Michael Bristow BBC News, Bắc Kinh

Chân dung Mao Trạch Đông vẫn được treo tại quảng Trường Thiên An Môn

Chân dung của Chủ tịch Mao Trạch Đông vẫn còn được treo tại quảng trường Thiên An Môn, chủ thuyết Marx vẫn còn được nói đến và lẽ dĩ nhiên đảng Cộng Sản Trung Quốc vẫn còn cầm quyền.

Ngay cả từ "đồng chí" vẫn còn được các viên chức sử dụng cho dẫu trên thực tế từ này nay đã trở thành một tiếng lóng để chỉ định người đồng tính.

Bên dưới lớp sơn bóng, ngày nay không còn bao nhiêu chất "cộng sản" nữa tại Trung Quốc.

Một xã hội mà trước đây hứa sẽ chăm sóc người dân từ lúc mới lọt lòng mẹ cho tới khi họ về với lòng đất, nay là một thế giới tư bản chủ nghĩa trần trụi trong đó mọi người phải giành lấy miếng ăn.

Lẽ dĩ nhiên, chủ nghĩa tư bản "trần trụi" cũng có các điểm tốt của nó.

Trong lúc chính phủ giải thể các công ty quốc doanh, thì khu vực tư doanh đang từng bước một chiếm chỗ.

Các doanh nhân tranh nhau kiếm đủ tiền để mua biện thự ở vùng ngoại ô, đi du lịch nước ngoài và gởi con theo học các trường tại nước Anh.

Các chuyến bay từ Bắc Kinh đến sân bay Heathrow thông thường không còn chỗ vì thanh thiếu niên đến nước Anh để học hoặc tìm một đời sống mới.

Người dân thường cũng không bỏ lỡ cơ hội. Họ mua nhà, mở cửa hiệu bán buôn và đầu tư vào thị trường chứng khoán.

Một phụ nữ trẻ tuổi mới đây đã cho tôi biết rằng bà kiếm được nhiều tiền từ thị trường chứng khoán hơn là lương tháng của bà.

Người dân Bắc Kinh ngày nay thà tốn 20 phút để lái xe hơi đi làm trên các con đường tắc nghẽn lưu thông còn hơn là bỏ ra 10 phút đi xe đạp để tới công sở.

	Chỉ có dân nghèo tại Bắc Kinh mới dùng xe đạp

Một bài ca đang thịnh hành nói rằng Bắc Kinh có chín triệu chiếc xe đạp, nhưng người dân thích cầm lái chiếc xe Toyota của họ hơn là cầm ghi-đông chiếc xe đạp, cho nên họ cất xe đạp ở sau nhà.

Đây là các tin lành cho một xã hội mà một thời ai có máu làm ăn cũng thường dẫn dắt họ đến nhà tù.

Xã hội Trung Quốc ngày nay mở cửa theo một cung cách mà không ai có thể tưởng tượng nổi cách đây 20 năm. Dân chúng ngày nay không còn được bảo là phải ăn những gì, mặc những gì hoặc lao động ở đâu.

Mặt trái của đồng tiền

Các người từ nông thôn lên thành thị tìm việc làm hên lắm mới tìm được một phòng trọ chỉ đủ để đặt một cái giường, trong lúc chủ điền bị tước lấy đất canh tác và công nhân thường thì bị quỵt tiền lương.

Các mẩu chuyện loại này nhan nhản khắp mọi nơi : một anh bảo vệ chỗ tôi đang trú ngụ cho tôi biết anh bị giới chủ nhân đánh đập khi anh đòi tiền lương.

Trung Quốc chắc chắn không phải là thiên đàng của giới công nhân như Karl Marx đã vạch ra.

Tình trạng mâu thuẫn giữa giáo điều và những gì xảy ra trên đường phố quá hiển nhiên cho du khách đến tham dự Thế Vận Hội Bắch Kinh 2008.

Nhưng nếu nói rằng chủ nghĩa cộng sản nay không còn quan trọng nữa, thì chẳng khác nào nói rằng đảng cộng sản không còn cần thiết nữa.

Và những người đang cầm quyền chắc chắn không muốn chuyện này xảy ra.

Và trong lúc cuộc tranh luận diễn ra, thì chân dung Mao trạch Đông được treo ở một đầu của Thiên An Môn , còn đầu bên kia là tiệm KFC bán gà rán theo kiểu bang Kentucky của Hoa Kỳ vẫn hàng ngày bán ra sản phẩm của họ.

Phái viên Michael Bristow cứ hai tuần một lần sẽ gởi đến quí vị những gì mắt thấy tai nghe từ Bắc Kinh cho tới khi diễn ra Olympics 2008 vào tháng tám năm nay.