãnh thổ là khó khăn nhất", khi Nga tiếp tục yêu cầu Ukraine từ bỏ các khu vực ở miền đông Donbas mà họ vẫn đang chiếm giữ - điều mà Kyiv khẳng định sẽ không bao giờ thực hiện.

Phát biểu của ông Zelensky được đưa ra sau cuộc gặp với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại Paris, nơi Tổng thống Ukraine tham gia cuộc điện đàm với các nhà lãnh đạo châu Âu bao gồm Anh, Đức, Ba Lan và Ý.

Trong khi đó, các nhà đàm phán Ukraine và Mỹ đã kết thúc hai ngày họp tại Florida trong nỗ lực chỉnh sửa bản kế hoạch hòa bình được coi là có lợi cho Nga.

Nhà Trắng đã thể hiện một giọng điệu tích cực về các cuộc đàm phán hôm 1/12, với việc Thư ký Báo chí Karoline Leavitt cho biết chính quyền "cảm thấy rất lạc quan" về việc đạt được một thỏa thuận chấm dứt chiến tranh.

Ông Zelensky tỏ ra thận trọng hơn, đăng trên X rằng các cuộc đàm phán "rất mang tính xây dựng" nhưng vẫn còn "một số vấn đề khó khăn cần được giải quyết".

Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff, người đã tham dự các cuộc đàm phán với phái đoàn Ukraine, đang trên đường đến Nga, nơi ông sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin vào ngày 2/12. Cuộc gặp còn có sự tham gia của con rể và cố vấn của Tổng thống Trump, Jared Kushner.

Ông Witkoff đã trao đổi với các ông Zelensky, Macron, trưởng đoàn đàm phán Ukraine Rustem Umerov và Thủ tướng Anh Keir Starmer, dự kiến ​​sẽ chuyển tiếp kết quả của các cuộc thảo luận tới ông Putin.

Tuần trước, ông Putin thông tin một dự thảo kế hoạch hòa bình đã được phía Mỹ trao cho Nga và kế hoạch này có thể trở thành "cơ sở" cho một thỏa thuận trong tương lai nhằm chấm dứt chiến tranh.

Bản dự thảo kế hoạch hòa bình ban đầu giữa Mỹ và Nga được công bố vào tháng 11 đã khiến cho Kyiv và khắp châu Âu bàng hoàng.

Ngoài việc thiên về các yêu cầu của Moscow, bản dự thảo đó còn quy định cách thức đầu tư số tài sản trị giá hàng tỷ đô la của Nga hiện đang bị đóng băng tại các tổ chức tài chính châu Âu và quy định các điều khoản về việc Kyiv tiếp cận thị trường EU.

Tuy nhiên, ông Macron khẳng định hiện tại "chưa có kế hoạch hòa bình hoàn thiện nào đáng kể". Ông cũng nhấn mạnh rằng bất kỳ đề xuất nào như vậy chỉ có thể được thực hiện với sự tham gia của Ukraine và châu Âu.

Các nhà lãnh đạo châu Âu đã tranh nhau để có được một vị trí tại bàn đàm phán kể từ khi kế hoạch hòa bình bị rò rỉ, cũng như đã thúc giục Mỹ đưa họ vào quá trình soạn thảo bất kỳ thỏa thuận nào trong tương lai.

Ông Macron nói rằng vấn đề lãnh thổ "chỉ có thể do Tổng thống Zelensky quyết định" và chỉ ra rằng các vấn đề về tài sản bị đóng băng của Nga, bảo đảm an ninh và gia nhập EU cần phải có sự tham gia của các quốc gia châu Âu.

Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Pháp cũng ca ngợi những nỗ lực của chính quyền Donald Trump nhằm chấm dứt xung đột, vốn bắt đầu từ năm 2014 với việc Nga sáp nhập Crimea bất hợp pháp và sau đó là cuộc xâm lược toàn diện Ukraine vào năm 2022.

"Giờ đây, chúng ta đang chờ đợi câu trả lời từ phía Nga: liệu họ đã sẵn sàng ngừng chiến và lập lại hòa bình chưa? Tôi muốn chỉ ra rằng người Nga đã nói không ba, bốn lần rồi. Do đó, họ dường như chẳng có gì phải vội", ông nói thêm.

Trong suốt năm qua, Moscow dường như đã tham gia vào các nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm chấm dứt chiến tranh hoặc thảo luận về lệnh ngừng bắn, nhưng một số yêu cầu của họ trực tiếp đi ngược chủ quyền của Ukraine và bị Kyiv coi là không thể chấp nhận được.

Trong khi lãnh thổ là điểm mấu chốt tạo ra thế bế tắc, vấn đề đảm bảo an ninh cho Kyiv còn gây tranh cãi.

Kyiv và các đối tác châu Âu mong muốn Ukraine được đảm bảo an ninh - chẳng hạn như tư cách thành viên NATO - để bảo vệ nước này khỏi bị tấn công một lần nữa.

Nhưng Nga kịch liệt phản đối điều này và ông Trump cũng đã loại trừ khả năng cho phép Ukraine tham gia liên minh quân sự này.

Bên ngoài bàn đàm phán, chiến tranh vẫn tiếp diễn.

Sáng 1/12, một cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga vào thành phố Dnipro, miền đông Ukraine, đã khiến bốn người thiệt mạng và 40 người bị thương, theo chính quyền nước này.

Các báo cáo chưa được xác nhận cho biết một tên lửa đạn đạo đã được sử dụng trong vụ tấn công.

Các video được chia sẻ trực tuyến cho thấy một vụ nổ lớn xảy ra bên lề đường cao tốc và truyền thông địa phương đưa tin một tòa nhà văn phòng, ô tô và cửa hàng đã bị đánh trúng hoặc hư hại nặng nề.

"Chúng tôi đang nỗ lực dốc toàn lực để chấm dứt cuộc chiến này và chấm dứt theo cách đàng hoàng," ông Zelensky phát biểu tại Paris.

"Nga phải chấm dứt cuộc chiến mà họ đã khơi mào, đó là cuộc chiến do họ gây ra và họ phải tìm cách chấm dứt."

Nỗ lực ngoại giao mới nhất diễn ra trong bối cảnh ông Zelensky đang sa lầy trong một vụ bê bối tham nhũng nghiêm trọng.

Chánh văn phòng của ông Zelensky, Andriy Yermak, đồng thời là trưởng phái đoàn Ukraine tại các cuộc hòa đàm phán, đã từ chức vào ngày 28/11 sau khi nhà riêng của ông bị các nhà điều tra chống tham nhũng đột kích - mặc dù ông chưa bị cáo buộc có hành vi sai trái. Hai bộ trưởng trong nội các cũng đã bị sa thải.

Vào hôm 30/11, ông Trump nói với các phóng viên trên chuyên cơ Air Force One rằng Ukraine đang gặp "một số vấn đề nhỏ khó khăn", ám chỉ đến vụ bê bối, đồng thời nhắc lại quan điểm của ông rằng cả Nga và Ukraine đều muốn chấm dứt chiến tranh.