Lê Hải BBCVietnamese.com

	Phong trào biểu tình ban đầu chỉ là dân thường phản đối tăng giá xăng dầu

Theo các tài liệu về Phật giáo Miến Điện thì đây là thánh tích rất quan trọng, ghi nhận công đức của quốc vương Mindon, dát vàng cẩn ngọc hồi cuối thế kỷ XIX.

Đó là hành động đáp lễ và công nhận Phật giáo khi Mindon được hội đồng trên 2.000 sư sãi vinh danh trong một phiên họp tên là Hội đồng Phật giáo lần thứ năm, vào năm 1871, ở thánh địa Mandalay, phía bắc.

Tôn giáo và thế tục

Hiện một số báo cáo ghi nhận có khoảng 300.000 nhà sư và học sinh vào chùa tu ở Miến Điện, chiếm khoảng 2% dân số nam giới nước này.

Họ sống đa phần là nhờ vào tiền công quả của dân chúng; mối liên hệ giữa tôn giáo và đời thường rất chặt vì theo phong tục nam giới đến tuổi phải vào chùa sống và học đạo bên cạnh sư sãi.

Trong cuộc biểu tình lần này người ta cũng thấy thường dân đứng xung quanh cổ vũ các nhà sư và có lúc họ nắm tay làm hàng rào bảo vệ.

	Đụng độ ở Pakokku khiến sư sãi khắp nơi xuống đường đòi xin lỗi

Hiện khó đánh giá hết được nguy cơ mà cuộc biểu tình của các nhà sư gây ra cho chính quyền quân nhân, nhưng đây chắc chắn là vấn đề vô cùng khó xử.

"Tình hình rất bất ổn" - Nhà hoạt động dân chủ lâu năm U Win Naing nhận định. - "Chính quyền đang tìm cách dập tắt biểu tình chứ không tìm giải pháp cho người nghèo".

Phật giáo và chính quyền

Mặc dù có một số vụ bắt bớ và xịt hơi cay, tình hình chung có vẻ như chính quyền để yên cho sư sãi tuần hành, chỉ có cảnh sát mặc thường phục đứng xem và quay phim.

Nhiều phân tích gia tin là nếu sư sãi bị đàn áp đẫm máu sẽ khiến dân chúng khắp nơi nổi dậy.

Cuộc tuần hành lớn ở Rangoon và nhiều nơi trên toàn quốc khởi đầu từ một cuộc biểu tình rất nhỏ ở thị trấn Pakokku ngày 5 tháng Chín.

Cảnh sát ở đây đàn áp làm ít nhất 3 nhà sư bị thương, khiến họ bắt giữ quan chức nhà nước và ra hạn cho chính quyền phải xin lỗi trước hạn chót là ngày 17 tháng Chín.

	Sự có mặt của các nhà sư kéo theo thêm nhiều dân chúng ủng hộ

Rải rác vài nơi bắt đầu có tin tức về đụng độ và nhiều nhà sư bây giờ không chỉ đơn giản là biểu tình để đòi xin lỗi nữa.

Liên minh sư sãi mới được lập ra để điều phối các cuộc biểu tình, hôm 21 tháng Chín ra tuyên bố mô tả chính quyền quân nhân là "kẻ thù của nhân dân", kêu gọi biểu tình cho đến khi "xóa sạch chế độ độc tài quân nhân ra khỏi Miến Điện".

Liên đoàn dân tộc vì dân chủ, một tổ chức đối lập lâu năm, cũng lên tiếng sẽ tham gia biểu tình sau một thời gian đứng ngoài quan sát.

Trong bối cảnh chính quyền quân nhân thường bị các tổ chức đòi tự do tôn giáo chỉ trích là bắt người ta cải đạo để theo đạo Phật, việc sư sãi xuống đường biểu tình chắc chắn sẽ hàm chứa đầy yếu tố bất ngờ trong những ngày tới.