Quản lý 'không phải để nhà nước thuận lợi'

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng vừa có thông điệp nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo quyền tự do kinh doanh của người dân.

Thông điệp trên được ông đưa ra tại phiên họp thường trực chính phủ ngày 19/8 bàn về dự thảo Luật doanh nghiệp và Luật đầu tư sửa đổi, cũng như việc sửa đổi danh mục các ngành, nghề cấm đầu tư, kinh doanh hoặc đầu tư, kinh doanh có điều kiện.

"Quản lý nhà nước không phải là giành thuận lợi cho chúng ta, mà quản lý là để tạo thuận lợi tối đa cho người dân, doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh, làm ăn”, ông được báo Tuổi Trẻ dẫn lời nói.

Thủ tướng Việt Nam cũng nhắc lại quy định trong hiến pháp về quyền tự do kinh doanh, trong đó người dân được quyền tự do thực hiện hoạt động đầu tư, kinh doanh trong tất cả các ngành, nghề mà pháp luật không cấm, báo này cho biết thêm.

Bộ Kế hoạch Đầu tư đã đề xuất giảm con số 51 ngành, nghề, hàng hóa bị cấm đầu tư, kinh doanh hiện nay xuống còn 8.

Việc sửa đổi danh mục các ngành, nghề cấm đầu tư, kinh doanh hoặc đầu tư, kinh doanh có điều kiện đã được triển khai từ lâu, nhưng lại bị đình trệ do sự chậm trễ từ các bộ ngành.

Thời báo Kinh tế Sài Gòn ngày 19/8 dẫn lời Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tư Bùi Quang Vinh nói dù bản danh mục đã được "Thủ tướng ký một lần, Bộ Kế hoạch - Đầu tư ký hai lần, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội ký một lần" nhưng "chờ mãi mà các bộ khác không gửi danh mục sang".

Trả lời phỏng vấn BBC ngày 20/8, kinh tế gia Phạm Chi Lan nói việc này có thể do "có nhiều ý kiến khác nhau, có người ủng hộ, có người ngần ngại, hoặc có doanh nghiệp có nhiều ý kiến muốn đóng góp tiếp."

"Luật thì bao giờ cũng phải Quốc hội thông qua cuối cùng", bà nói

"Trước khi Quốc hội thông qua thì cũng đòi hỏi chính phủ phải có quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng những điều chính phủ định đưa ra trình Quốc hội để sửa đổi, nhất là phải làm rõ những chính sách sửa đổi là gì và phải có những căn cứ, có hỏi ý kiến của những đối tượng liên quan."

"Chính phủ phải dành nhiều ý kiến hơn để lắng nghe, tập hợp các ý kiến, làm sao khi đưa ra trình thì quốc hội có thể thấy thỏa đáng, chấp nhận thông qua."

"Tôi nghĩ rằng điều quan trọng nhất là dự thảo hạn chế những lĩnh vực mà nhà nước kiểm soát bằng cách cấm hoặc yêu cầu những ngành nghề có điều kiện và nhất là đòi hỏi điều kiện gì phải đưa ra rõ ràng, và chỉ có chính phủ hoặc trung ương có quyền đưa ra chứ không phải các bộ ngành"

"Lâu nay chính phủ cũng có nghị định của mình nhưng khi về đến địa phương thì họ lại gây cản trở quá nhiều cho doanh nghiệp, khiến những ý tưởng tốt của luật không được thực hiện."

Luật khác thực tế

Theo kinh tế gia Phạm Chi Lan, Luật đầu tư cũng như Luật doanh nghiệp là hai bộ luật thường được các doanh nghiệp quan tâm rất cao, cả doanh nghiệp Việt Nam lẫn doanh nghiệp nước ngoài.

"Trong thời gian qua hai bộ luật này đã được sửa đổi một số lần mà lần mạnh nhất là vào năm 2005, trước khi Việt Nam gia nhập WTO và đã giúp doanh nghiệp phát triển tốt, tăng khả năng thu hút đầu tư nước ngoài ở Việt Nam," bà nói.

Tuy nhiên, bà cho rằng trong quá trình thực hiện, có những điều không được như luật cam kết.

"Luật cam kết bao giờ cũng là tạo ra những môi trường thông thoáng, thuận lợi cho doanh nghiệp và tôn trọng tối đa quyền tự do kinh doanh của họ và nhà nước chỉ tập trung kiểm soát những lĩnh vực quan trọng, cần thiết và các cơ quan nhà nước phải tạo điều kiện cho nhà đầu tư hoạt động."

"Nhưng thực tế thì hệ thống hành chính của Việt Nam cũng gây ra rất nhiều cản trở cho hoạt động của doanh nghiệp, của người dân."

"Trong mấy năm gần đây thì nền kinh tế cũng không phát triển được như mong muốn. Sự suy giảm của đầu tư từ khu vực tư nhân của Việt Nam, hàng vạn doanh nghiệp tư nhân Việt Nam ngưng hoạt động trong những năm qua cũng làm nhiều người lo ngại."

Theo bà Lan, Luật đầu tư hay Luật doanh nghiệp sửa đổi thì phải hướng tới làm sao "đảm bảo một môi trường thuận lợi hơn, thông thoáng hơn cho các doanh nghiệp hoạt động được tốt để phục vụ cho nền kinh tế, nhất là trong điều kiện Việt Nam đang phải cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt hơn."

"Nếu doanh nghiệp không cải thiện được thì Việt Nam cũng không thể nâng khả năng cạnh tranh của mình."