Công nghiệp quần jean Mỹ bất mãn vì thương mại tự do
- Tác giả, Zoe Thomas
- Vai trò, Phóng viên kinh doanh, Georgia
Monte Galbraith đã làm trong ngành dệt quần jean từ khi ông còn thiếu niên. Người sành sỏi 40 năm trong ngành này tuyên bố rằng thuốc nhuộm màu xanh của quần jean đã ngấm vào máu ông.
Giống như những người khác ở Columbus, bang Georgia, ông Galbraith đã nối gót cha ông bước vào nhà máy dệt quần jean.
Nhưng không giống như hầu hết người khác, ông vẫn còn đeo đuổi ngành dệt.
Columbus đã từng là cái nôi của chín nhà máy dệt, sử dụng ước khoảng 20.000 nhân công. Có khoảng hơn chục nhà máy dệt quần jean khắp nước Mỹ. Bây giờ chỉ còn lại ba.
Ông Galbraith nói: "Ngành công nghiệp dệt hiện nay ở nước Mỹ chỉ còn là cái bóng của thuở trước".
Sự kiên quyết của ông Trump về mậu dịch
Nền kinh tế toàn cầu hoá được dẫn chứng như là nguyên nhân chính trong việc đóng cửa hầu hết các nhà máy dệt ở Columbus.
Nhưng người dân địa phương cho rằng một thủ phạm chính trong việc sụp đổ của ngành vải quần jean ở đất Mỹ là Hiệp ước tự do mậu dịch Bắc Mỹ ký năm 1994 (Nafta).
Nhiều người cho là tự do mậu dịch đã buộc các nhà sản xuất ở Mỹ phải tìm chỗ khác rẻ hơn hoặc cắt giảm giá thành do sự cạnh tranh của các đối thủ ở các nước khác. Họ buộc phải bỏ lại công nhân và các cộng đồng dân cư tự xoay sở trong hai thập niên sau.
Sự tức giận về những mất mát đã xảy ra là một động lực trong cuộc vận động tranh cử tổng thống của ông Trump. Hết buổi diễn thuyết này đến buổi diễn thuyết khác ông Trump đã lên án các công ty Mỹ đem các hãng xưởng ra nước ngoài chẳng hạn như sang Mexico. Ông Trump hứa với cử tri ông sẽ thương thảo lại hiệp ước Nafta.
Sự hùng biện đó đã gây được sự hưởng ứng ở những cử tri như ông Galbraith những người đang phải vật lộn với những hậu quả của các hiệp định mậu dịch tự do.
Ông Galbraith phát biểu rằng:" Tôi nghĩ rằng lý do tại sao mà ông Trump lại thu hút được sự quan tâm, đặc biệt sự quan tâm của tôi, đó là vì sự kiên quyết của ông về mậu dịch".
"Ông đã chọn vấn đề Nafta- và Hiệp ước tự do mậu dịch bắc Mỹ đích thị đã thay đổi hoàn toàn các ngành công nghiệp ở xứ sở này."
Các nhà kinh tế cành báo rằng đề nghị của Trump rằng sẽ áp dụng biểu thuế quan vào các đối tác làm ăn lớn nhất với nước Mỹ sẽ dẫn đến cuộc chiến mậu dịch.
Nhưng đối với những người mất việc hay những nhà sản xuất đang xoay sở để cạnh tranh được với các loại hàng hoá giá rẻ hơn, thì thông điệp của ông Trump về việc nước Mỹ sẽ kiên quyết chống trả những áp lực của nền kinh tế toàn cầu sẽ được hoan nghênh.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Sự sa sút của ngành dệt vải quần jean
Nafta không chỉ ảnh hường đến ngành dệt; toàn đất Mỹ, các nhà máy sản xuất khác từ giày da đến sản xuất xe hơi bắt đầu đóng cửa.
Jimmy Yancy, người đang làm ở phòng thương mại thành phố Columbus, nói rằng nơi này quá lệ thuộc vào một ngành sản xuất.
Bắt đầu lại từ thập niên 70, Columbus đã bắt đầu đang dạ hoá nền kinh tế của mình, tuy nhiên người dân không ngờ sự mất mát do Hiệp ước tự do mậu dịch Bắc Mỹ lại quá lớn như vậy.
Vào năm 1996 mức sử dụng nhân công trong ngành dệt ở bang Georgia chỉ còn phân nửa so với thời điểm thịnh nhất của ngành dệt ở thập niên 50.
Ông Yancy phát biểu rằng: "Tôi thiết nghĩ ở vào thời thế ở thế kỷ 21 thì chúng ta sẽ phải chung sống với nền kinh tế toàn cầu, và chúng ta sẽ phải làm ăn, buôn bán với các quốc gia khác."
"Vì thế chúng ta sẽ phải tìm ra cách nào để chúng ta sống còn và phát triển trong môi trường đó."
Đó cũng là thông điệp được ứng viên đảng dân chủ bà Hillary Clinton đề cao nhiệt liệt.
Trong quá khứ, bà đã ủng hộ các hiệp định mậu dịch tự do. Bà đã kêu gọi mở rộng thêm các biên giới buôn bán. Bà đã tán thành Hiệp ước đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) trong lúc nó đang được bàn thảo.
Nay bà lại nói bà sẽ không ủng hộ TPP ở nguyên trạng như lúc này, tuy thế bà lại muốn nước Mỹ vẫn đóng một vai trò quan yếu trong nền kinh tế toàn cầu.
Các cộng đồng đang thay đổi
Kimberley Oates Glover đã có những trải nghiệm trực tiếp về tác động của nền kinh tế Mỹ với sự cạnh tranh toàn cầu.
Cô bắt đầu làm việc lau chùi bán thời gian cho công ty dệt quần jean Swift Denim lúc mới 16 tuổi, và dần dà leo lên chức nhân viên văn phòng, nhưng năm 1990 cô bị sa thải khi việc kinh doanh của công ty không phát đạt.
Nay cô đang là chuyên viên phân tích hoạt động cho TSYS, một công ty lo về việc xúc tiến thanh toán tiền bằng thẻ tín dụng.
Cô nói: "Trước đây, Columbus được biết đến như là thủ phủ của ngành dệt. Nay chúng tôi có rất nhiều công việc liên quan đến kỹ thuật. Tôi gọi đó là những nhà máy dệt hiện đại vì đám trẻ ở trung học bây giớ muốn được làm một trong những công việc đó."
Cô Oates Glover đã chứng kiến Columbus thay đổi từ một thành phố ngành dệt, tới một nơi loay hoay để sống còn và nay là một nơi đặt các trung tâm xử lí thông tin.
Vài người bạn cũ của cô cũng tìm được công việc ở chỗ cô- công ty TSYS, tuy nhiên cô nói họ cũng như cô cảm thấy thiếu tình đồng chí như lúc họ còn làm trong nhà máy dệt.
Cô tiếp lời: "Không còn như trước nữa. Bạn bị chôn chặt trong những vách ngăn. Bạn chỉ có thể thụi vào chỗ này, chỗ nọ. Ở nhà máy dệt thì khác- hoạt động chân tay nhiều hơn và thật vậy bạn đi loanh quanh và nhìn thấy mọi người."
Công ty Swift trả tiền học phí ở trường Cao Đẳng dạy nghề cho cô. Tuy nhiên nhiều công nhân lớn tuổi đã không theo nổi những khoá đào tạo lại để tìm việc trong nền kinh tế hiện đại ở Columbus. Và họ buộc phải làm những công việc với mức thù lao tính giờ kém cỏi tại những chỗ như Wal-mart chẳng hạn.
Cô Oates Glover không có ý định bỏ phiếu cho ông Trump vì cô nghĩ ông ta không có khí phách cho chức vụ tổng thống. Tuy vậy, giống như nhiều người ở thị trấn này, cô còn hoài nghi về bà Hillary Clinton và về những chính sách của bà đối với công ăn việc làm và nền kinh tế.
Ảnh hưởng của các hiệp định thương mại đã biến đổi nhiều vùng trước đây đã từng là những thành phố trù phú khắp nước Mỹ thành những thành phố không người. Sự lệ thuộc vào một nhà máy duy nhất hay một ngành sản xuất duy nhất đôi khi làm cho các thành phố mất hầu hết các việc làm khi công việc đó được đem ra nước ngoài.
Columbus đã không tới mức thảm hại; khu trung tâm đã được hối sinh, và những xưởng dệt đã biến thành những cao ốc và không gian làm việc cho các nghệ sĩ.
Nhưng không còn nghi ngờ gì lời nói về thương mại của ông Trump đã khuấy động một bộ phận đang lao đao của nước Mỹ muốn chống chọi với sự toàn cầu hoá kinh tế trên toàn thế giới.
