Paul Reynolds Phóng viên về tin thế giới, BBC News

	Cho đến giờ, quân đội Miến Điện vẫn gắn kết được với nhau

Yếu tố chủ chốt là sự bất ổn của chính thể hiện tại và nếu các cuộc biểu tình không tạo ra được điều đó, chúng dễ bị tổn hại trước sự đàn áp của chính quyền Miến Điện.

Cho đến giờ, quân đội Miến Điện vẫn gắn kết được với nhau. Chiến dịch đòi dân chủ ở Miến Điện vẫn hy vọng có thành công nhanh chóng nhưng họ lo ngại rằng đây sẽ là một tiến trình lâu dài.

Trong thời đại hôm nay, có thể chúng ta đã quen thấy cảnh các cuộc biểu tình đòi dân chủ đã lật đổ chính quyền chuyên chế, thành ra ta đánh giá thấp những khó khăn.

Một cuốn sổ tay về việc lật đổ chính phủ chuyên chế sẽ phải bao gồm các yếu tố sau:

1. Các cuộc biểu tình rộng khắp, liên kết được nhiều nhóm xã hội và kinh tế

2. Một ban lãnh đạo đối lập có tư tưởng rõ ràng đủ để thu hút nhân dân

3. Khả năng dùng truyền thông ở một hình thức nào đó nhằm chuyển đi thông điệp

4. Một cơ chế để làm ngả nghiêng chính thể hiện hành – có thể là một cuộc đảo chính bên trong nếu đó là chính quyền quân sự, một sự trỗi dậy của những nhà cải cách, hoặc chỉ là một sự kiệt quệ của chính phủ khiến nó sụp đổ

5. Sức ép bên ngoài từ các nước quan trọng

Kinh nghiệm cho thấy thường thường phải có sự kết hợp của các yếu tố trên thì mới thành công.

Các ví dụ

Tại Đông Âu thập niên 1990, nhiều yếu tố cùng xuất hiện. Có biểu tình, chính phủ cộng sản kiệt quệ, những nhà cải cách xuất hiện, Liên Xô của Mikhail Gorbachev rút lại ủng hộ, và an ninh trong nước chuyển sang phe khác.

Nhưng ở Uzbekistan năm 2005, các vụ biểu tình ở thành phố Andijan nhanh chóng bị dẹp tan vì chúng không dẫn tới những ảnh hưởng rộng hơn.

Tại Trung Quốc năm 1989, những người biểu tình dân chủ ở Quảng trường Thiên An Môn bị quân đội dẹp tan vì chính phủ Trung Quốc đàn áp.

Tại Miến Điện, những người biểu tình đã phải đối diện với một chính phủ quân đội cứng rắn. Có thể một số thành phần trong quân đội sẽ nổi loạn và lật đổ phe già nua. Nhưng chuyện này hiện chưa xảy ra.

Trong khi đó, chính quyền đã ngăn chặn truyền thông, kể cả internet.

Sức ép bên ngoài, dưới hình thức lên án quốc tế và đe dọa trừng phạt, không đủ mạnh để mang tính quyết định.

Yếu tố Trung Quốc

Tôi quan sát các sự kiện ở Miến Điện trong khi đang thăm Trung Quốc.

Trên truyền hình vệ tinh, ta có thể thấy lo lắng gia tăng ở châu Âu và Mỹ. Nó nhấn mạnh rằng chính sách ngoại giao của phương Tây chịu ảnh hưởng của các tổ chức phi chính phủ, nhân quyền và cả các ngôi sao.

Tại Trung Quốc thì không có những điều này. Truyền thông gần như bỏ qua khủng hoảng ở Miến Điện.

Chính phủ ở Bắc Kinh có chính sách theo đuổi quyền lợi riêng trên thế giới trong khi cố tránh các khủng hoảng quốc tế.

Chỉ có một điểm có thể gây sức ép cho Trung Quốc – Thế vận hội sắp diễn ra ở Bắc Kinh năm sau.

Điều này đã khiến Bắc Kinh kêu gọi có kiềm chế ở Miến Điện, nhưng cũng chỉ thế mà thôi.

Viễn cảnh ở Miến Điện bây giờ là sẽ lại có một chiến dịch đòi dân chủ lâu dài giống như cái đã diễn ra kể từ cuộc đàn áp lớn năm 1988.

Dẫu vậy vẫn luôn có hy vọng trong những nhà hoạt động rằng một trong các yếu tố quan trọng có thể đột ngột làm tình thế xoay chiều.