Phạm Khiêm bbcvietnamese.com

	Nguyễn Văn Tuấn giám đốc kỹ thuật của công ty gia vị Việt Nam Quốc Việt

FDA tìm thấy dấu vết của thuốc kháng sinh, chloramphenicol, vi khuẩn ngây ngộ độc samonella, tạp chất gây bẩn ở trong hàng xuất khẩu của Việt Nam.

Các mặt hàng này bao gồm mì ăn liền, mứt trái cây, bún khô, cho đến thủy hải sản. Vậy chủ đề an toàn thực phẩm tại Mỹ được thực hiện như thế nào? Phạm Khiêm đã hỏi chuyện hai nhà chế biến thực phẩm người Việt tại Mỹ, đó là anh Nguyễn Văn Tuấn, giám đốc kỹ thuật của công ty Quốc Việt, và ông Nguyễn Minh Chiêu, chủ cơ sở sản xuất thực phẩm Tây Hồ, giám đốc siêu thị Sài Gòn City.

Phỏng vấn ông Nguyễn Minh Chiêu

Công ty sản xuất gia vị và đồ nêm Quốc Việt hiện đang phân phối 11 loại keo súp, soup base, để nấu các món ăn truyền thống của Việt Nam. Đó là phở bò, phở gà, bún bò huế, bò kho, canh chua, bún riêu, tôm yum Thái Lan. Khách hàng của công ty là người Việt, và cả người Mỹ. Nguyễn Văn Tuấn là giám đốc kỹ thuật của Quốc Việt:

BBC Quy trình sản xuất soupbase ở bên Mỹ nó đòi hỏi kỹ nghệ sản xuất như thế nào?

FDA họ để cho từng công ty một làm việc một cách rất thoải mái, nhưng hàng năm họ có thể đi kiểm tra. Và nếu mình làm sai bất cứ một chuyện gì thì mình sẽ bị phạt.   GĐ Quốc Việt - Nguyễn Văn Tuấn

Nguyễn Văn Tuấn/Quốc Việt: Bất cứ một sản phẩm nào sản xuất ở bên Mỹ thì mình phải đi qua FDA, tức là Food and Drug Administration - Cơ quan thực phẩm và thuốc men của Mỹ. Nếu mà sản phẩm đó không có thịt, hoặc là dưới khoảng hai hoặc ba phần trăm thịt ở trong cái sản phẩm thì mình phải đi theo tiêu chuẩn của FDA.

Nếu mà sản phẩm có phần trăm thịt cao thì mình phải đi theo cái guidlines, quy định của USDA, tức Bộ Canh nông Hoa Kỳ.

Trong cái sản phẩm soup base, cốt gia vị, của Quốc Việt thì nó có hai giai đoạn. Cái giai đoạn thứ nhất là mình lấy cái xương để mình hầm cô đặc lấy cái nước ngọt, thì cái phần đó dưới quy định vệ sinh an toàn của USDA. Còn cái phần mà pha chế lại để ra được cái cốt thì cái phần đó nằm dưới guidlines của FDA.

BBC Tiêu chuẩn sản xuất thực phẩm an toàn ở Hoa Kỳ được đặt ra như thế nào và một nhà sản xuất như anh thực hiện nó như thế nào để không có cái sơ suất sảy ra

Nguyễn Văn Tuấn Dạ thưa anh bên Mỹ này có thể họ khó nhưng lại dễ. Có nghĩa là nếu anh muốn mở một công ty để sản xuất thực phẩm thì cái điều thứ nhất là anh phải xin phép qua County, tức Hội đồng địa phương, rồi Health Department, Bộ Y tế, để đáp ứng các tiêu chuẩn của một thành phố khi anh mở xưởng, hay mở tiệm. Còn chuyện anh sản xuất cái gì thì trong đó County không có cần biết. Cũng giống như mình có thể sản xuất bất cứ loại thực phẩm nào nhưng người và công ty sản xuất thực phẩm đó phải hiểu cái quy luật của sản xuất thực phẩm. Tuy rằng FDA của bên Mỹ họ để cho từng công ty một làm việc một cách rất là thoải mái, nhưng hàng năm họ có thể đi kiểm tra. Và nếu mình làm sai bất cứ một chuyện gì thì mình sẽ bị phạt. Nếu mà chuyện nhẹ sẽ bị phạt, nếu chuyện năng có thể mình vào tù.

Nói một thí dụ khác. Ví dụ như mình lái xe. Tại Hoa Kỳ người không có bằng lại xe thì lái xe vẫn được nhưng khi bị cảnh sát bắt thì có thể vào tù. Nếu mà đụng mà cán chết người ta có thể là cái tù chung thân.

	Sản xuất thực phẩm tại Hoa Kỳ chịu sự kiểm soát thường xuyên của FDA, USDA

Thực phẩm cũng như vậy. Nếu mà anh sản xuất một cái thứ thực phẩm nào đó, nếu anh không hiểu luật và làm không đúng luật của FDA, hoặc là có người ăn vào chết, thì anh có thể bị tù chung thân.

BBC Cách quản lý các cơ sở sản xuất thực phẩm ở Mỹ như thế nào để vừa tạo điều kiện cho dân làm ăn, mà lại vừa đảm bảo chất lượng sản phẩm, tránh gây ngộ độc cho người tiêu dùng?

Nguyễn Văn Tuấn Bên Mỹ anh biết đó bất cứ cái ngành nào thì liability, tức là tính chịu trách nhiệm cuối cùng rất là quan trọng. Điều này bao gồm sản xuất, như xe cộ, thực phẩm, hàng tiêu dùng, vân vân. Và dịch vụ chuyên môn như luật sư, bác sĩ, kế toán, vân vân… Nếu mà đụng tới trách nhiệm bồi thường là ai người ta cũng phải để ý xem người gây lỗi có khả năng chi trả hay không. Hãng bảo hiểm cũng vậy. Khi mà người ta muốn bán cho mình liability insurance, bảo hiểm trách nhiệm, thì người ta phải biết rằng tại công ty sản xuất thực phẩm đó có người có khả năng thì người ta mới bán cho mình được. Công ty đó không có ai có khả năng để sản xuất thực phẩm thì họ không dám bán cho mình, bởi vì họ biết rằng là nếu mà sản phẩm đó sản xuất ra người ta ăn vào, và có chuyện gì không hay xảy ra, cuối cùng là công ty bảo hiểm đó sẽ chịu trách nhiệm. Bởi thế nếu nghi ngờ về kỹ năng hoặc bằng cấp thì họ sẽ không bán hoặc họ tăng tiền bảo hiểm lên rất cao…để đến mức không mua được.

BBC Tức là ngành nào có sản phẩm liên quan đến người tiêu dùng, kiểu như công ty sản xuất thực phẩm tại Hoa Kỳ đều phải mua bảo hiểm. Nhưng trong trường hợp hàng hóa bị lọt lưới, hay có một cái trở ngại về mặt phẩm chất mà gây ra ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng như ngộ độc, chết người, thì các hãng bảo hiểm có đứng thay công ty bồi thường cho khách hàng hay không?

Nguyễn Văn Tuấn Anh thấy cách tổ chức tại xã hội Mỹ rất chặt. Hàng của công ty thực phẩm muốn bán cho người tiêu dùng thì phải thông qua các công ty siêu thị. Siêu thị muốn tránh bị phiền hà, liên lụy khi kiện tụng thì chủ siêu thị thường chắc ăn bắt công ty thực phẩm phải có bảo hiểm.

	Người Việt tại Mỹ nay có thể nấu được các món truyền thống VN, trong đó có Phở

Riêng về công ty Quốc Việt của tụi này thì sản phẩm của công ty có bán cho nhà thương, trong sòng bài rồi. Thì anh biết là nhà thương, cái liability, trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trong nhà thương thường rất là cao. Nhà thương yêu cầu bất cứ một công ty, hãng sản xuất thực phẩm nào bán đồ cho nhà thương, cái liability phải là năm triệu đô la trở nên.

BBC Ở bên Mỹ có cái chuyện làm khó làm dễ không. Có ai đến kiểm tra thất thường không rồi bắt chẹt hay vòi vĩnh không, ví dụ họ cũng nhân danh là “vì an toàn cho người tiêu dùng”?

Nguyễn Văn Tuấn Dạ thưa anh chuyện đó nó có và đã xảy ra đối với công ty tụi này nhưng mà bên Mỹ này nó có pháp luật, và nếu mình hiểu pháp luật thì không ai có thể bắt nạt, hay ăn hiếp được mình.

Người làm sai có thể bị đuổi việc, vì họ lợi dụng cái quyền lợi của họ. Cách đây khoảng nửa năm có một gọi người thanh tra, inspector, từ cơ quan chính phủ US Government Inspector. Họ không thuộc cái zone của county LA, tức cái vùng trong đó có quận Los Angeles. Họ có gọi điện đến công ty tôi, yêu cầu phải trình công thức chế biến và trả lời câu hỏi mua nguyên liệu ở đâu, đại khái họ muốn biết những chi tiết mà thật sự những chi tiết này là bí quyết kinh doanh của công ty tôi. Khi biết chuyện này và tôi đã liên lạc thẳng lên trên Bộ Canh nông Hoa Kỳ ở Washington DC. Họ có đường dây nóng. Và họ nhận điều tra về người thanh tra đó. Kết quả điều tra như thế nào thì không biết nhưng kể từ đó tôi không thấy người thanh tra này đến nữa.

BBC Thưa anh trong sản xuất hàng ngày thì công ty của anh làm sao duy trì được độ an toàn thực phẩm liên tục để sản phẩm nào cũng đạt được chất lượng?

Nguyễn Văn Tuấn Cái đó nó liên quan đến việc thứ nhất là căn bản về học thức. Mình học ở trường học. Cái thứ hai là qua cái kinh nghiệm, theo hai cái đó thì mình có thể sản xuất thực phẩm nào đó và mình biết được quy tắc sản xuất. Và thông qua điều luật của FDA, và quy trình sản xuất mình khoa học, sạch sẽ, mình có thể bảo vệ cho khách hàng. Như anh biết sản phẩm Quốc Việt được sản xuất ở bên Mỹ, gồm các chuyên gia am hiểu về kỹ nghệ chế biến thực phẩm, đạt tiêu chuẩn rất cao, không thua gì những sản phẩm của Mỹ.